Nhiều doanh nghiệp ủng hộ, đồng hành cùng Thành phố Hồ Chí Minh "xanh hóa" giao thông

Quyết tâm lớn cho giao thông xanh

Chương trình chuyển đổi xanh trong giao thông của Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các chuyên gia, cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Mới đây, Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh vừa có văn bản tổng hợp các ý kiến từ chuyên gia và các thành viên trong hệ sinh thái xe điện đối với các nội dung chuyển đổi giao thông xanh của Thành phố trình Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh xem xét.

Theo đó, nhìn chung, các góp ý từ chuyên gia và các thành viên trong hệ sinh thái bày tỏ sự ủng hộ về mục tiêu, tính cấp thiết của các nhiệm vụ liên quan đến chuyển đổi xanh, kiểm soát khí thải trong lĩnh vực giao thông của Thành phố hiện nay, bao gồm: Điện hóa theo giai đoạn phương tiện xe buýt vận tải hành khách công cộng từ nay đến trước năm 2030; Các giải pháp phủ xanh vùng phát thải thấp tại Đặc khu Côn Đảo và địa bàn Cần Giờ; Chuyển đổi phương tiện giao thông xe hai bánh từ sử dụng xăng sang sử dụng điện cho toàn bộ phương tiện công nghệ và giao hàng.

Cụ thể, các ý kiến khẳng định tính đúng đắn và ủng hộ về chủ trương chuyển đổi xanh giao thông, đặc biệt là giao thông xanh là một xu hướng tất yếu. Đồng thời, rất hoan nghênh tinh thần cầu thị của chính quyền thành phố trọng việc lấy ý kiến các thành viên trong hệ sinh thái xe điện chuẩn bị, đóng góp cho quá trình chuyển đổi.

Đồng thời cũng bày tỏ sự ủng hộ với phương án tiếp cận có lộ trình, trọng tâm, trọng điểm; với các thứ ưu tiên các chuyển đổi đột phá, mang lại kết quả cụ thể trong những bước đi đầu tiên như theo nhóm phương tiện như xe buýt công cộng, tài xế công nghệ giao hàng, ô tô dịch vụ; theo địa lý các khu vực thí điểm vùng phát thải thấp như đặc khu Côn Đảo, khu vực Cần Giờ. Đồng thời, xem xét lộ trình phù hợp với điều kiện thực tiễn của thành phố, cân nhắc ưu tiên chính sách hỗ trợ các đối tượng yếu thế, chính sách phát triển hạ tầng đồng bộ đáp ứng theo nhu cầu chuyển đổi.

Các thành viên trong hệ sinh thái như doanh nghiệp sản xuất, nhà đầu tư, doanh nghiệp nền tảng và các bên tài chính cam kết ủng hộ và đồng hành cùng thành phố trong hoạt động chuyển đổi xanh.

Cụ thể như các công ty vận hành nền tảng công nghệ dịch vụ vận tải và giao hàng nhận thức đầy đủ, có trách nhiệm và quán triệt quan điểm, chủ trương chính sách của Nhà nước; tuyên truyền đúng, có định hướng khuyến khích các tài xế tự nguyện chuyển đổi phương tiện sử dụng năng lượng sạch, giảm ô nhiễm.

Các doanh nghiệp hạ tầng mong muốn thành phố có các chính sách đồng hành cùng doanh nghiệp để đảm bảo cung cấp hạ tầng điện, hạ tầng trạm sạc đáp ứng nhu cầu tăng trưởng phương tiện giao thông điện theo lộ trình.

Các doanh nghiệp trong hệ sinh thái liên quan đến pin, sạc (đổi pin), xử lý pin thải loại mong muốn được đầu tư nhà máy trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh kèm những ưu đãi theo quy định.

