Báo chí Cách mạng Việt Nam đồng hành cùng dấu ấn của Y học cổ truyền suốt 100 năm

Xoa bóp bấm huyệt đã hội tụ đầy đủ tinh hoa, triết lý và giá trị nhân văn của nền y học Á Đông, đồng thời thể hiện rõ nét bản sắc đặc thù của Y học cổ truyền Việt Nam.

Báo chí - Cầu nối lan tỏa giá trị Y học cổ truyền

Trong lịch sử phát triển của ngành Y tế luôn có sự đồng hành, đóng góp không nhỏ của báo chí. Thông qua sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành Y tế và các cơ quan báo chí, công tác truyền thông đã góp phần quan trọng trong việc thông tin, tuyên truyền kịp thời và chính xác các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cũng như các định hướng, hoạt động của ngành Y tế trong công cuộc bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Báo chí không chỉ phản ánh nhanh nhạy những vấn đề nổi bật, bức thiết trong lĩnh vực y tế mà còn là cầu nối hiệu quả giữa ngành Y tế với người dân, góp phần củng cố niềm tin xã hội đối với hệ thống y tế, lan tỏa những mô hình hay, gương người tốt - việc tốt, đồng thời định hướng dư luận trước các thông tin trái chiều, sai lệch.

Báo chí - với vai trò là cầu nối thông tin giữa xã hội và công chúng - luôn giữ một vị trí quan trọng trong đời sống hiện đại. Ngành báo chí là lĩnh vực hoạt động xã hội mang tính chuyên nghiệp cao, thực hiện nhiệm vụ thu thập, xử lý và truyền tải thông tin thời sự, chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học và đời sống đến người dân thông qua các phương tiện truyền thông đa dạng như báo in, phát thanh, truyền hình, báo điện tử và mạng xã hội.

Với đặc trưng nổi bật là tính thời sự, khách quan, trung thực, cùng tinh thần định hướng và nhân văn vì cộng đồng, báo chí không chỉ phản ánh thực tế xã hội mà còn góp phần kiến tạo nhận thức, lan tỏa tri thức và thúc đẩy các giá trị tích cực trong cộng đồng.

Xoa bóp bấm huyệt - Dấu ấn đặc sắc của Y học cổ truyền Việt Nam

Y học cổ truyền Việt Nam có lịch sử hàng nghìn năm, gắn liền với quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc. Người Việt cổ đã biết sử dụng cây cỏ để chữa bệnh, hình thành những phương pháp điều trị dựa trên kinh nghiệm dân gian. Trong các thư tịch cổ, y học Việt Nam đã có những ghi chép về việc sử dụng thảo dược, bốc thuốc, châm cứu, xoa bóp, dưỡng sinh.

Ngày nay, Y học cổ truyền đóng vai trò quan trọng trong nền y học Việt Nam, là một bộ phận không thể tách rời trong hệ thống chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Các bệnh viện y học cổ truyền từ trung ương đến địa phương ngày càng phát triển, kết hợp chặt chẽ với y học hiện đại để nâng cao hiệu quả điều trị.

Những phương pháp trị liệu không dùng thuốc như châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp, dưỡng sinh đã được khoa học chứng minh có tác dụng tích cực đối với nhiều loại bệnh mạn tính. Không chỉ tập trung vào việc chữa trị bệnh mà còn hướng đến việc nâng cao sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật, giúp bệnh nhân có thể phục hồi nhanh chóng và hiệu quả.

Ngoài ra, để Y học cổ truyền phát triển bền vững, cần đẩy mạnh truyền thông và ứng dụng công nghệ. Việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về lợi ích của y học cổ truyền thông qua các chương trình giáo dục, truyền thông sẽ giúp người dân có cái nhìn đúng đắn về lĩnh vực này.

Xoa bóp bấm huyệt là một trong những phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc, dựa trên nguyên lý điều hòa khí huyết, cân bằng âm dương, khai thông kinh lạc - những khái niệm cốt lõi trong Y học cổ truyền.

Chính điều này giúp người bệnh giảm thiểu nguy cơ lệ thuộc vào thuốc, tránh được tác dụng phụ và điều trị sâu vào căn nguyên bệnh. Xoa bóp bấm huyệt là phương pháp kế thừa truyền thống lâu đời - mang tính dân tộc và nhân văn sâu sắc. Phương pháp này đã tồn tại hàng ngàn năm trong dân gian, được lưu truyền và ứng dụng từ đời này sang đời khác.

