PGS.TS.BS Trần Vĩnh Hưng - Giám đốc BV Bình Dân: Đây là sứ mệnh và tình cảm dành cho Côn Đảo

PGS.TS.BS Trần Vĩnh Hưng - Giám đốc Bệnh viện Bình Dân đã có những chia sẻ chân tình về chương trình này với PV Tạp chí Khoa học phổ thông.

Thưa PGS.TS.BS Trần Vĩnh Hưng, một trong những mục tiêu trọng tâm trong chương trình đưa bác sĩ luân phiên ra Côn Đảo là phát triển hệ thống cấp cứu ngoại khoa ngay tại Côn Đảo. Bác sĩ có thể chia sẻ thêm về mục tiêu này?

Chương trình xuất phát từ định hướng của lãnh đạo thành phố, trực tiếp là đồng chí Nguyễn Phước Lộc (Phó Bí thư Thành ủy TP.HCM) và đồng chí Tăng Chí Thượng (Giám đốc Sở Y tế TP.HCM). Từ chủ trương này, đoàn công tác được thành lập nhằm xây dựng nền tảng y tế vững chắc cho y tế Côn Đảo, giúp người dân nơi đây được tiếp cận điều trị an toàn, kịp thời và chất lượng, đặc biệt là trong xử trí các tình huống cấp cứu.

Thực tế khi đến đảo, chúng tôi nhận thấy dân số không quá đông (khoảng hơn 13.000 dân), nhưng nhu cầu y tế lại đặc biệt lớn, nhất là trong tình huống cấp cứu. Đối tượng phục vụ không chỉ gồm người dân địa phương, mà còn có khách du lịch, ngư dân, lao động tạm trú và người làm việc quanh khu vực biển. Chính điều đó đặt ra yêu cầu phải đảm bảo xử lý cấp cứu kịp thời, bởi nếu chuyển bệnh nhân về đất liền, việc di chuyển bằng tàu ngay trong điều kiện biển lặng, cũng mất nhiều giờ đồng hồ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ và tốn kém. Đặc biệt, khi điều kiện thời tiết diễn biến tiêu cực, việc tiếp cận y tế lại càng khó khăn. Đó là chưa kể đến việc chi phí tốn kém.

Bệnh viện Bình Dân đã làm gì để góp phần đưa mục tiêu này trở thành hiện thực?

Bệnh viện Bình Dân được giao nhiệm vụ xây dựng hệ thống phòng mổ đạt chuẩn – nền tảng để cấp cứu ngoại khoa tại chỗ cho Trung tâm Y tế Quân dân y Đặc khu Côn Đảo. Đoàn chuyên gia của bệnh viện đã kiểm tra, giám sát toàn bộ hạ tầng và trang thiết bị như máy nội soi, máy đốt điện, hệ thống bơm hơi, máy hấp tiệt khuẩn, quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn và tiêu chuẩn an toàn phòng mổ. Đây là điều kiện tiên quyết để triển khai an toàn các kỹ thuật phẫu thuật tại đảo.

Ngay trong ngày làm việc thứ 3, chúng tôi đã thực hiện ca phẫu thuật đầu tiên cho một ngư dân bị viêm ruột thừa, gặp nạn khi đang ngoài khơi đánh cá. Trong tháng đầu tiên đã xử trí 4 trường hợp cấp cứu nặng từ viêm ruột thừa, đa chấn thương vỡ thận sau tai nạn xe máy, thủng ổ loét tá tràng gây xuất huyết tiêu hóa lượng lớn trên bệnh nhân có nhiều bệnh nền phức tạp.

Những trường hợp này cho thấy tính cấp bách của việc triển khai cấp cứu – phẫu thuật ngay tại chỗ, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào việc chuyển viện bằng đường biển hay đường hàng không.

