'Vui khỏe mỗi ngày' tháng 5/2025: Tình dục an toàn và phòng ngừa thoái hóa cột sống cổ ở người trẻ

Chương trình do Tạp chí Khoa học phổ thông phối hợp với Trường Cao đẳng Kinh tế TP.HCM tổ chức, với sự đồng hành của Hệ thống Bệnh viện Saigon ITO và Bệnh viện Từ Dũ.

"Cầu nối" về kiến thức y khoa

Phát biểu tại chương trình, ThS, Nhà báo Bùi Hương - Phó Tổng Biên tập phụ trách Tạp chí Khoa học phổ thông - cho biết chương trình "Vui khỏe mỗi ngày" với chủ đề "Thoái hóa cột sống cổ và sức khỏe sinh sản, tình dục an toàn ở người trẻ" là hoạt động nhằm nâng cao nhận thức cho sinh viên về hai vấn đề sức khỏe cấp thiết hiện nay.

Trong bối cảnh giới trẻ làm việc, học tập với cường độ cao; cùng với việc quan hệ tình dục sớm là xu hướng phổ biến, kéo theo nhiều nguy cơ về bệnh lý lây truyền và hậu quả ngoài ý muốn. Song song đó, sự gia tăng thời gian sử dụng thiết bị điện tử, học tập trực tuyến cũng làm gia tăng tỷ lệ thoái hóa cột sống cổ ở người trẻ.

"Chương trình là cơ hội để các bạn sinh viên tiếp cận kiến thức y học, chủ động phòng bệnh, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng, hướng đến cuộc sống chất lượng và học tập tốt hơn", ThS, Nhà báo Bùi Hương chia sẻ.

Tại chương trình, ThS Võ Thị Khánh Vân - Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kinh tế TP.HCM đánh giá cao chương trình "Vui khỏe mỗi ngày" của Tạp chí Khoa học phổ thông. Theo bà Vân, một người trẻ cần hiểu về sức khỏe bản thân, sức khỏe sinh sản cũng như các tư thế trong quá trình học tập, sinh hoạt.

"Chương trình Vui khỏe mỗi ngày chính là chiếc 'cầu nối' để những thông điệp đó đến gần hơn với sinh viên – một cách khoa học, gần gũi và đầy tính nhân văn", ThS Võ Thị Khánh Vân chia sẻ.

Trẻ hóa bệnh lý thoái hóa cột sống cổ

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cứ 10 người thì có 8 người ít nhất đau cột sống cổ 1 lần trong đời. Thống kê tại một số bệnh viện tuyến trung ương (TP.HCM, Hà Nội) cho thấy, tỷ lệ bệnh nhân dưới 40 tuổi mắc thoái hóa cột sống cổ đã chiếm 25-30% tổng số ca khám đau cổ mạn tính. Đặc biệt, nhóm 25-35 tuổi có xu hướng bị thoái hóa sớm, do thói quen "còng lưng, cúi đầu".

Tại chương trình, BS.CKII Lê Xuân Sơn - Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Sài Gòn ITO Phú Nhuận thuộc Hệ thống Bệnh viện Sài Gòn ITO - cho biết nguyên nhân chính dẫn đến thoái hóa cột sống cổ của giới trẻ hiện nay do tư thế sai kéo dài, thiếu vận động, căng thẳng trong học tập, dùng thiết bị điện tử sai cách.

Đặc biệt, với sự phát triển kỹ thuật số, nhiều bạn trẻ lạm dụng điện thoại di động. Việc nghiêng đầu nghe điện thoại và cúi đầu xem điện thoại diễn ra thường xuyên khả năng cao là nguyên nhân gây bệnh cột sống cổ ở người trẻ.

"Một số nghiên cứu cho rằng, nếu cổ gập ở trạng thái 60 độ, tải trọng lên vùng cổ là 30 kg. Việc sử dụng điện thoại di động sai cách trong thời gian dài sẽ dễ dẫn tới bệnh lý này", BS.CKII Lê Xuân Sơn chia sẻ.

