Quy trình chi tiết trước và sau mổ gồm có:
1. Bác sĩ mổ (bác sĩ mổ) sẽ lên lịch mổ cho người bệnh.
2. Người bệnh sẽ được khám và thực hiện các xét nghiệm trước mổ tùy theo tính chất của cuộc mổ và bệnh lý.
3. Khám tiền mê:
Sau khi thực hiện đầy đủ các xét nghiệm trước mổ, người bệnh sẽ được khám tiền mê với bác sĩ gây mê hồi sức để quyết định các phương pháp gây mê phù hợp.
Người bệnh nên chuẩn bị sẵn các giấy tờ liên quan sức khỏe như sổ khám bệnh, các thuốc đang uống, những bệnh đã từng mắc và hiện đang mắc, dị ứng (với thuốc hay thức ăn hoặc mỹ phẩm), có hút thuốc lá, hút thuốc lào, uống rượu bia, sử dụng các chất kích thích như heroin, hoặc chất gây nghiện khác..., gia đình người thân ruột thịt có ai từng đi mổ có biến chứng bất thường gì không. Tất cả thông tin này sẽ do người bệnh tự điền vào phiếu câu hỏi do bệnh viện phát trước khi bác sĩ khám tiền mê.
Bác sĩ sẽ nói rõ và đầy đủ các thông tin về các phương pháp gây mê, điều trị đau sau mổ sẽ được áp dụng cho người bệnh; và sẽ hướng dẫn người bệnh về việc uống thuốc hoặc ngưng thuốc, thời gian cần nhịn ăn uống và sử dụng thuốc trước mổ.
Người bệnh nên ghi ra giấy những hướng dẫn về việc uống thuốc và ngưng thuốc để đảm bảo chuẩn bị chu đáo cho đến ngày mổ.
Chấp thuận thực hiện mổ/thủ thuật và gây mê hồi sức:
Sau khi người bệnh được cung cấp đầy đủ thông tin về cuộc mổ và phương pháp gây mê (ngủ hoặc tiêm thuốc tê, người bệnh sẽ ký bảng cam kết chấp thuận. Tùy vào tính chất cuộc mổ người bệnh có thể được yêu cầu ký cam kết chấp thuận một số kỹ thuật trong gây mê hồi sức như các phương pháp giảm đau (tê ngoài màng cứng, tê TAP, tê thần kinh ngoại vi, tê cạnh đốt sống) và cam kết đồng ý truyền máu nếu ca mổ có khả năng chảy máu.
Người bệnh không đủ khả năng nhận biết hoặc trẻ em dưới 18 tuổi phải có cha mẹ hoặc người giám hộ ký vào những cam kết chấp thuận nói trên.
4. Người bệnh nhập viện theo hướng dẫn của điều dưỡng tại khoa phòng người bệnh đang điều trị.
5. Ngày mổ
- Điều dưỡng hoặc bác sĩ mổ sẽ thông báo cho người bệnh thời gian dự tính của ca mổ, thời gian này có thể thay đổi tùy theo sức khỏe người bệnh hoặc tình hình các ca mổ trong ngày.
- Người bệnh sẽ được nhân viên y tế đưa đến phòng mổ khi khoa Gây mê hồi sức thông báo, người thân trong gia đình có thể được phép đi cùng người bệnh đến cửa phòng khu vực mổ, chờ tại khu quy định và không được tự ý vào khu mổ nếu chưa được mời.
6. Chăm sóc sau mổ
- Sau khi mổ xong, người bệnh sẽ được đưa đến phòng chăm sóc sau mổ (gọi là phòng hồi tỉnh) để theo dõi và chăm sóc sau mổ. Khi sức khỏe người bệnh ổn định, điều dưỡng khoa Gây mê hồi sức sẽ chuyển người bệnh về phòng bệnh ở khoa đang điều trị trước đó (thời gian theo dõi tại hồi tỉnh tối thiểu là 2 giờ tùy theo tình trạng người bệnh sau mổ và tính chất cuộc mổ).
- Tại khu vực phòng hồi tỉnh, người thân không được vào thăm trừ khi được mời vì đây là khu vực vô trùng.
- Để tránh khả năng xảy ra các biến chứng sau mổ, người bệnh không nên tự ý rời khỏi giường bệnh và phải tuân theo hướng dẫn của điều dưỡng.
- Ngay sau mổ, người bệnh chỉ được ăn hay uống khi có y lệnh của bác sĩ và do nhân viên y tế cung cấp, không được tự ý ăn hay uống bất cứ gì mà không có ý kiến của nhân viên y tế để tránh nguy cơ hít sặc.
- Người bệnh sẽ được điều trị, chăm sóc và theo dõi sau khi mổ tại khoa phòng điều trị bởi bác sĩ và điều dưỡng để đánh giá tiến triển hồi phục cho đến khi người bệnh ra viện.
Một ca phẫu thuật nội soi tại Bệnh viện Hùng Vương.
Hướng dẫn chi tiết về chuẩn bị trước mổ
Vệ sinh cơ thể trước khi mổ:
- Trước khi mổ, người bệnh nên tắm vào đêm trước ngày mổ và buổi sáng ngày mổ. Bệnh viện sẽ hướng dẫn người bệnh sử dụng loại xà phòng diệt khuẩn đặc biệt. Điều này nhằm hạn chế sự phát triển của vi trùng có thể có trên da của người bệnh giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng vết mổ.
