Tài chính

Thúc đẩy đầu tư xanh, thị trường tài chính xanh hướng tới Net Zero

HOÀNG NGUYỄN • 26/11/2024 - 17:28

Để hướng đến tăng trưởng xanh và bền vững, hướng tới Net Zero, các chuyên gia và cơ quan hữu quan cho rằng cần thúc đẩy đầu tư xanh, thị trường tài chính xanh.

Ngày 26/11, Trung tâm Truyền thông Tài nguyên và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) phối hợp cùng Tạp chí Kinh tế Việt Nam và các cơ quan hữu quan tổ chức hội thảo “Thúc đẩy đầu tư xanh và thị trường tài chính xanh - Hướng tới mục tiêu Net Zero tại Việt Nam” tại TP.HCM.

Hội thảo nhằm tăng cường nhận thức và sự quan tâm của các nhà đầu tư về cơ hội đầu tư xanh và khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư các dự án thân thiện với môi trường thông qua các công cụ tài chính xanh.

TP.HCM chọn tăng trưởng xanh là chiến lược phát triển

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Đoàn Trường Giang - Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông Tài nguyên và Môi trường cho biết, TP.HCM có quy mô kinh tế lớn nhất cả nước, nhưng cũng đối mặt rất lớn với ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu. Kết quả nghiên cứu gần đây do Viện Môi trường - Tài nguyên (Đại học Quốc gia TP.HCM) công bố cho thấy, trung bình mỗi năm, tổng phát thải khí nhà kính trên địa bàn TP là hơn 60 triệu tấn CO2.

Ông Đoàn Trường Giang - Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông Tài nguyên và Môi trường phát biểu tại hội thảo.

Trước thách thức đó, TP.HCM chọn tăng trưởng xanh là chiến lược phát triển tương lai; đồng thời, đặt ra mục tiêu giảm phát thải 10% vào năm 2030 nhằm xây dựng một môi trường sống, làm việc thuận lợi, an toàn, hiệu quả cho người dân và doanh nghiệp.

Cuối năm 2022, Bộ Chính trị đã có Nghị quyết số 31 về định hướng phát triển TP.HCM và gần đây là Nghị quyết 98 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM. Đây là những định hướng, khung pháp lý để TP có điều kiện thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, nhằm triển khai quá trình chuyển đổi xanh được nhanh chóng hơn và thuận lợi hơn.

Để thực hiện các mục tiêu này, với những đặc thù và điều kiện thuận lợi, TP.HCM tham vọng trở thành trung tâm tài chính khu vực cần hướng đến mô hình trung tâm tài chính thế hệ mới, thu hút nguồn tài chính xanh. Bộ Chính trị mới đây đã đồng ý chủ trương đối với Đề án xây dựng Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam. Trong đó, Việt Nam sẽ thành lập Trung tâm tài chính quốc tế toàn diện tại TP.HCM.

Trước đó, ngày 28/10, trong Tọa đàm doanh nghiệp Việt Nam - UAE tại thành phố Dubai, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Việt Nam có kế hoạch xây dựng trung tâm tài chính tại TP.HCM và Đà Nẵng.

Tài chính xanh được xem là một phương thức quan trọng

Tại hội thảo, đại diện cơ quan Bộ Tài nguyên và Môi trường, các chuyên gia cùng cộng đồng doanh nghiệp đã có những tham luận và thảo luận về các vấn đề: vai trò của các tổ chức tài chính và các chính sách phát triển thị trường tài chính xanh và đầu tư xanh tại Việt Nam hướng tới Net Zero; thực trạng, thách thức và cơ hội cho Việt Nam trong phát triển thị trường tài chính xanh, và xu hướng đầu tư xanh trong phát triển bền vững trên thế giới và ở Việt Nam.

Đại diện cơ quan Bộ Tài nguyên và Môi trường, các chuyên gia, doanh nghiệp thảo luận.