Ngoài phòng mổ đạt chuẩn thì con người cũng là yếu tố then chốt để triển khai các kỹ thuật khó và mới cho Trung tâm Y tế Quân dân y Đặc khu Côn Đảo. Ông đánh giá thế nào về tinh thần của các bác sĩ trong bệnh viện tham gia chương trình này?

Chúng tôi đã lựa chọn kỹ lưỡng bác sĩ ra Côn Đảo với tiêu chuẩn năng lực rõ ràng. Đây đều là các bác sĩ có kinh nghiệm thực tế, khả năng làm việc độc lập và đa nhiệm. Họ phải có đầy đủ các kỹ năng từ chẩn đoán lâm sàng, siêu âm, đọc điện tim đến phẫu thuật và hồi sức hậu phẫu.

Đây là yêu cầu chuyên môn và trách nhiệm với người bệnh trong điều kiện xa đất liền. Cũng là sự sắp xếp và nỗ lực lớn của tập thể. Ngoài trách nhiệm còn là niềm tự hào và vinh dự của chúng tôi, khi được cống hiến năng lực của mình trong hành trình chăm sóc sức khỏe người dân tại Côn Đảo.

Trong đợt đầu tiên, bệnh viện cử BS.CKII Lý Bảo Duy – Phó Trưởng khoa Ngoại Lồng ngực – Bướu cổ, phẫu thuật viên có tay nghề cao, đồng thời thành thạo siêu âm chẩn đoán cùng BS.CKI Văn Phước Toàn, bác sĩ gây mê hồi sức dày dạn kinh nghiệm thực chiến. Bộ đôi này phối hợp thực hiện tốt các ca phẫu thuật cấp cứu.

Danh sách bác sĩ tại bệnh viện đăng ký tham gia chương trình hiện đã kéo dài đến năm 2027. Trong số đó, chỉ hơn 20 người được lựa chọn chính thức, đều là những người có năng lực chuyên môn vững và tinh thần sẵn sàng. Trưởng khoa không nằm trong diện luân phiên do yêu cầu quản lý nội viện nhưng nhiều bác sĩ giàu kinh nghiệm đã chủ động xin tham gia. Ngược lại, các bác sĩ mới ra trường hoặc chưa có nhiều kinh nghiệm lâm sàng sẽ chưa được sắp xếp trong giai đoạn đầu.

Một điểm quan trọng của chương trình là việc hỗ trợ chuyên môn từ xa. Các bác sĩ tại đảo được kết nối hội chẩn với các chuyên gia ngoại tổng quát, tiết niệu, chấn thương chỉnh hình, sản phụ khoa... tại TP.HCM khi khẩn cấp. Vì sao phải nên thực hiện điều này thưa bác sĩ?

Mỗi ca bệnh đều phải được hội chẩn từ xa, báo cáo về lãnh đạo bệnh viện để thống nhất phương án điều trị. Khi cần thiết, bệnh viện sẽ tăng cường thêm chuyên gia để cùng phối hợp xử trí những ca phức tạp.

Nhờ quy trình và hệ thống này, mọi quyết định phẫu thuật đều được chuẩn hóa và giám sát chặt chẽ. Đây vừa là trách nhiệm, vừa là sự đảm bảo chất lượng chuyên môn, vừa giúp các bác sĩ tại đảo yên tâm khi đưa ra quyết định điều trị.

Các bác sĩ luân phiên tham gia khám chữa bệnh, phẫu thuật. Và khi có lực lượng tại chỗ ổn định thì hướng dẫn, chuyển giao kỹ thuật cho đồng nghiệp địa phương để phục vụ mục tiêu dài hạn là đào tạo đội ngũ bác sĩ tại chỗ đủ năng lực để chủ động xử lý các tình huống y tế trong tương lai. Nhiệm vụ có vẻ “cồng kềnh” nhưng nhiều bác sĩ không ngại ngần, xung phong đăng ký tham gia, bác sĩ có thể lý giải thêm về điều này?

