Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM nêu giải pháp để Thành phố tăng trưởng hai con số

Sáng 15/10, tại Học viện Cán bộ TP.HCM (phường Bình Thạnh, TP.HCM), Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra phiên bế mạc.

Tại phiên bế mạc, TS Trương Minh Huy Vũ đã trình bày tham luận xoay quanh mục tiêu tăng trưởng hai con số của TP.HCM trong thời gian tới.

Tăng trưởng phải gắn liền với sự ổn định

Ông Vũ cho biết lịch sử tăng trưởng của các quốc gia trên thế giới đã có nhiều bài học thành công lẫn thất bại. Đa phần là thất bại do thiếu những nỗ lực lớn.

"Thông điệp đầu tiên là tăng trưởng này không thể tăng trưởng bằng mọi giá mà phải gắn liền với sự ổn định. Chúng ta đã có kinh nghiệm từ những thập kỷ trước khi tăng trưởng quá nóng, quá cao dẫn đến tình trạng lạm phát", ông Vũ chia sẻ.

Theo ông Vũ, tăng trưởng phải giữ được bình đẳng xã hội, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, giữ được môi trường xã hội bình ổn.

Theo đó, ông Vũ cho rằng, trong ngắn hạn, muốn đạt được mức tăng trưởng nhanh như hiện nay (8,55-10%), chỉ có cách tăng quy mô vốn đầu tư toàn xã hội. Trong trung hạn, Thành phố cần huy động khoảng 3 triệu tỉ đồng, gồm nhiều nguồn như đầu tư công, tư nhân, tiêu dùng...

Còn trung và dài hạn, ông Vũ cho rằng, muốn tăng trưởng bền vững phải kích thích tổng cung, phải tạo môi trường môi trường kinh doanh thông thoáng, các doanh nghiệp khởi nghiệp, ứng dụng khoa học - công nghệ. Đây chính là tinh thần của các Nghị quyết Trung ương đã đưa ra, rất đúng hướng.

"Chúng ta có kinh nghiệm quốc tế và trong nước, nên TP.HCM mở rộng có cơ sở để đạt được tăng trưởng cao trong những năm tới", ông Vũ chia sẻ.

TP.HCM hiện có nhiều điểm tích cực như việc hợp nhất ba địa phương tạo thành cực tăng trưởng quốc gia, Thành phố có dân số đông, học vấn cao, tập trung nguồn lực lớn các; cùng với điều kiện tự nhiên thuận lợi, có cảng biển, công nghiệp, dịch vụ phát triển.

Trong lịch sử phát triển của ba địa phương và qua các báo cáo gần đây, vẫn thấy rõ những điểm kết nối còn hạn chế, trong đó đáng chú ý là về giao thông và hạ tầng. Bên cạnh đó, trong giai đoạn phát triển vừa qua, phân vai các ngành sản xuất chưa được chuẩn bị kỹ.

Bối cảnh thế giới hiện nay phức tạp, phân cực mạnh, bất định, đặc biệt với một nền kinh tế có độ mở rất lớn như TP.HCM gắn chặt với xuất nhập khẩu toàn cầu dễ bị tác động.

5 nhóm giải pháp trọng tâm

Về thể chế, ông Vũ đề nghị nâng cao năng lực thể chế, đây phải là trọng tâm của nhiệm kỳ này.

“Từ lâu chúng ta quen với quan niệm luật ở Trung ương, từ luật đến nghị định, nghị quyết, thông tư là Quốc hội. Tuy nhiên, kinh nghiệm lịch sử từ Nghị quyết 54 đến Nghị quyết 98, rồi Nghị quyết 188 về metro đã cho thấy TP.HCM cần hình dung rõ mình muốn gì, thiết kế lập luận, số liệu, minh chứng cụ thể và thuyết phục, đeo bám Trung ương”, ông Vũ nói.

Về chuyển đổi mô hình kinh tế, trước đó, các đại biểu thảo luận sâu. Ông Vũ cho hay các số liệu chỉ ra rằng nền tảng phát triển của TP.HCM là tập trung ở công nghiệp, thương mại và dịch vụ, cần gắn với các xu hướng mới là kinh tế xanh, kinh tế số.

Thành phố cần tập trung triển khai các đề án lớn như dịch chuyển công nghiệp, phát triển khu công nghiệp, khu công nghệ cao theo hướng hiện đại. Bên cạnh đó, ông Vũ cho rằng nông nghiệp tuy chiếm tỉ trọng không cao, nhưng lại rất quan trọng, đặc biệt sau khi hợp nhất, vì đây là bệ đỡ quan trọng cả về môi trường, an sinh và kinh tế.

Về hạ tầng chiến lược, về hạ tầng chiến lược, ông Vũ phân tích nhiệm kỳ qua, điểm sáng của ba địa phương và có thể là cả vùng là hoàn thiện nhiều công trình hạ tầng lớn, đặc biệt là khởi công vành đai 3, vành đai 4 và các tuyến cao tốc.

Tuy nhiên, ông Vũ cho nhận định hạn chế vẫn nằm ở hạ tầng. Trong định hướng "ba vùng, một đặc khu, ba hành lang, năm trụ cột", như vậy, cần tập trung phát triển hạ tầng kết nối, quan trọng nhất là các tuyến đường sắt chở người và hàng hóa kết nối các khu vực sản xuất với nhau.

Ông Vũ cũng nhấn mạnh, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng số là cực kỳ quan trọng. Theo tính toán, chuyển đổi số và hạ tầng số có thể đóng góp rất lớn vào kinh tế TP.HCM trong giai đoạn tới, đặc biệt với hạ tầng phục vụ trung tâm tài chính quốc tế.

Về huy động nguồn lực, trong những năm qua, nguồn lực nhà nước còn hạn chế, chủ yếu dựa vào vốn xã hội hóa và tư nhân. Ông Vũ đề nghị cần đa dạng hóa nguồn lực và phương thức huy động, trong nhiều lĩnh vực như giao thông, y tế, giáo dục, môi trường, xã hội.

Về nguồn nhân lực, theo ông Vũ, sau khi sáp nhập, khu vực mở rộng của TP.HCM có hơn 70 trường đại học, đây là nguồn lực vô cùng quan trọng, không chỉ là cơ sở đào tạo mà còn là bộ máy kinh tế quan trọng.