Nâng tầm công tác xã hội trong bệnh viện, hướng đến chăm sóc toàn diện cho người dân
Hoạt động công tác xã hội trong bệnh viện đã và đang khẳng định vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người bệnh không chỉ về mặt y học mà còn về tâm lý, xã hội và tinh thần.
Ngày 31/10, Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM tổ chức hội thảo "Dịch vụ Công tác xã hội trong bệnh viện - Lần 1 năm 2025", thu hút hơn 100 đại biểu từ các tỉnh thành trên cả nước tham dự.
Hội thảo được tổ chức với mục tiêu tạo diễn đàn trao đổi, cập nhật các quy định mới và chia sẻ kinh nghiệm triển khai hoạt động công tác xã hội trong các cơ sở y tế, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc toàn diện người bệnh, hướng đến sự phát triển bền vững của ngành công tác xã hội y tế trong bối cảnh đổi mới hiện nay.
Theo BS.CKII Võ Đức Hiếu - Phó Giám đốc Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM, trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống y tế, công tác xã hội trong bệnh viện đã và đang khẳng định vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người bệnh không chỉ về mặt y học mà còn về tâm lý, xã hội và tinh thần.
BS.CKII Võ Đức Hiếu cho rằng, việc Bộ Y tế ban hành Thông tư 51/2024/TT-BYT thay thế Thông tư 43 là một bước tiến quan trọng, thể hiện sự chuyên nghiệp hóa hoạt động công tác xã hội, giúp các bệnh viện có cơ sở pháp lý và định hướng rõ ràng để triển khai dịch vụ này một cách bài bản, hiệu quả và nhân văn hơn.
PGS.TS.BS Nguyễn Tuấn Hưng - Chủ tịch Hội Công tác xã hội ngành y tế Việt Nam, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Y tế - cũng đồng tình cho rằng Thông tư số 51/2024/TT-BYT đã giúp hoạt động công tác xã hội trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện đúng các quy định hiện hành, tiếp tục duy trì kết quả đạt được và phát triển chuyên nghiệp hơn.
Trong đó, Thông tư số 51 quy định rõ về trách nhiệm của người làm công tác xã hội so với Thông tư 43. Cụ thể, người làm công tác xã hội phải thực hiện các nhiệm vụ thuộc dịch vụ công tác xã hội; quản lý trường hợp người bệnh sử dụng dịch vụ công tác xã hội; tổ chức phối hợp nhóm đa chuyên ngành: người làm công tác xã hội, nhân viên y tế, và chuyên gia chuyên ngành phù hợp để chăm sóc sức khỏe toàn diện cho người bệnh; tổ chức phối hợp liên ngành để giải quyết các vấn đề tâm lý, xã hội của người bệnh.
Bên cạnh đó, Thông tư số 51 quy định chặt chẽ hơn về trách nhiệm của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Trong đó, cơ sở khám chữa bệnh phải tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức công tác xã hội cho người làm công tác xã hội của cơ sở. Đồng thời, đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức công tác xã hội, tổ chức việc thực hành và cấp giấy chứng nhận cập nhật kiến thức công tác xã hội...
Còn theo TS Nguyễn Thị Ánh Nguyệt - Trưởng mã ngành Công tác xã hội, Bộ môn Giáo dục sức khỏe tâm lý y học, Khoa Y tế công cộng, Đại học Y Dược TP.HCM, thông tư 51 của Bộ Y tế là cơ sở pháp lý quan trọng quy định về hoạt động công tác xã hội trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Thông tư này chính thức đưa quản lý trường hợp trở thành một nhiệm vụ trọng tâm của công tác xã hội trong bệnh viện.
Theo đó, Thông tư 51 quy định rõ nhiệm vụ của tổ chức công tác xã hội trong bệnh viện. Cụ thể, hỗ trợ, tư vấn giải quyết các vấn đề xã hội và thực hiện công tác quản lý ca, quản lý trường hợp (Case Management) cho người bệnh và người nhà người bệnh...
"Điều này khẳng định quản lý trường hợp không phải là hoạt động tùy chọn mà là một chức năng thiết yếu của phòng Công tác xã hội, gắn liền với việc hỗ trợ giải quyết các vấn đề tâm lý - xã hội", TS Nguyễn Thị Ánh Nguyệt nhấn mạnh.
Cần tăng cường đào tạo chuyên sâu về công tác xã hội y tế
Về đào tạo nguồn nhân lực công tác xã hội, TS Lê Văn Công - Trưởng mã ngành Công tác xã hội, Khoa Công tác xã hội - Nhân học - Xã hội học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG TP.HCM - cho biết chương trình học cử nhân ngành công tác xã hội học khoảng từ 120-130 tín chỉ, trong đó học phần công tác xã hội bệnh viện chỉ chiếm 2-3 tín chỉ.
Theo TS Công, nội dung đào tạo hiện nay còn mang tính khái quát, thiếu thực hành lâm sàng; hoạt động thực tập phụ thuộc bệnh viện, giảng viên thiếu kinh nghiệm y tế. Đặc biệt, quy định hiện hành chưa có chuẩn năng lực quốc gia cho công tác xã hội bệnh viện, dẫn đến chất lượng đào tạo chưa đồng đều.
Để khắc phục, TS Lê Văn Công cho rằng cần hoàn thiện chính sách và hành lang pháp lý. Cụ thể, Bộ Y tế cần phối hợp với đơn vị liên quan ban hành hướng dẫn liên ngành cụ thể hóa Thông tư 26 trong môi trường y tế, như: mô tả vị trí việc làm, cơ cấu phòng, định mức nhân lực... Đồng thời, cần bổ sung mã ngạch công tác xã hội y tế riêng trong hệ thống bệnh viện công lập.
Song song đó, việc nâng cao năng lực chuyên môn, tăng cường đào tạo và bồi dưỡng chuyên sâu về công tác xã hội y tế, trị liệu tâm lý - xã hội, giao tiếp bệnh nhân, và làm việc đa ngành. TS Công cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc liên kết giữa trường đại học và bệnh viện để xây dựng mô hình thực hành - thực tập nghề nghiệp chuẩn hóa.
