Dùng trí tuệ nhân tạo giám sát tiệt khuẩn dụng cụ mổ, giảm nhiễm khuẩn cho người bệnh

​ Ngày 14/10, Bệnh viện Chợ Rẫy tổ chức hội nghị quốc tế kiểm soát nhiễm khuẩn 2025 với chủ đề “Xu hướng ứng dụng số hóa, trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản lý hiệu quả dụng cụ tiệt khuẩn tập trung”.

Theo BS.CKII Phạm Thanh Việt, Phó giám đốc điều hành Bệnh viện Chợ Rẫy, công tác kiểm soát nhiễm khuẩn là một phòng tuyến thầm lặng, giữ vai trò then chốt trong an toàn phẫu thuật.

BS.CKII Phạm Thanh Việt nhấn mạnh: “Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ số trong quản lý dụng cụ phẫu thuật sẽ giúp kiểm soát tốt khâu kiểm soát nhiễm khuẩn, đặc biệt từ thủ thuật nhỏ đến ca mổ lớn; từ đó giúp giảm nguy cơ nhiễm khuẩn, giảm biến chứng, rút ngắn thời gian nằm viện và nâng cao hiệu quả điều trị và an toàn người bệnh”.

BS.CKII Phạm Thanh Việt cho biết thêm: “Sự thành công của mỗi ca phẫu thuật có một phần đóng góp quan trọng của cả hệ thống xử lý, khử khuẩn và quản lý dụng cụ vô cùng phức tạp. Chỉ cần một sai sót nhỏ trong khâu tiệt khuẩn, nguy cơ lây nhiễm chéo có thể xảy ra, gây hậu quả nghiêm trọng cho người bệnh”.

Mỗi dụng cụ phẫu thuật đều có “nhật ký” từ khi được tiếp nhận, sử dụng trong phòng mổ, đến khi được trả về bộ phận tiệt khuẩn để làm sạch, khử khuẩn, hấp, lưu kho rồi lại quay lại phục vụ ca mổ kế tiếp. Tuy nhiên, việc theo dõi, ghi chép thủ công truyền thống có thể khiến nhiều bệnh viện gặp khó khăn trong việc truy xuất nguồn gốc, xác định lỗi và đảm bảo an toàn cho người bệnh.

Theo TS.BS Phùng Mạnh Thắng, Trưởng Khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Chợ Rẫy, 7 năm qua, quy trình tiệt khuẩn dụng cụ mổ của Bệnh viện Chợ Rẫy - từ tiếp nhận, xử lý, tiệt khuẩn, lưu kho đến cấp phát - đã được số hóa và quản lý bằng phần mềm. Hơn 13.000 loại dụng cụ phẫu thuật được quản lý bằng phần mềm, giúp giảm nhầm lẫn, giảm thất lạc và rút ngắn thời gian chuẩn bị ca mổ.

“Giai đoạn tiếp theo, bệnh viện sẽ tích hợp AI vào hệ thống này để tự động truy vết, cảnh báo và thay cho việc kiểm tra thủ công. Nếu hệ thống nhận dạng, phát hiện dụng cụ có dấu hiệu bất thường, như nứt gãy, sai sót đóng gói hoặc vi phạm quy trình tiệt khuẩn…; nó sẽ ngay lập tức ngăn chặn việc đưa dụng cụ vào phòng mổ. Nhờ vậy, mỗi ca phẫu thuật diễn ra an toàn hơn, hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm chéo, đồng thời tiết kiệm chi phí cho cả bệnh viện và người bệnh.

Công nghệ này giúp tự động hóa toàn bộ quy trình kiểm soát chất lượng, đảm bảo an toàn tối đa cho người bệnh. Khi đó, mỗi dụng cụ phẫu thuật sẽ được gắn mã định danh để truy vết vòng đời sử dụng, kiểm tra số lần tái tiệt khuẩn và chủ động lập kế hoạch thay mới khi cần thiết”, BS Thắng chia sẻ.

Ước tính, việc ứng dụng số hóa và AI có thể giúp giảm 30 - 40% nhân sự trong khâu tiệt khuẩn dụng cụ nhưng lại đảm bảo hiệu quả quản lý và chăm sóc người bệnh, giảm gánh nặng cho nhân viên y tế.

Báo cáo tại hội nghị, ông David Bellamy, Phó chủ tịch Liên đoàn Khoa học Tiệt khuẩn Thế giới (WFHSS), việc số hóa và truy xuất nguồn gốc dụng cụ y tế là xu hướng toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh dân số già hóa, số ca phẫu thuật và mức độ phức tạp của các thủ thuật ngày càng tăng. "Mỗi dụng cụ đều quan trọng, mỗi quy trình phải minh bạch, và mỗi bệnh nhân xứng đáng được an toàn", ông Bellamy nói.

Các bệnh viện trên thế giới đang chuyển đổi và quản lý số hóa bệnh viện, ứng dụng AI và phân tích dữ liệu giúp ngăn ngừa lỗi thủ công, mất dụng cụ hoặc thiếu khay phẫu thuật - những yếu tố có thể ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn người bệnh. Truy xuất nguồn gốc không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà còn là nền tảng an toàn bệnh nhân và trách nhiệm pháp lý.