Các triệu chứng thường gặp của thoái hóa cột sống cổ như: đau cổ âm ỉ, tăng khi ngồi lâu hoặc sau khi học/làm việc dài giờ; cứng cổ, khó xoay đầu sang hai bên; đau lan lên đầu (vùng chẩm) hoặc xuống vai và cánh tay, đôi khi kèm tê tay,…

Để phòng ngừa bệnh thoái hóa cột sống cổ, bác sĩ khuyến cáo các bạn trẻ cần tập thể dục thường xuyên, vùng cổ, vai gáy; hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử lâu; tư thế làm việc đúng; tránh tăng cân, tập thể dục, ăn thức ăn có nhiều vitamin C, Omega 3, Calci, D3. Ngoài ra, việc thực hiện bài tập cổ 2 lần/ngày, liên tục 4 tuần giúp giảm rõ rệt tình trạng đau cổ cơ học và cải thiện chức năng cột sống cổ.

Tình dục không an toàn, nguy cơ mắc bệnh lây truyền cao

Trong bối cảnh xã hội hiện đại, sức khỏe sinh sản và tình dục an toàn đóng vai trò quan trọng, đặc biệt là đối với giới trẻ. Theo ThS.BS.CKII Nguyễn Thị Bích Ty - Phó Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Từ Dũ, ngày nay, quan hệ tình dục trước hôn nhân hay sống thử ngày càng phổ biến. Sự tò mò, nhu cầu khám phá bản thân, tâm lý thích chinh phục cùng với sự bùng nổ của công nghệ thông tin khiến thanh niên dễ dàng tiếp cận các nguồn thông tin sai lệch, độc hại.

Việc quan hệ tình dục không an toàn khiến những người trẻ tuổi có nguy cơ cao mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục và mang thai ngoài ý muốn. Không ít trường hợp quan hệ tình dục diễn ra một cách bộc phát, không có sự chuẩn bị, thiếu mong muốn thực sự hoặc thiếu các kỹ năng quan trọng như kỹ năng từ chối, thương thuyết hay ra quyết định.

Tại chương trình, ThS.BS.CKII Nguyễn Thị Bích Ty cho biết, tình dục an toàn là sử dụng các biện pháp giúp tránh thai an toàn, hiệu quả và phòng lây truyền HIV và các bệnh nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục.

Theo ThS.BS.CKII Nguyễn Thị Bích Ty, việc tự giác thực hành tình dục an toàn là tự bảo vệ mình và bảo vệ bạn tình. Từ đó, bạn trẻ yên tâm, không lo có thai, không sợ các hậu quả của việc mang thai ngoài ý muốn; an toàn, ít có nguy cơ bị nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục, nhất là HIV/AIDS; giảm nguy cơ bị ung thư cổ tử cung, giảm nguy cơ vô sinh.

Các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục như nhiễm Chlamydia, bệnh lậu, trùng roi sinh dục, giang mai, hạ cam, herpes sinh dục, sùi mào gà và nhiễm HIV… đa phần đều gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe sinh sản. "Những bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nặng nề nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời", ThS.BS.CKII Nguyễn Thị Bích Ty nhấn mạnh.

Để phòng ngừa nhiễm khuẩn qua đường tình dục, bác sĩ khuyến cáo sử dụng bao cao su đúng cách và thường xuyên để tránh mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục và HIV, đồng thời phòng tránh có thai ngoài ý muốn. Bao cao su là phương tiện hiệu quả nhất để phòng ngừa nhiễm khuẩn qua đường tình dục và HIV/AIDS.

Theo ThS.BS.CKII Nguyễn Thị Bích Ty, để phòng tránh thai ngoài ý muốn, hiện đang có nhiều biện pháp tránh thai hiện đại, an toàn và hiệu quả như que cấy tránh thai, đặt vòng tránh thai,.. và mỗi biện pháp tránh thai có hiệu quả khác nhau.

Sôi động chuyên mục giải đáp thắc mắc

Tại chương trình, các giảng viên và sinh viên đã đặt ra nhiều câu hỏi cho các bác sĩ, tập trung vào các vấn đề về sức khỏe như phòng ngừa thoái hóa cột sống cổ và tình dục an toàn.

