Hoàn thiện khung pháp lý cho việc làm trong bối cảnh chuyển đổi số

Phát biểu khai mạc, TS Lê Trường Sơn - Hiệu trưởng Trường Đại học Luật TP.HCM - nhấn mạnh chuyển đổi số đã trở thành động lực quan trọng cho phát triển kinh tế, nhưng đồng thời đặt ra nhiều thách thức khi trí tuệ nhân tạo và tự động hóa đang làm thay đổi nhanh chóng cơ cấu việc làm và kỹ năng lao động.

Do đó, việc xây dựng khung pháp lý và chính sách đảm bảo việc làm thỏa đáng cho người lao động là nhiệm vụ cấp bách để đảm bảo mọi người lao động đều được trao cơ hội công bằng, an toàn và phát triển toàn diện.

"Từ yêu cầu cấp thiết của thực tiễn, Nhà trường mong muốn hội thảo trở thành diễn đàn học thuật quy tụ các chuyên gia, nhà khoa học và nhà hoạch định chính sách nhằm chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, đánh giá thực trạng pháp luật Việt Nam và đề xuất giải pháp khả thi cho quá trình hoàn thiện thể chế lao động trong nền kinh tế số", TS Lê Trường Sơn chia sẻ.

Tại hội thảo, ông Timo Rinke - Trưởng Đại diện Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) tại Việt Nam - đánh giá cao ý nghĩa của hội thảo, nhất là khi đây là hoạt động hợp tác đầu tiên giữa hai bên và diễn ra đúng dịp kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao Đức - Việt Nam. `

Ông Rinke cho biết FES - quỹ chính trị lâu đời nhất của Đức thành lập năm 1925 - hiện hoạt động tại hơn 100 quốc gia và tại Việt Nam từ năm 1990, với trọng tâm thúc đẩy dân chủ xã hội, công bằng và bảo vệ quyền lợi người lao động. Nhấn mạnh tác động mạnh mẽ của chuyển đổi số lên việc làm và an sinh, ông khẳng định hội thảo hôm nay là minh chứng cho cam kết chung của FES và Nhà trường trong việc hỗ trợ xây dựng chính sách bảo đảm việc làm thỏa đáng và bảo vệ người lao động trong kỷ nguyên số.

Hội thảo ghi nhận 10 tham luận chuyên sâu trong bốn phiên làm việc, phản ánh đầy đủ những vấn đề của thị trường lao động số hóa, từ khung pháp lý, an sinh xã hội đến vai trò của doanh nghiệp, công đoàn và tổ chức đại diện người sử dụng lao động.

Theo PGS.TS. Nguyễn Hữu Chí - Trường Đại học Luật Hà Nội, mặc dù pháp luật lao động Việt Nam đã cải tiến đáng kể, nhưng vẫn dựa trên mô hình việc làm truyền thống, chưa bao quát các hình thức lao động nền tảng và lao động tự do trong kinh tế gig. Các vấn đề như quản lý dữ liệu việc làm số, bảo vệ lao động trước sự phụ thuộc thuật toán hay chính sách đào tạo lại vẫn còn thiếu.

Theo đó, PGS.TS. Nguyễn Hữu Chí đề xuất phát triển khung pháp lý linh hoạt, bao trùm, tăng cường quản trị thị trường lao động số và mở rộng an sinh để hỗ trợ người lao động và doanh nghiệp thích ứng bền vững.

Dẫn kinh nghiệm từ Đức, Singapore, Hàn Quốc và EU, TS. GVCC Lê Thị Thúy Hương - Trưởng phòng Khoa học công nghệ & Hợp tác phát triển, Trường Đại học Luật TP.HCM - cho biết các quốc gia này đều chú trọng đào tạo lại, nâng cao kỹ năng suốt đời, cải cách an sinh xã hội nhằm bảo vệ người lao động linh hoạt, đồng thời điều chỉnh pháp luật để bao quát mô hình việc làm mới. Từ đó, bà Hương đề xuất Việt Nam ưu tiên chiến lược phát triển kỹ năng số và hoàn thiện pháp luật lao động để bắt nhịp xu hướng toàn cầu.