Rong biển nấu xu xoa - lộc biển tốt cho sức khỏe

Rong biển là nguyên liệu để làm ra xu xoa. Thứ rong này mọc tự nhiên ở vùng biển, không mất công chăm sóc, nuôi trồng mà vẫn phát triển nhanh. Tùy vào hình dáng và nơi mọc mà có tên gọi khác nhau như rau xu xoa, rau câu đông, rong câu, rau câu đá, rau câu chân vịt, rau câu chỉ….

Ở mỗi vùng biển, chất lượng rau câu khác nhau

Rau câu có loại sinh trưởng ở vùng có rạn đá ngầm ngoài biển và loại sinh trưởng ở vịnh, cửa lạch hay vùng nước lợ.

Loại sinh trưởng ở vùng có rạn đá ngầm ngoài biển người ta hay gọi là rau câu chân vịt (giống chân con vịt), rau câu kỳ lân, rau câu đá. Chúng thường mọc ở nước sâu 2 - 7 mét, trên các tầng đá san hô, tảng đá thường nơi có nước thuỷ triều chảy thông suốt. Hình dáng có khi thì hình bán trụ, khi thì dẹt, khi lại nhỏ như tơ trên đầu, nhọn như kim, lại rất dài (rong câu chỉ vàng). Thường phân bố từ Nam Định trở vào, nhiều nhất vùng Quỳnh Lưu (Nghệ An).

Loại sinh trưởng ở vịnh, cửa lạch hay vùng nước lợ thường gọi là rau câu đông, rau vai đen, rau câu ống. Màu sắc thay đổi từ hung hung đỏ, xanh, vàng, tím, trắng, sinh trưởng nhanh, sản lượng cao, cho chất lượng thạch tốt. Ở Việt Nam, chúng phân bố nhiều nhất ở Nghệ An, Thanh Hóa, Quảng Ninh.

Theo người dân miền biển, ở mỗi vùng đất, chất lượng rau câu là khác nhau. Rau câu Bình Định có màu tim tím, nấu ra xu xoa cứng; rau câu Phú Yên màu trắng, hơi xanh nấu có vị dai. Rau câu Bình Thuận, nấu thành xu xoa không dai, không cứng mà lại bùi bùi.

Mùa hè thường là mùa thu hoạch rong câu

Khoảng vào tháng 3 - 10 dương lịch, người dân bắt đầu đi thu hoạch rong câu. Khi hái rong, người dân sẽ chờ cho thủy triều xuống, rong nhô lên khỏi mặt nước mới chọn được loại ngon và to, có thể dùng tay hớt hay dùng cào sắt để cào, vùng nước sâu thì lặn xuống để cào.

Sau khi hái về, người ta đập bỏ vỏ ốc, vỏ sò, đất cát bám trên rong câu, tiếp tục giặt sạch với nước nhiều lần, cho đến khi rong câu trắng mới mang đi phơi khô dưới nắng để dùng dần. Người làm phải thật kiên nhẫn mới có những sợi rau đông chất lượng, không còn mùi tanh nồng của rong biển nữa. Quá trình hái rong, sơ chế này tuy khó khăn và vất vả, nhưng nó mang đến cho người dân làng biển miền trung niềm vui, những ký ức đẹp và một nguồn thu nhập khá mỗi độ mùa rong biển đến.

Rong câu mang nhiều lợi ích cho sức khỏe

Ngoài giá trị kinh tế, rong câu còn mang đến nhiều lợi ích cho sức khoẻ. Rong câu có vị ngọt, mặn, tính mát, trơn nhầy, lành tính, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, nhuận tràng, lợi tiểu,… thông dụng nhất là được chế biến thành món xu xoa mát lạnh có hương vị đậm chất biển.

Trong rong (rau) câu có chứa rất nhiều chất đạm, chất béo, chất bột, chất xơ, chất khoáng, các vitamin và dưỡng chất như canxi, protein, DHA, folate, iốt…, rất tốt cho mọi lứa tuổi, đặc biệt là phụ nữ mang thai, người già và trẻ nhỏ, người ốm mới khỏi dậy.

