Lần đầu tiên, Bệnh viện ĐH Y Dược TP.HCM thực hiện ghép tim

Ngày 25/8/2024, một ca ghép tim xuyên Việt kéo dài 10h với sự tham gia của gần 100 nhân viên y tế từ Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, và Bệnh viện ĐH Y Dược TP.HCM (BV ĐHYD).

Ngay khi nhận được tin từ Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn về khả năng nhận được trái tim từ người bệnh có nguy cơ chết não, BV ĐHYD đã cử đoàn công tác bao gồm phẫu thuật viên, các chuyên gia y tế và nhân viên công tác xã hội ra Hà Nội.

Lần đầu tiên, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM thực hiện ghép tim

Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn đã tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho BV ĐHYD tiếp nhận tạng hiến. Mục tiêu là đảm bảo thời gian thiếu máu nóng của trái tim được rút ngắn tối đa, để trái tim có thể được ghép vào người nhận trong điều kiện tốt nhất.

PGS.TS.BS. Nguyễn Hoàng Định, Phó Giám đốc Bệnh viện, trực tiếp tham gia phẫu thuật lấy tim và cùng ekip BV ĐHYD vận chuyển trái tim về TP.HCM một cách nhanh nhất.

PGS.TS BS. Nguyễn Hoàng Định chia sẻ: “Anh L.A.H, sinh năm 1987, ngụ tại Gia Lai, được chẩn đoán mắc bệnh cơ tim giãn, với chức năng tim rất kém, và nếu không ghép tim kịp thời, sẽ không sống được bao lâu nữa. Người bệnh đăng ký vào danh sách chờ của Trung tâm Điều phối tạng Quốc gia. May mắn thay, rạng sáng ngày 24/8, chúng tôi nhận được thông báo có một trái tim phù hợp cho người bệnh, trái tim này đến từ Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, Hà Nội".

"Khi nhận được thông tin, toàn bộ hệ thống của bệnh viện, với sự tham gia của hàng trăm người, đã được kích hoạt ngay lập tức. Có hai khó khăn trong ca ghép tim này khiến chúng tôi rất thận trọng. Thứ nhất, người bệnh có áp lực động mạch phổi khá cao, có thể dẫn đến suy tim sau mổ, khiến quá trình hồi sức gặp nhiều khó khăn.

Thứ hai, người bệnh có nhóm máu Rh âm tính, một trường hợp rất hiếm gặp. Điều này đặt ra thách thức lớn trong việc xác định các kháng thể bất thường và chuẩn bị máu phù hợp cho ca mổ. Với sự chỉ đạo sát sao của PGS.TS BS. Nguyễn Hoàng Bắc - Giám đốc BV ĐHYD và sự tư vấn của Hội đồng Chuyên môn Ghép tim, chúng tôi đã kịp thời chỉ định người bệnh và thực hiện ca mổ thành công", BS Hoàng Định cho biết thêm.

Ca phẫu thuật kéo dài 5h, từ khi rạch da để trái tim được cấy ghép vào cơ thể người bệnh vào nửa đêm ngày 24/8 và kết thúc vào 3h sáng ngày 25/8. Sau cuộc mổ, tình trạng huyết động của người bệnh tương đối ổn định, nhưng vẫn cần theo dõi sát sao, đặc biệt là trong ba ngày đầu sau mổ. Các bác sĩ hy vọng rằng qua được 3 ngày này ổn thỏa, tình trạng của người bệnh sẽ tiến triển tốt.

Hàng trăm trái tim chung nhịp đập vì một trái tim tiếp tục hành trình sống mới

PGS.TS.BS. Nguyễn Hoàng Bắc, Giám đốc BV ĐHYD, khẳng định: “Hành trình dù ngoài lồng ngực 7h vẫn an toàn của trái tim là niềm tự hào về tinh thần kết nối một lòng vì sự sống của người bệnh. Xin gửi lời tri ân sâu sắc đến gia đình và người đã hiến tặng một phần cơ thể yêu quý của họ.

Chân thành cảm ơn Lãnh đạo Bộ Y tế, Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia, Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, Hãng hàng không Quốc gia Việt Nam, Cảng Hàng không Quốc tế Nội Bài, Cảng Hàng không Quốc tế Tân Sơn Nhất, Công an TP Hà Nội, Công an TP.HCM đã giúp đỡ, tạo mọi điều kiện để ca ghép tim này thành công. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả các đồng nghiệp đã đóng góp vào thành công này và chúc mừng người bệnh đã nhận được cơ hội sống mới.

Hàng trăm trái tim đã cùng nhịp đập hối hả để một trái tim lại tiếp tục được đập cho một hành trình sống mới, đó cũng chính là sứ mệnh mà tất cả chúng ta đều mong muốn sẽ được làm hết sức mình. Tính đến nay, Bệnh viện đã thực hiện thành công 48 ca ghép thận và 53 ca ghép gan. Giờ đây, với ca ghép tim này, chúng tôi không chỉ đánh dấu một bước tiến mới mà còn hoàn thiện hơn trong lĩnh vực ghép tạng của BV ĐHYD”.

Ông L.A.K, anh trai của anh L.A.H, người nhận trái tim, trước khi ghép tim, người bệnh thường xuyên gặp khó khăn trong việc thở, thậm chí có lúc ngưng thở trong thời gian ngắn.

Ông nói rằng: “Bệnh tình của em tôi rất nặng, đặc biệt là do có nhóm máu hiếm, điều này làm tăng thêm khó khăn trong việc tìm kiếm người hiến tim phù hợp. Gia đình luôn lo lắng và đã chuẩn bị tinh thần cho trường hợp xấu nhất. Nhưng thật sự kỳ diệu, em tôi đã được cứu sống. Không còn từ ngữ nào có thể diễn tả được niềm vui và sự biết ơn của chúng tôi”.