Trong khi tắm, người bệnh nên kỳ cọ vùng da sẽ tiến hành mổ (nên chà xát khu vực này trong khoảng 3 phút). Cần đặc biệt chú ý vệ sinh vùng nách, dưới vú, các nếp gấp trên da và vùng bẹn. Tránh sử dụng sữa tắm, chất dưỡng da, dầu, kem, chất khử mùi... sau khi tắm rửa. Một số sản phẩm có thể làm giảm tác dụng của xà phòng diệt khuẩn.
Mặc quần áo/đồ ngủ hoặc quần áo sạch do bệnh viện cung cấp sau khi tắm xong và nên thay khăn trải giường vào đêm trước khi mổ nếu được. Buổi sáng ngày mổ, người bệnh cũng nên tắm một lần nữa. Nhớ tắm sớm để tóc khô trước thời gian dự kiến mổ. Bệnh viện có cung cấp nước nóng cho người bệnh tắm.
Hướng dẫn nhịn ăn uống và sử dụng thuốc trước mổ
Người bệnh cần nhịn ăn trước mổ nhằm giảm thể tích và tính chất dịch dạ dày giúp giảm nguy cơ thức ăn, dịch dạ dày vào phổi nếu dạ dày còn thức ăn hoặc nhiều dịch, có thể gây ra viêm phổi hít, là một biến chứng nặng và có thể gây tử vong.
Thời gian nhịn ăn tối thiểu
- Ngày trước mổ ăn, uống bình thường, hạn chế thức ăn nhiều chất xơ, rau, nhiều dầu mỡ, thịt động vật.
- Các loại sữa bột, sữa công thức đóng hộp, cháo loãng, phở, hủ tiếu... cần nhịn trước mổ 6 giờ (thường là từ sau 22 giờ).
- Sau khi nhịn ăn, người bệnh có thể uống nước lọc, hoặc nước đường maltose do nhân viên y tế phát theo nhu cầu cho đến sáng ngày mổ (cách giờ mổ khoảng 3 giờ).
Lưu ý: nhân viên y tế tại khoa sẽ hướng dẫn chi tiết cho người bệnh.
- Không hút thuốc lá và uống rượu bia 24 giờ trước khi mổ. Tốt nhất là ngưng thuốc lá ít nhất 4 tuần và ngưng rượu bia ít nhất 6 - 8 tuần trước khi mổ.
- Bác sĩ gây mê sẽ thảo luận và hướng dẫn kế hoạch sử dụng thuốc cho người bệnh khi khám tiền mê. Người bệnh phải tuân thủ về hướng dẫn ngưng thuốc đang sử dụng và uống một số loại thuốc trước mổ (uống cùng với một ngụm nước nhỏ) theo hướng dẫn.
Người bệnh nên ghi chú lại những hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhờ người thân lắng nghe hướng dẫn cùng.
Người bệnh có thể yêu cầu bác sĩ mổ hoặc điều dưỡng hướng dẫn lại nếu không hiểu hoặc không nhớ rõ ràng các hướng dẫn.
Những lưu ý quan trọng trước khi mổ
Người bệnh cần phải thông báo đầy đủ tất cả bệnh lý đã từng mắc, những mổ đã từng thực hiện kể cả mổ thẩm mỹ, các bệnh đang uống thuốc, những loại thực phẩm chức năng, thuốc ngừa thai, thuốc nội tiết đang sử dụng. Nhân viên y tế sẽ phát cho người bệnh một phiếu trả lời tất cả thông tin này.
Kể từ sau khi khám tiền mê, người bệnh chỉ uống thuốc do nhân viên y tế hướng dẫn, không tự ý uống bất cứ thuốc gì khác, nếu có uống phải thông báo cho nhân viên y tế vào ngày nhập viện trước mổ.
Trước khi mổ, nếu người bệnh bị bệnh hoặc có các triệu chứng bất thường, mới xuất hiện sau khi bác sĩ đã khám tiền mê thì phải thông báo cho bác sĩ mổ hoặc điều dưỡng tại khoa ngay lập tức để bác sĩ có thể kịp thời thăm khám người bệnh, chỉ định thực hiện một số xét nghiệm bổ sung. Bác sĩ mổ sẽ thảo luận với bác sĩ gây mê và các chuyên khoa để đánh giá tình trạng người bệnh, có thể quyết định hoãn mổ nếu tình trạng người bệnh không cho phép gây mê và mổ.
Tháo tất cả đồ trang sức trên cơ thể bao gồm nhẫn, các khuyên trên cơ thể nếu có thể tháo được.
Tháo răng giả (trừ trường hợp răng giả gắn cứng), kính áp tròng, máy trợ thính.
Tẩy sơn móng tay, móng chân, đặc biệt là các loại sơn khó tẩy, không trang điểm trước khi mổ.
Không mang tư trang, tiền, các loại thẻ, giấy tờ trên người khi vào phòng mổ.
Mặc quần áo bệnh viện cung cấp, không mang đồ lót.
Người bệnh dưới 18 tuổi hoặc người cao tuổi phụ thuộc chăm sóc vào người thân cần có người thân hoặc người giám hộ đi kèm.