Rào cản chi phí đầu tư và khả năng tiếp cận vốn

Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, bên cạnh sự ủng hộ chung, các doanh nghiệp và chuyên gia cũng đã chỉ ra một số rào cản, thách thức cần được xem xét, giải quyết nhằm đảm bảo tính khả thi và bền vững.

Trong đó có nhóm vấn đề về chi phí và khả năng tiếp cận tài chính, các ý kiến cho rằng, chi phí đầu tư mua xe được xem là rào cản lớn nhất đối với tài xế. Chi phí để sở hữu một phương tiện xe điện còn tương đối cao, trong khi khả năng tiếp cận các nguồn vốn vay của tài xế rất hạn chế vì tài xế không thể vay vốn từ các tổ chức tín dụng do vướng mắc về thủ tục (như không có hộ khẩu thường trú), khó khăn trong việc chứng minh thu nhập, hoặc có lịch sử tín dụng chưa tốt.

Về hạ tầng trạm sạc, tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn, có nhiều lo ngại về việc hạ tầng trạm sạc chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Các trạm sạc hiện tại chủ yếu tập trung tại khu vực trung tâm, trong khi lại thiếu độ phủ tại các quận huyện ngoại thành và các khu dân cư đông đúc.

Đồng thời, quãng đường di chuyển của nhiều mẫu xe điện (100-120km mỗi lần sạc) được cho là chưa phù hợp với tần suất hoạt động liên tục (8-12 tiếng/ngày) và quãng đường di chuyển trung bình (100-150km) của tài xế.

Về nguồn năng lượng và các vấn đề môi trường liên quan, một số ý kiến nhận định, nguồn cung cấp điện cho xe: Tồn tại lo ngại về nguy cơ "xe điện hóa nhưng điện không sạch". Đề xuất về việc đầu tư các khu sạc điện tập trung có tích hợp nguồn năng lượng tái tạo để đảm bảo nguồn điện sạch, giải quyết triệt để bài toán môi trường.

Ngoài ra, vấn đề pin hỏng, pin hết hạn sử dụng đang đặt ra một thách thức lớn về ô nhiễm thứ cấp. Đề xuất có một chính sách toàn diện và yêu cầu kỹ thuật bắt buộc về việc thu hồi, tái chế và xử lý pin một cách an toàn để đảm bảo tính bền vững trong dài hạn của đề án.

Đề xuất phủ xanh 100% giao thông Cần Giờ, Đặc khu Côn Đảo

Để các chính sách chương trình Chuyển đổi xanh tại thành phố Hồ Chí Minh trong lĩnh vực giao thông nêu trên được triển khai đồng bộ và hiệu quả, Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh trình UBND Thành phố xem xét đề nghị Sở xây dựng chủ trì, phối hợp các đơn vị liên quan thúc đẩy nhanh việc thực hiện theo các Đề án đã được thông qua theo lộ trình. Cụ thể, Đề án Kiểm soát khí thải giai đoạn 1, nội dung chuyển đổi phương tiện vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh toàn Thành phố.

Giao Viện nghiên cứu phát triển chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng lộ trình và hoàn thiện phương án phủ xanh 100% giao thông khu vực phát thải thấp Cần Giờ và Đặc khu Côn Đảo gắn với chiến lược phát triển hai địa bàn này.

Giao Viện Nghiên cứu phát triển chủ trì, phối hợp các đơn vị có liên quan bổ sung các kết quả từ các hội thảo vào Đề án, triển khai khảo sát nhanh, lấy ý kiến tài xế về các khó khăn, thách thức khi tham gia lộ trình chuyển sang xe điện để có cơ sở trình Đề án “Chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện cho toàn bộ tài xế công nghệ và giao hàng tại Thành phố Hồ Chí Minh”. Trong quá trình thực hiện cần lưu ý làm rõ cơ sở pháp lý, thủ tục, thẩm quyền và trách nhiệm thực hiện đối với từng chính sách cụ thể, hoàn chỉnh báo cáo, tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố trong tháng 9 năm 2025.