Củ năng giúp loại bỏ “rác” trong cơ thể

Củ năng chứa rất nhiều chất có lợi cho sức khỏe. Ngoài xơ, tinh bột, đường, vitamin, nhất là riboflavin, B6, khoáng tố như magnesium, đồng, sắt, phosphor, iod và đặc biệt là kali, trong củ năng còn chứa nhiều chất polyphenols có khả năng chống oxy hóa thiên nhiên như vanillin, acid hydrocinnamic, quercetin, kaempferol, apignnin, luteolin, catechins, epicatechins, acid gallic, acid ferulic, caffeic, và acid p-coumaric. Củ năng nguyên vỏ có thể bảo quản được trong tủ lạnh từ 2 - 3 tuần, nhưng khi đã gọt vỏ thì chỉ để được vài ba ngày. Với nhiều chất dinh dưỡng, ít calo lại không chất béo, củ năng được xem là thực phẩm thích hợp cho người ăn kiêng và tiểu đường.

Củ năng được dùng chế biến nhiều món ngon như nấu chè với hạt sen bạch quả, làm hạt lựu, hầm gà chung với hạt sen, xắt nhỏ trộn với các rau củ khác làm salad, làm thành bột để chế biến các món bánh khác. Trong 4 củ năng tươi cung cấp 0,1 mg vitamin B6, 1 g chất xơ, 210 mg kali. Mỗi ngày ăn trung bình khoảng 10 củ là tốt.

Một số bài thuốc dân gian từ củ năng

- Ho sốt, đờm đặc nhiều, lấy củ năng bỏ vỏ, rửa sạch ép lấy nửa chén nước, uống ngày 2 - 3 lần.

- Đi tiêu ra máu, củ năng bỏ vỏ ép lấy 30 ml hòa cùng 20 ml rượu khi uống hâm nóng lên, sẽ có tác dụng tốt.

- Tiểu tiện không thông, tiểu rát, buốt, lấy 250 g củ năng cả vỏ rửa sạch xắt miếng, 30 g rễ cỏ tranh, nấu kỹ hai vị trên để dùng. Hoặc 120 g củ năng đập giập, nấu uống thay trà.

- Làm hạ sốt sau khi lên sởi, lấy 250 g củ năng, 250 g mía, rửa sạch xắt nhỏ, nấu kỹ, ăn củ, uống nước.

- Cao huyết áp, củ năng 100 g, chanh tươi 100 g, nước đun sôi để nguội 1.000 ml. Củ năng rửa sạch gọt vỏ, xắt miếng, chanh gọt bớt vỏ xanh cắt đôi, hai thứ cho vào nồi sắc lấy nước uống.

Chế biến củ năng: khi mua củ năng nên chọn củ chắc, nặng, không bị mềm hoặc bầm giập. Khi gọt dùng dao bén bắt đầu cắt bỏ phần trên và dưới của củ năng, sau đó cắt xung quanh các cạnh đến khi sạch hết vỏ. Củ năng chưa gọt vỏ cần bọc trong túi giấy, bảo quản ngăn mát tủ lạnh được 1 - 2 tuần. Ở nhiều nước như Trung Quốc, Hoa Kỳ, Ấn Độ người ta còn dùng củ năng đóng hộp khi không có củ tươi nhưng thành phần hoạt chất sẽ giảm đi.

Tuy nhiên, cần chú ý do củ năng mọc dưới nước nên nếu ăn sống cần được rửa sạch gọt kỹ, nếu không được nấu chín, củ năng có thể là tác nhân truyền ký sinh trùng gây bệnh đường ruột. Do tính thu liễm nên không dùng cho người bị táo bón, nếu ăn nhiều có thể gây đầy hơi sình bụng, đau bụng và đừng uống nước lọc nhiều sau khi ăn củ năng.