Ông K xúc động bày tỏ: “Khoảng 12h trưa ngày 24/8, nhận được thông báo từ bệnh viện rằng em tôi cần có mặt ngay tại TP.HCM để tiến hành ghép tim, với sự can thiệp và giúp đỡ của BV ĐHYD, chúng tôi đã bay vào kịp giờ. Đây là một tình huống rất đặc biệt. Thay mặt gia đình, chúng tôi muốn gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình người hiến tạng ở Hà Nội. Gia đình chúng tôi vô cùng biết ơn toàn thể ê-kíp y bác sĩ vì sự chuyên nghiệp và tận tâm trong việc điều trị cho người bệnh”.

Chia tách lá gan từ người hiến chết não để ghép cho hai bệnh nhân

Hai ngày trước đó, ca chia gan để ghép cũng thành công tại BV ĐHYD. Hai người bệnh nhận gan đã hồi phục, rời phòng Hồi sức ghép tạng.

Ngày 22/8/2024, BV ĐHYD nhận được thông báo từ Trung tâm Điều phối Ghép tạng Quốc gia về một trường hợp bị tai nạn giao thông, được chẩn đoán chết não theo quy trình của hội đồng thẩm định. Người bệnh này khi còn sống có nguyện vọng hiến tạng và gia đình đã tôn trọng ý nguyện này. Ngay lập tức, bệnh viện đã rà soát và phát hiện có hai người bệnh phù hợp đang chờ ghép gan.

TS.BS. Trần Công Duy Long, Trưởng đơn vị Ung thư gan mật và Ghép gan, BV ĐHYD, chia sẻ: “Một trong hai người bệnh là người đàn ông 53 tuổi bị ung thư gan và xơ gan nặng do viêm gan B, đã tìm kiếm cơ hội ghép gan từ lâu nhưng không ai trong gia đình phù hợp do khác nhóm máu và mắc bệnh viêm gan B tiềm ẩn.

Người bệnh thứ hai là một bé gái 1 tuổi ở Sóc Trăng, bị xơ gan ứ mật nguyên phát, đã nhiều lần nôn ra máu do biến chứng và đang trong tình trạng nguy kịch”.

Theo BS Long, ý thức được sự quý giá của lá gan từ người hiến tạng, đội ngũ y bác sĩ của BV ĐHYD đã nghĩ đến giải pháp chia gan để ghép, nhằm cứu sống cả hai người bệnh.

“Lá gan bao gồm hai phần, phải và trái, với cấu trúc mạch máu và ống mật riêng biệt nhưng kết nối với nhau. Mặc dù khá phức tạp, nhưng với sự tính toán và phẫu thuật khéo léo, chúng tôi có thể tách gan thành hai mảnh ghép riêng biệt. Mảnh lớn hơn sẽ dành cho người bệnh nam lớn tuổi, và mảnh nhỏ hơn dành cho bé gái một tuổi nặng 7,2 kg. Khoa học đã chứng minh rằng các mảnh ghép này sẽ phát triển và lớn lên cùng cơ thể người nhận, giúp họ có một cuộc sống mới”, TS.BS. Duy Long cho biết.

Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, sau lễ mặc niệm tri ân, ca phẫu thuật lấy tạng được tiến hành. Lá gan được tách đôi trên mâm phẫu thuật, đây là kỹ thuật lần đầu tiên được thực hiện tại Việt Nam. Mục tiêu của các bác sĩ là phải đảm bảo các mạch máu và ống mật của hai mảnh ghép phải thật tốt, phù hợp với người nhận tạng, để việc ghép sau đó diễn ra thuận lợi.

Đồng thời, các ekip khác tiến hành phẫu thuật cắt bỏ gan bệnh ở hai người bệnh. Sau đó, quá trình ghép tạng được thực hiện một cách đồng bộ và chính xác.

Khi được tái tưới máu, mảnh gan ghép nhanh chóng hồi phục chức năng và bắt đầu tiết ra những giọt mật đầu tiên, biểu hiện của sự sống trở lại trong cơ thể hai người bệnh. Đến ngày hôm sau, cả hai người bệnh đều tỉnh táo, dần hồi phục và bắt đầu một cuộc sống mới với một phần gan của người hiến tạng.

TS BS. Trần Công Duy Long cho biết: “Chia gan để ghép ngoài cơ thể cho hai người bệnh là một kỹ thuật khó, đòi hỏi đội ngũ nhân viên y tế phải có kiến thức, kinh nghiệm và kỹ thuật cao. Thành công của ca chia gan lần này không chỉ giúp cứu sống hai người bệnh mà phần nào góp phần giải quyết vấn đề khan hiếm nguồn tạng ghép hiện nay. Chúng tôi hy vọng, trong tương lai, ngày càng có nhiều người hiểu rõ giá trị của việc hiến tạng, vì tạng hiến không chỉ cứu sống một mà có thể cứu sống nhiều người bệnh”.

Ghép tạng là phương pháp điều trị duy nhất mang lại hiệu quả cho các người bệnh mắc bệnh suy giảm chức năng tạng cấp hoặc mạn tính khi không còn cách điều trị nào khác. Tuy nhiên, số lượng người bệnh đang có nhu cầu ghép tạng nói chung và ghép gan nói riêng rất lớn. Trong khi đó, tạng ghép từ người hiến chết não vẫn còn hạn chế và tạng ghép từ người thân hiến tặng không thể đáp ứng đủ nhu cầu, nguyên nhân do bất tương hợp giữa người cho và người nhận.