ThS Võ Thị Khánh Vân chia sẻ sự băn khoăn của nhiều người hiện nay sử dụng các loại thực phẩm chức năng hỗ trợ xương khớp, đặc biệt là việc bổ sung canxi nhằm phòng tránh các bệnh lý như thoái hóa cột sống cổ. Vậy việc dùng canxi như thế có thực sự tốt?

Giải đáp thắc mắc trên, BS.CKII Lê Xuân Sơn cho biết, canxi là yếu tố cốt lõi giúp xương khớp chắc khỏe. Tuy nhiên, việc bổ sung canxi quá mức có thể gây ảnh hưởng không tốt đến thận. Ở một số nước phát triển, việc tầm soát sức khỏe định kỳ khoảng 3-6 tháng/lần, bao gồm kiểm tra nồng độ canxi trong máu, được thực hiện rất bài bản. Trong khi đó, tại Việt Nam, phần lớn người dân chỉ đến khám khi đã có bệnh, dẫn đến tình trạng bổ sung canxi quá nhiều, không có lợi cho sức khỏe.

"Đối tượng nên bổ sung canxi là phụ nữ tiền mãn kinh hoặc những người được xác định có tình trạng hạ canxi trong máu. Tuy nhiên, lời khuyên tốt nhất vẫn là duy trì chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất và thường xuyên luyện tập thể dục thể thao", BS.CKII Lê Xuân Sơn chia sẻ.

Tại chương trình, bạn Phan Thị Bích Hồng - Sinh viên năm 2, Khoa Tài chính Ngân hàng, Trường Cao đẳng Kinh tế TP.HCM - chia sẻ hiện nay, biện pháp tránh thai bằng cách uống thuốc hàng ngày không chỉ giúp ngừa thai mà còn hỗ trợ cải thiện làn da, giảm mụn. Dự định sinh con sau 3 năm, Hồng băn khoăn liệu việc sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản đối với người chưa từng sinh con hay không?

Giải đáp thắc mắc này, ThS.BS.CKII Nguyễn Thị Bích Ty cho biết: "Đây là một trong những lo lắng phổ biến của nhiều bạn trẻ. Nếu dự định sinh con sau ba năm thì lựa chọn thuốc tránh thai uống hàng ngày là hoàn toàn phù hợp. Khi sử dụng đúng cách, hiệu quả tránh thai đạt trên 90%".

Bác sĩ Ty cho biết thêm, bên cạnh tác dụng tránh thai, thuốc còn mang lại nhiều lợi ích khác như giúp cải thiện làn da, điều hòa vóc dáng, giảm đau bụng kinh, làm đều chu kỳ kinh nguyệt và giảm nguy cơ ung thư buồng trứng.

"Việc sử dụng thuốc tránh thai không làm tăng nguy cơ hiếm muộn, vô sinh hay ảnh hưởng đến khả năng mang thai trong tương lai", bác sĩ Ty nói.

Bạn Hoàng Tuấn Kiệt - Sinh viên năm nhất, khoa Quản trị Kinh doanh, Trường Cao đẳng Kinh tế TP.HCM - đặt câu hỏi "Thói quen sinh hoạt không lành mạnh ở nam giới có ảnh hưởng đến chất lượng và khả năng sinh sản hay không? Trong quá khứ, nếu từng bị quai bị thì có thể dẫn đến vô sinh không?".

Theo ThS.BS.CKII Nguyễn Thị Bích Ty, tình trạng căng thẳng cùng với các thói quen không lành mạnh có thể làm giảm chất lượng tinh trùng ở nam giới. Bệnh quai bị là bệnh có thể gây viêm tinh hoàn, từ đó ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và có thể dẫn đến hiếm muộn.

Theo bác sĩ, nếu sau khi lập gia đình, trong vòng 12 tháng, vợ chồng quan hệ đều đặn mà không có con thì được xem là hiếm muộn. Trong trường hợp hiếm muộn ở nam giới, cần đến khám tại khoa Nam học để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.