Nó không chỉ là kỹ thuật trị liệu, mà còn là biểu hiện của sự chăm sóc, sự tiếp xúc thân thiện giữa thầy thuốc và người bệnh - một mối quan hệ đầy nhân ái, gắn bó. Dễ tiếp cận, hiệu quả cao, ứng dụng rộng rãi.

Dù là trong bệnh viện chuyên khoa hay ở cộng đồng, xoa bóp bấm huyệt đều có thể áp dụng một cách linh hoạt, từ điều trị các bệnh lý cơ xương khớp, thần kinh đến hỗ trợ cải thiện giấc ngủ, giảm stress, tăng cường sức khỏe. Hiệu quả điều trị rõ ràng, dễ tiếp cận – đó là lý do vì sao phương pháp này được xem như “dấu ấn đặc trưng” của Y học cổ truyền.

Biểu tượng cho sự giao thoa giữa tri thức và đôi tay trị liệu. Không như các phương pháp dùng thuốc hay phẫu thuật, xoa bóp bấm huyệt đòi hỏi người thầy thuốc phải “cảm” được cơ thể bệnh nhân qua đôi tay.

Đây là nghệ thuật kết hợp giữa kiến thức y học, cảm xúc và kinh nghiệm lâm sàng - rất riêng biệt, không thể máy móc thay thế. Chính vì những lý do trên, xoa bóp bấm huyệt không chỉ là một phương pháp điều trị, mà còn là biểu tượng đặc sắc - một “dấu son” của Y học cổ truyền Việt Nam.

Hành trình từ hoài nghi đến tin tưởng - Nhờ báo chí đồng hành

Vào thời kỳ những năm 1930 - 1945, Việt Nam chịu ách thống trị của thực dân, điều kiện y tế hiện đại rất thiếu thốn. Trong khi đó, báo chí cách mạng xuất hiện như một công cụ động viên tinh thần và cổ vũ sử dụng các phương pháp dân gian, y học dân tộc để chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Các nội dung báo chí thường phản ánh về giá trị dân tộc tự lực, tự cường kêu gọi người dân tin tưởng vào y học cổ truyền để vượt qua khó khăn trong thời chiến. Nhiều bài báo thúc đẩy tổ chức các lớp tập huấn xoa bóp, bấm huyệt, bốc thuốc Nam, chữa bệnh tại các làng xã để tự chữa lẫn nhau khi bệnh viện không tiếp cận được.

Thông qua phóng sự, nhiều danh y, lang y được vinh danh khi nhiệt tình chữa bệnh miễn phí hoặc giúp dân trong các đợt dịch dịch tả, sốt rét... Báo chí mô tả các trường hợp bệnh nhân hồi phục nhờ xoa bóp - bấm huyệt, châm cứu, giúp cả vùng chuyển biến tích cực.

Tờ “Báo Độc lập” từng có chuyên mục “Y tế dân gian”: chia sẻ mẹo dân gian, thuốc Nam, xoa bóp, nước lá chữa sốt, tiêu chảy… Các báo liên tiếp như “Cứu quốc”, “Văn hóa giải phóng”… tiếp nối với các mục y học cổ truyền, kêu gọi cộng đồng giữ gìn sức khỏe khi thiếu thuốc Tây.

Hiện nay, ngày càng có nhiều bệnh nhân mắc các bệnh lý như thoái hóa cột sống, rối loạn thần kinh thực vật, đau đầu mạn tính, di chứng liệt sau tai biến mạch máu não, mất ngủ kéo dài, căng thẳng thần kinh (stress)... tìm đến liệu pháp xoa bóp bấm huyệt như một phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả.

Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là không sử dụng thuốc, không xâm lấn, không gây tác dụng phụ, do đó rất phù hợp với những bệnh nhân mong muốn điều trị bằng phương pháp tự nhiên và lâu dài.

Trong bối cảnh hiện đại, khi các vấn đề sức khỏe liên quan đến lối sống tĩnh tại, căng thẳng tinh thần và lão hóa ngày càng phổ biến, xoa bóp bấm huyệt đang dần khẳng định vai trò quan trọng trong chăm sóc sức khỏe toàn diện và hỗ trợ điều trị bệnh lý mạn tính.

Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều người dân vẫn chưa hiểu đúng và đầy đủ về hiệu quả của xoa bóp bấm huyệt. Không ít người còn nhầm lẫn phương pháp trị liệu này với các hình thức massage thương mại thiếu chuyên môn, thậm chí mang tính chất giải trí đơn thuần.

