Tăng cường chiến lược phòng chống sốt xuất huyết tại Việt Nam

Ngày 28/9, được sự cho phép của Bộ Y tế, Viện Pasteur TP.HCM tổ chức Hội thảo “Các định hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả phòng chống Sốt xuất huyết Dengue tại Việt Nam”.

Sự kiện do PGS.TS. Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ Y tế, chủ trì đã thu hút sự tham dự của hơn 100 chuyên gia y tế đến từ Bộ Y tế, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM (HCDC), Viện Pasteur TP.HCM, Bệnh viện Nhi đồng 1, các bệnh viện và trung tâm tiêm chủng trên toàn quốc.

Theo PGS.TS Nguyễn Vũ Trung, Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM, hằng năm, dịch sốt xuất huyết tại Việt Nam thường cao điểm từ tháng 6 - tháng 10. Kể từ sau đại dịch Covid-19, Việt Nam đang phải đối mặt với những diễn biến phức tạp và liên tục của các dịch bệnh, gây áp lực ngày càng lớn lên cơ sở hạ tầng chăm sóc y tế. Tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã ghi nhận 81.808 ca mắc sốt xuất huyết trong năm 2023, với 23 trường hợp tử vong.

Tại hội thảo, các chuyên gia y tế trong nước và quốc tế đã cùng thảo luận về các sáng kiến và phương pháp nhằm nâng cao hiệu quả phòng chống sốt xuất huyết tại Việt Nam. Đồng thời, các chuyên gia cũng trao đổi để tìm ra những biện pháp can thiệp mới có thể tăng cường quản lý việc lây truyền sốt xuất huyết.

Bệnh nhân sốt xuất huyết gia tăng qua các năm gây ra áp lực quá tải bệnh viện

PGS.TS.BS Nguyễn Thanh Hùng, Giám Đốc Bệnh viện Nhi đồng 1 cảnh báo: "Sốt xuất huyết Dengue (SXHD) là mối đe dọa lớn ở Việt Nam cũng như các nước khác trên thế giới do những hậu quả sức khỏe nghiêm trọng mà nó có thể gây ra. Bệnh không chỉ được đặc trưng bởi cơn sốt cao kéo dài trong vài ngày, mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như sốc giảm thể tích do thất thoát huyết tương, xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết não, tổn thương nặng suy đa tạng...

Những biến chứng nặng này diễn tiến rất nhanh có thể dẫn đến gây tử vong nếu không được chẩn đoán kịp thời và điều trị tích cực. Ngoài nguy cơ về sức khỏe, SXHD còn đặt gánh nặng kinh tế lên cá nhân và cộng đồng. Tuổi nào cũng có thể bị SXHD từ sơ sinh đến người cao tuổi; tuy nhiên lứa tuổi bị SXHD nhiều nhất vẫn là học sinh, người trẻ trong độ tuổi lao động phải nghỉ học, nghỉ làm để điều trị, và người thân của họ có thể phải nghỉ việc để chăm sóc họ, chi phí điều trị không hề nhỏ so với thu nhập hộ gia đình. Ngoài ra, bệnh còn ảnh hưởng lâu dài đến tâm lý của bệnh nhân, cộng đồng, và tác động không nhỏ tới an sinh xã hội.”

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Thanh Hùng, ở góc độ y tế, số bệnh nhân SXHD gia tăng qua các năm đã gây ra áp lực quá tải đối với các bệnh viện, dẫn đến quá tải hệ thống y tế, khiến thiếu nguồn nhân lực chăm sóc và điều trị bệnh nhân đúng mức.

Để duy trì năng lực điều trị trong các cơ sở y tế, nhiều năm qua các cơ sở y tế tại TP.HCM cũng như trong cả nước dưới sự chỉ đạo của Bộ Y tế và Sở Y tế các tỉnh, thành phố đã triển khai hiệu quả hướng dẫn chẩn đoán - điều trị SXHD của Bộ Y tế trong đó việc tổ chức phân cấp điều trị, phát hiện sớm, điều trị đúng bệnh nhân SXHD cũng như tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị, dịch truyền... Từ đó giúp cứu sống nhiều bệnh nhân bị SXHD biến chứng nặng, giúp giảm đáng kể tỉ lệ tử vong SXHD ở nước ta.

Tuy nhiên, PGS.TS.BS Nguyễn Thanh Hùng nhấn mạnh, điều quan trọng là cần sự phối hợp chặt chẽ giữa hệ thống điều trị và dự phòng, kết hợp với việc tuyên truyền tư vấn cho người dân về bệnh SXHD để triển khai hiệu quả việc phòng ngừa bệnh SXHD giúp giảm số bệnh nhân SXHD như diệt muỗi, diệt lăng quăng; tiêm phòng vắc-cin phòng ngừa bệnh SXHD khi có vắc-xin hiệu quả ngừa SXHD.

Sốt xuất huyết đe dọa toàn bộ dân số, không phân biệt độ tuổi

ThS.BS. Lương Chấn Quang, Phó Trưởng Khoa Kiểm soát Phòng ngừa Bệnh tật, Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh, nhận định: "Sốt xuất huyết khác biệt hoàn toàn so với các bệnh truyền nhiễm khác, đe dọa toàn bộ dân số, không phân biệt độ tuổi. Bên cạnh các biện pháp đang thực hiện đòi hỏi sự tích cực hơn nữa trước điều kiện môi trường ngày càng phức tạp, chúng ta cần kết hợp học hỏi từ các mô hình kiểm soát dịch sử dụng các phương pháp tiến bộ của khoa học tại các quốc gia có điều kiện khí hậu và dịch bệnh tương tự với Việt Nam, như Indonesia và Thái Lan. Chỉ khi cộng đồng y tế và xã hội chung tay hành động, chúng ta mới có thể xây dựng được mô hình kiểm soát dịch mạnh mẽ, toàn diện và có tính bền vững hơn”.

Tại hội thảo, các chuyên gia nhận định do biến đổi khí hậu và quá trình đô thị hóa, dịch sốt xuất huyết bùng phát phức tạp ở Việt Nam đang khiến các chuyên gia gặp khó khăn trong việc dự đoán và lên kế hoạch cũng như áp dụng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát một cách hiệu quả nhất.

Vì vậy, thông qua hội thảo này, các chuyên gia y tế đã có dịp ngồi lại và thảo luận nhằm xác định các chiến lược quản lý tối ưu nhất, trong đó có thêm công cụ mới như một phần của chương trình phòng ngừa và quản lý sốt xuất huyết toàn diện.

Các chuyên gia tham dự hội thảo đã cùng nhau chỉ ra sự cần thiết phải có một giải pháp bền vững và lâu dài để phòng ngừa và kiểm soát sốt xuất huyết ở Việt Nam. Điều này đòi hỏi không chỉ các biện pháp lâm sàng và phòng ngừa mà còn cả những nỗ lực và hợp tác công - tư trong việc chống dịch sốt xuất huyết, một vấn đề sức khỏe cộng đồng đang diễn ra trên toàn cầu. Hội thảo này nằm trong khuôn khổ các hoạt động kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Nhật Bản.