Với địa lý đặc biệt, Việt Nam cũng đứng trước những nguy cơ rất lớn về thảm họa thiên nhiên, từ bão lũ đến ngập úng, và tất cả đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế cũng như đời sống của hàng triệu người dân. Thống kê cho thấy những thiệt hại do thiên tai gây ra đã gia tăng đáng kể, chiếm khoảng 1,5% GDP hàng năm. Theo đó, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, hướng tới tăng trưởng xanh và phát triển bền vững đã trở thành định hướng trong chiến lược phát triển kinh tế không chỉ của Việt Nam mà của nhiều quốc gia trên thế giới.

Theo các chuyên gia, tài chính xanh được xem là một phương thức quan trọng mà Việt Nam và các quốc gia trên thế giới đang chú trọng để hướng đến tăng trưởng xanh và bền vững.

1.000 tỷ USD mỗi năm là con số mà từ nay đến năm 2035, mà các nền kinh tế trên thế giới cần để giảm phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu. Đây là mục tiêu tài chính khí hậu đang được đặt ra trong đàm phán tại Hội nghị lần thứ 29 các bên tham gia công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP29).

Còn theo ước tính của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam cần khoảng 368 tỷ USD cho giai đoạn 2022-2040 để đạt được các mục tiêu về tăng trưởng xanh, chuyển đổi xanh bao trùm gắn với chống biến đổi khí hậu, tương đương khoảng 6,8% GDP mỗi năm, trong đó 65% nhu cầu này sẽ phải được huy động ngoài khu vực công. Đặc biệt, với cam kết đưa mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050, giảm phát thải khí methane vào năm 2030, nhu cầu đầu tư của Việt Nam vào các dự án giảm thiểu tác động đến môi trường sẽ ngày càng lớn.

Thực hiện chủ trương của Chính phủ, Bộ Tài chính đã ban hành và triển khai Kế hoạch hành động của ngành Tài chính về tăng trưởng xanh như xây dựng, hoàn thiện các chính sách tài chính liên quan, trọng tâm là phát triển thị trường vốn xanh và các sản phẩm tài chính xanh. Bộ Tài chính cũng đang xây dựng Đề án Phát triển thị trường carbon tại Việt Nam trên cơ sở phối hợp với Bộ Tài nguyên - Môi trường và các cơ quan có liên quan. Mục tiêu đặt ra là đến năm 2025, Việt Nam sẽ bắt đầu thí điểm và đến năm 2028 vận hành chính thức sàn giao dịch tín chỉ carbon.

Tuy nhiên, tài chính xanh đã được triển khai tại Việt Nam khoảng 10 năm nhưng quy mô còn khiêm tốn (tín dụng xanh chỉ chiếm 4,5% tổng dư nợ, trái phiếu xanh còn rất ít...). Điều này đòi hỏi phải có các cơ chế, chính sách và giải pháp huy động nguồn vốn trong và ngoài nước, thúc đẩy phát triển thị trường tài chính xanh, khuyến khích dòng vốn tư nhân đầu tư vào các lĩnh vực xanh.

Tiến sĩ Lại Văn Mạnh, Trưởng ban Kinh tế Tài nguyên và Môi trường, Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết, trên cơ sở thông tin từ hội thảo sẽ khai thác rõ hơn các vấn đề từ nhiều khía cạnh, góc nhìn từ cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức tài chính, doanh nghiệp về: Tiến trình, thực trạng phát triển thị trường tài chính xanh, chỉ ra những khó khăn, hạn chế, vướng mắc cả về cơ chế chính sách của nhà nước, nhu cầu và khả năng tiếp cận, khả năng huy động và cung ứng nguồn vốn xanh của các chủ thể doanh nghiệp, quỹ đầu tư, các định chế tài chính; Thực tiễn triển khai tại địa phương của doanh nghiệp, các mô hình như khu công nghiệp. Trên cơ sở đó, hiến kế các giải pháp thảo gỡ, thúc đẩy phát triển bền vững tài chính xanh, cung ứng hiệu quả nguồn vồn xanh cho nền kinh tế.