Bãi Cháy - cây cầu mang kỷ lục chưa từng có trên thế giới

Lập kỷ lục chưa từng có trên thế giới 

Nếu phải điểm tên các cây cầu có số phận đặc biệt trên mảnh đất hình chữ S thì Bãi Cháy chắc sẽ có vị trí ở nhóm đầu. Được khởi công từ 1/8/2003, với số vốn đầu tư lên đến hơn 2.140 tỷ đồng, Bãi Cháy là một trong những cây cầu có quy mô lớn đầu tiên tiếp nhận “luồng gió mới” ODA từ các tổ chức nước ngoài và mang theo không ít kỳ vọng mở ra giai đoạn phát triển mạnh mẽ hạ tầng giao thông tại Việt Nam. 

Bãi Cháy cũng là cây cầu mang trong mình một kỷ lục chưa từng có trên thế giới, chiều dài nhịp chính lên đến 435m, bằng kết cấu nhịp bê tông cốt thép dự ứng lực, dầm hộp được treo trên một mặt phẳng dây văng ở giữa. Cầu thứ hai có cùng loại kết cấu này là cầu Elom (Pháp) với chiều dài nhịp chính tương ứng cũng chỉ đạt 400m. Còn thứ 3 là cầu nổi tiếng Sunshine Skyway (Mỹ) mới dài 366m. Một số cầu khác như Brotonne (Pháp) chiều dài nhịp tương ứng 320m và cầu Puenete Coatzacoaltos (Mexico) có nhịp chính dài 288m.

Kỹ sư Nghiêm Phú Sơn, thuộc Ban QLDA 2 (trước đây là PMU18) người trực tiếp theo dõi cầu Bãi Cháy trong suốt giai đoạn thi công cho biết, đầu những năm 2000, công nghệ xây dựng cầu tại Việt Nam mới đang hội nhập và tiếp cận với thế giới nên việc chọn xây dựng một cây cầu có độ khó và tính thẩm mỹ rất cao, kỷ lục về chiều dài nhịp thể hiện khát vọng to lớn của thợ cầu Việt.

Những chuyện buồn đáng quên

Kể từ khi cầu Bãi Cháy thông xe, “tiếng tăm” của nó được dư luận và người dân nhớ đến như là “địa chỉ đen” của những vụ tự tử, nhất là những người “quyên sinh” vì lưới tình trắc trở. Theo thống kê chưa đầy đủ, chỉ sau vài năm từ khi cây cầu đưa vào khai thác đã có hàng chục trường hợp chọn cầu Bãi Cháy làm nơi kết thúc dương mệnh, trong số đó có quá nửa khởi nguồn từ những khúc mắc trong tình trường. 

Xung quanh câu chuyện về những người tự dâng mình cho hà bá này có rất nhiều tình tiết ly kỳ và đồn thổi mang màu sắc thần bí. Người dân đôi bờ Bãi Cháy còn truyền nhau câu chuyện, một ngày nọ, nhà ngoại cảm Phan Thị Bích Hằng đi qua cầu Bãi Cháy, bất giác bà nghe thấy những tiếng khóc, kêu cứu của những oan hồn bị quỷ dữ cử đến bắt người. Nhà ngoại cảm đã quay lại làm lễ cầu siêu để hóa giải dớp tử thần. Và sau đó có 3 người nhảy cầu Bãi Cháy đã được cứu sống một cách kỳ diệu, những trường hợp tự tử tại đây cũng có chiều hướng thuyên giảm.

Là người gắn bó với cầu Bãi Cháy từ ngày triển khai xây dựng, ông Lê Văn Chiến -  Hội Cầu đường Ban QLDA 2 không khỏi bùi ngùi. Ông Chiến nói, Bãi Cháy là một trong những đỉnh cao của công nghệ xây cầu của Việt Nam, với chất lượng và tính thẩm mỹ rất cao nhưng ít được ai ghi nhận mà chỉ nhớ đến như là nơi khởi nguồn của PMU 18. 