Rong câu rất giàu chất xơ giúp cảm thấy no lâu hơn, rất tốt cho người muốn giảm cân giữ dáng và chống béo phì nhờ chất nhầy trong rong câu làm giảm cảm giác đói bụng. Nhờ chứa nhiều thành phần dinh dưỡng, giá trị bổ dưỡng cao, rong câu tươi hoặc khô nấu cùng với thịt heo, thịt bò cho trẻ ăn thường xuyên, hoặc nấu rau câu, lấy nước đó pha sữa cho trẻ uống rất bổ và mát, giúp chữa còi cọc ở trẻ em.

Rong câu giúp tăng cường chức năng tuyến giáp nhờ thành phần iốt hữu cơ dồi dào. Đây là một vi chất quan trọng để tuyến giáp tổng hợp các hormon điều chỉnh quá trình phát triển của cơ thể, duy trì năng lượng cho cơ thể hoạt động, điều chỉnh chức năng cơ và sự trao đổi chất. Tuy nhiên, người bị cường giáp không nên ăn rong câu dễ khiến tình trạng bệnh nặng thêm.

Rong câu hỗ trợ chức năng tiêu hoá, chữa táo bón và một số bệnh về đường ruột nhờ vào tính mát, thanh nhiệt, nhuận tràng và nguồn chất xơ tuyệt vời trong rong câu. Bột rong câu uống mỗi ngày từ 1 - 10g giúp chữa táo bón.

-Chữa người nóng, đái buốt: dùng 1 nắm rau câu, rửa sạch, nấu nước uống thay nước trà. Uống liền vài ngày.

-Các nghiên cứu cho thấy rong câu có hoạt tính chống oxy hoá, chống ung thư, ngăn chặn sự phát triển của ung thư ruột kết và ung thư vú. Can xi và khoáng chất trong rong câu hỗ trợ chống loãng xương, làm chắc gân xương, chống khô khớp. Rong câu còn có tác dụng giúp giảm mức cholesterol, ổn định huyết áp và cải thiện sức khoẻ tim mạch.

Rong câu được chế biến làm nên món xu xoa giải nhiệt

Món xu xoa này nhìn rất giống thạch rau câu nhưng hương vị thơm ngon hơn nhiều. Trẻ bị nóng nực nảy rôm sảy, mụn nhọt, biếng ăn, cho trẻ ăn xu xoa với nước đường mỗi ngày trong suốt mùa hè sẽ lặn hết rôm sảy, tiêu mụn nhọt, nhưng không ăn quá nhiều.

Vào những ngày hè nóng nực hay khi thời tiết nóng bức, được thưởng thức 1 ly xu xoa mát lạnh, thật tuyệt vời, mát tận cả ruột gan. Xu xoa mềm mềm dai dai ăn cùng với nước đường ngọt lịm, thêm ít sương sâm, sương sáo là 2 loại thạch được làm từ cây lá vườn nhà hay các khu rừng, sẽ tạo nên một bản hoà ca ẩm thực đầy mỹ vị giữa các loại thạch trên rừng dưới biển, làm nên ly nước mát ngon, bổ, rẻ mà lại đủ đầy tinh hoa đất trời.

Nhiều người cũng từng thắc mắc về tên gọi của món xu xoa, có người còn gọi là xoa xoa, xa xa, xu xa, miền Nam còn gọi là sương sa, là do cách phát âm của các địa phương mà thành, hoặc cũng có thể xuất phát từ sự xuýt xoa khi con người thưởng thức món ăn này phải thốt lên: “Chu choa, ngon quá!”

Món xu xoa mát lạnh, ngon lành là thế, nhưng để tạo được thành phẩm không phải dễ dàng. Rong câu trước khi nấu phải đem ngâm trong nước lạnh vài tiếng hoặc qua đêm để rau nở ra, sau đó rửa thật sạch đến khi nước trong, rồi cho vào nồi nước rồi nấu trên bếp theo tỷ lệ 1: 20 (100g rong câu khô thì dùng 2 lít nước), thêm vào ít nước chanh để làm rong tan ra nhanh chóng.

Khi nấu, khoảng chừng 5 phút, khuấy một lần, nấu đến khi nào rong câu chín nhừ tan ra, lọc lược lấy nước, có thể cho thêm ít đường vào, để nguội là nước đông lại thành món xu xoa có màu trắng đục giòn giòn. Tiếp đến là làm nước đường sên để ăn cùng với xu xoa, thêm vài nhúm gừng giã nhỏ vào giúp ấm tỳ, tăng hương vị.