Những ngày đầu bước vào nghề, chúng tôi - những bác sĩ Y học cổ truyền - không ít lần chứng kiến sự hoài nghi, dè dặt từ phía người bệnh khi được tư vấn điều trị bằng xoa bóp bấm huyệt. Sự nghi ngờ ấy xuất phát từ những định kiến lâu năm, từ trải nghiệm chưa đúng đắn, hoặc đơn giản là do thiếu thông tin chính thống về giá trị y học đích thực của phương pháp này.

Nhờ tạp chí Khoa học phổ thông (trước đó được biết đến là báo Khoa học phổ thông) với trang viết về sức khỏe, những chương trình truyền hình như Sống khỏe mỗi ngày, Vì sức khỏe người Việt, cùng các bài viết chuyên sâu trên các kênh truyền thông uy tín như Báo Nhân Dân, Sức khỏe & Đời sống, VOV, VOH, Thanh niên, Tuổi Trẻ..., hình ảnh người thầy thuốc - đặc biệt là các bác sĩ Y học cổ truyền - ngày càng được người dân nhìn nhận một cách tích cực, đáng tin cậy và đầy trân trọng.

Đó là bác sĩ YHCT, là kỹ thuật viên xoa bóp bấm huyệt, là y sĩ YHCT có tay nghề, có đạo đức, có kiến thức giải phẫu - sinh lý, hiểu về khí huyết, kinh lạc và được đào tạo chuyên môn có bằng cấp, có chứng chỉ hành nghề.

Người thầy thuốc hiểu rằng hiệu quả chữa bệnh không chỉ đến từ kỹ thuật, mà còn từ niềm tin của người bệnh. Để xây dựng được niềm tin đó, vai trò của báo chí trong việc truyền thông, giáo dục sức khỏe rất quan trọng. Những bài viết, phóng sự, câu chuyện thực tế trên báo chí là minh chứng rõ ràng, gần gũi nhất giúp người dân tin tưởng hơn vào phương pháp cổ truyền, từ đó chủ động tìm hiểu, sử dụng và duy trì sức khỏe bằng các biện pháp phù hợp.

Báo chí giúp ngành y truyền thông, giáo dục và xây dựng niềm tin. Truyền thông sức khỏe cộng đồng như giới thiệu kiến thức về phòng bệnh, chữa bệnh, chế độ ăn uống, luyện tập, đặc biệt với YHCT như bấm huyệt, châm cứu, dưỡng sinh, xoa bóp, thuốc Nam…

Với tinh thần cốt lõi của YHCT “Phòng bệnh hơn chữa bệnh” được truyền tải mạnh mẽ qua báo chí, giáo dục nhận thức đúng đắn phân biệt YHCT chính thống với mê tín dị đoan, bấm huyệt - massage y học với dịch vụ trá hình. Đồng thời ngành y cung cấp nguồn thông tin, thực tiễn cho báo chí phản ánh.

Bệnh viện, cơ sở y tế, thầy thuốc là nhân vật và sự kiện thật để báo chí khai thác. Những đổi mới, cải tiến, thành tựu trong điều trị YHCT là chất liệu sống động cho báo chí truyền tải. Khi có vụ việc sai sót, tai biến hoặc dịch bệnh, chính ngành y là nơi báo chí phản ánh, điều tra, làm rõ, đồng thời giúp định hướng dư luận.

Tri ân và kỳ vọng - Báo chí đồng hành với bác sĩ YHCT vì cộng đồng

Báo chí giúp bảo vệ và nâng cao vị thế của YHCT; ghi nhận, lan tỏa các mô hình chữa bệnh hiệu quả bằng YHCT. Không chỉ đơn thuần là người chữa bệnh, thầy thuốc còn được xem là người đồng hành, người lắng nghe và thấu hiểu những khó khăn về cả thể chất lẫn tinh thần của bệnh nhân.

Sự lan tỏa thông tin chính thống, chuẩn xác đã góp phần xóa mờ định kiến, nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị đích thực của các phương pháp điều trị y học cổ truyền, trong đó có xoa bóp bấm huyệt.

Nhân dịp Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, xin gửi lời tri ân sâu sắc đến những nhà báo đã và đang đồng hành cùng y học cổ truyền, đưa hình ảnh người thầy thuốc đến gần hơn với cộng đồng. Chúng tôi kỳ vọng, báo chí sẽ tiếp tục phát huy vai trò dẫn dắt thông tin, phản ánh trung thực, khách quan và có trách nhiệm, góp phần nâng cao vị thế YHCT Việt Nam trên trường quốc tế, đồng thời bảo vệ giá trị nghề nghiệp của những người thầm lặng chữa bệnh bằng đôi tay và trái tim.