Khi được hỏi về những chuyện ly kỳ xung quanh việc hàng chục người xấu số chọn cầu Bãi Cháy làm nơi kết thúc cuộc đời, ông Chiến cho rằng, làm cầu mục đích chính là đảm bảo giao thông, phát triển kinh tế chứ ai muốn để cho dân mình đi tự tử đâu. “Có nhiều cách lý giải nguyên nhân những vụ tự tử tại đây, nhưng có thể do cầu Bãi Cháy phong cảnh hữu tình, lãng mạn nên nhiều người đã chọn nơi đây kết thúc cuộc đời chăng? Như ở cầu Cổng Vàng (Golden Gate) nổi tiếng ở nước Mỹ một thời cũng liên tục có những vụ thanh niên nhảy cầu tự tử ” - ông Chiến cười buồn giải thích.

Dải lụa vắt lưng chừng núi

Kỹ sư Sơn kể, đúng là ở cầu Bãi Cháy chuyện buồn nhiều nhưng không vì thế mà thiếu chuyện vui. Chả là trong quá trình còn đang thi công, người dân Hạ Long và nhiều tỉnh, thành khác luôn tấp nập kéo về tham quan, chiêm ngưỡng. Ai cũng trầm trồ khi thấy cây cầu có chiều cao thân trụ thẳng đứng cao đến 50m, rồi trụ tháp thót lại và thẳng vút thêm 90m nữa, in dấu long lanh xuống mặt nước biển trong xanh. Cùng với đó là dàn dây văng dài lên đến 235m, nhưng độ võng hầu như không nhìn được bằng mắt thường. Cả dàn dây văng thanh mảnh mà căng như dây đàn. Cây cầu cong cong thẳng tắp như dải lụa vắt từ lưng chừng núi sừng sững linh thiêng bên Hòn Gai, chạy thẳng sang bờ Bãi Cháy sầm uất. Vì thế, mọi người gọi cầu là “Cây đàn Hạ Long”. Tuy nhiên, họ lại bảo nhau, làm cầu lớn như này thì chỉ để phục vụ xe con 4 bánh đi lại thôi, chứ xe tải vận chuyển hàng hóa và xe máy của bà con ai cho đi, chắc vẫn phải đi phà thôi, ngắm nhiều làm gì. Anh em phải giải thích mãi rằng xe tải và xe máy vẫn được đi, bà con mới hết xôn xao, bàn tán.  

Sự kỳ vĩ của cây cầu nhiều khi cũng làm cả những người cán bộ đứng đầu ngành Đường bộ lúng túng. Trong cuộc họp bàn để nhận bàn giao sử dụng, một cán bộ cao cấp của Cục Đường bộ Việt Nam (nay là Tổng cục ĐBVN) nêu ý kiến, đề nghị Ban QLCDA18 và Tư vấn cho ý kiến về tải trọng cho phép của cầu, gió cấp mấy thì khai thác được, gió cấp mấy thì phải dừng cầu để chúng tôi còn bố trí phà. “Có thể do cây cầu quá hiện đại, nên thời điểm đó với kiến thức thông thường, thuần túy, nhiều người vẫn ngỡ ngàng, không tin được việc cầu có thể khai thác ở mọi điều kiện và thay thế hoàn toàn chức năng của những chuyến phà đã gắn bó thân thiết với họ từ bao đời nay”- anh Sơn kể.

Tại lễ khánh thành cầu Bãi Cháy vào cuối tháng 12/2006, niềm vui sướng của người dân và đội ngũ những người thợ cầu như được vỡ òa. Ông Vũ Văn Nhiệm khi đó đang là Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho rằng, đất Quảng Ninh là vùng than lớn nhất cả nước, có Di sản thiên nhiên thế giới Hạ Long, có sông Bạch Đằng lịch sử, có non thiêng Phù Vân - Yên Tử nay tự hào có thêm cầu Bãi Cháy để vững tin vào sự phồn thịnh của quê hương, đất nước trong hành trình đổi mới. 

Nguyên Bộ trưởng Bộ GTVT Hồ Nghĩa Dũng cũng nói, với kiến trúc thanh mảnh, hiện đại, cầu Bãi Cháy đem lại một nét kiến trúc mới, tô điểm cho vẻ đẹp của vịnh Hạ Long. Cây cầu không chỉ hài hòa với phong cảnh hữu tình, mà còn tạo điểm nhấn kiến trúc độc đáo cho kỳ quan thiên nhiên thế giới Hạ Long.