Khi triển khai chương trình, tôi cũng có nhiều tâm tư và kỳ vọng. Ban đầu tôi nghĩ đây là nhiệm vụ đặc biệt, có thể khó tìm người tự nguyện vì công việc hiện tại ở bệnh viện cũng rất nặng. Nhưng ngược lại, rất nhiều bác sĩ hăng hái đăng ký khiến tôi rất bất ngờ, cho thấy sức hút đặc biệt và ý nghĩa nhân văn của chương trình.

Anh em xem đây là một phần đáng nhớ trong sự nghiệp, một cơ hội đặc biệt để cống hiến và rèn luyện dù công việc nơi đảo xa có thể ảnh hưởng đời sống, thu nhập của mình. Không chỉ là trách nhiệm, trong họ còn có một cảm giác thiêng liêng, tự hào khi được đi phục vụ tại Côn Đảo.

Là người đứng đầu một bệnh viện có lịch sử lâu đời, chiếc nôi của ngành ngoại khoa phía Nam, bác sĩ đã dặn dò đội ngũ của mình những gì trước khi họ lên đường?

Tôi đã động viên bác sĩ Duy, bác sĩ Toàn cùng nhiều đồng nghiệp: mỗi ca bệnh nặng, dù là ngoại khoa hay hồi sức, đều cần sự phối hợp nhịp nhàng. Đặc biệt, bác sĩ hồi sức đóng vai trò rất quan trọng, bởi bất kỳ bệnh nhân nào khi trở nặng, ngưng thở thì đều phải được hồi sức kịp thời.

Tôi cũng luôn dặn dò các em phải nhớ duy trì kết nối liên lạc vì bệnh không bao giờ định trước được. Đặc biệt ở ngoài đảo, khi có trường hợp khẩn cấp, không thể chuyển bệnh nhân vào đất liền – ví dụ như đột quỵ, đa chấn thương hay những ca mà chỉ chậm một chút thôi là bệnh nhân có thể sốc nhiễm trùng, sốc mất máu, nguy cơ tử vong – đòi hỏi phải có một năng lực xử trí kịp thời cũng như nhận định, chẩn đoán chính xác.

Những việc như vậy cho thấy, sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chọn đúng người, đảm bảo hệ thống đồng bộ và quy trình an toàn là không thể thiếu. Đó cũng là lý do tôi luôn mong các bác sĩ khi ra đảo không chỉ mang tay nghề mà còn mang tinh thần trách nhiệm, sự tự tin, quyết tâm phục vụ người dân vùng xa. Bởi lẽ, ngoài chuyên môn, họ còn đang làm một sứ mệnh – sứ mệnh của ngành y tế thành phố dành cho đồng bào nơi đảo xa.

Trong thời gian tới, Bệnh viện Bình Dân sẽ tiếp tục hỗ trợ Côn Đảo chứ ?

Chắc chắn rồi. Đó là lời hứa mà tôi đã chia sẻ với lãnh đạo Sở Y tế. Đây không chỉ là nhiệm vụ, mà còn là một sự cam kết, là trách nhiệm và tình cảm của những người làm y tế tại trung tâm TP.HCM dành cho bà con ở Côn Đảo.

Điều cuối cùng tôi muốn gửi gắm, chính là niềm tin và sự tri ân đối với các bác sĩ lên đường ra đảo làm nhiệm vụ. Tôi tin rằng, sự hiện diện của họ không chỉ đem lại dịch vụ y tế mà còn là nguồn động viên tinh thần to lớn cho đồng bào nơi đảo xa.

Cảm ơn bác sĩ đã chia sẻ!

“

Điều tôi mong đợi là làm sao để tất cả người dân sinh sống tại Côn Đảo, kể cả những người từ nơi khác đến làm ăn, sinh sống tạm thời cũng được tiếp cận và hưởng những kỹ thuật y tế, phương pháp điều trị tốt nhất như người dân trong đất liền.

PGS.TS.BS TRẦN VĨNH HƯNG
(Giám đốc Bệnh viện Bình Dân)