Xuất hiện ca đậu mùa khỉ “nội địa”: Chuyên gia Viện Pasteur khuyến cáo gì?
ThS.BS Lương Chấn Quang - Phó trưởng khoa Khoa Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật, Viện Pasteur TP.HCM, khuyến cáo, bệnh đậu mùa khỉ lây truyền từ người qua người. Bệnh lây qua các chất tiết hay qua giọt bắn lớn mang virus từ các sang thương phát ban, mụn nước, mụn mủ...
Nhiều ca đậu mùa khỉ không có yếu tố nước ngoài
Ngày 3/10, Trung tâm Y tế quận Tân Bình, TP.HCM ghi nhận ca đậu mùa khỉ (Mpox) đầu tiên trên địa bàn là 1 bệnh nhân nam 22 tuổi tạm trú tại phường 2, quận Tân Bình, TP.HCM.
Theo đó, chiều ngày 2/10, bệnh nhân đã đến khám tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM với các dấu hiệu nghi ngờ mắc đậu mùa khỉ (monkeypox - Mpox) và được lấy mẫu xét nghiệm, kết quả dương tính với virus Mpox. Bệnh nhân đang được cách ly và điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM.
Sau khi nhận được thông tin ca bệnh, Trung tâm Y tế quận Tân Bình đã khẩn trương tiến hành điều tra dịch tễ, lập danh sách người tiếp xúc gần với bệnh nhân trong vòng 21 ngày trước khi khởi bệnh.
Bệnh nhân đã được hướng dẫn chủ động thông báo cho những người đã tiếp xúc gần tự theo dõi sức khỏe tại nhà 21 ngày, cảnh báo khi có triệu chứng nghi ngờ báo ngay cho Trạm Y tế phường tại nơi cư trú và đến cơ sở y tế để được khám, tư vấn. Bên cạnh đó, người ở chung với bệnh nhân đã được hướng dẫn vệ sinh khử khuẩn toàn bộ căn nhà, phòng và các vật dụng cá nhân của bệnh nhân.
Những người tiếp xúc với bệnh nhân, hiện sức khỏe bình thường, chưa ghi nhận dấu hiệu mắc bệnh. Hiện tại sức khỏe bệnh nhân ổn định, Trung tâm Y tế quận Tân Bình sẽ tiếp tục theo dõi tình trạng bệnh của bệnh nhân và những người tiếp xúc.
Trước đó, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM đã ghi nhận 1 nam thanh niên 34 tuổi mắc bệnh Đậu mùa khỉ (Mpox) cư trú tại H. Bình Chánh, TP.HCM. Theo điều tra dịch tễ, bệnh nhân thường trú tại huyện Bình Chánh, chưa ghi nhận yếu tố tiếp xúc người nước ngoài hoặc đi nước ngoài trong thời gian gần đây.
Cuối tháng 9, một bệnh nhân nam, 25 tuổi, địa chỉ thường trú tại xã Xuân Trường, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai, đến khám tại Bệnh viện Da liễu TP.HCM với các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh Mpox. Bệnh viện đã lấy mẫu xét nghiệm gửi Viện Pasteur TP.HCM. Ngày 23/9/2023, kết quả xét nghiệm tại Viện Pasteur TP.HCM, bệnh nhân dương tính với virus đậu mùa khỉ.
Bệnh khởi phát trước đó khoảng 1 tuần với các triệu chứng nổi hạch 2 bên bẹn, sốt, sưng đau ở cơ quan sinh dục và nổi 2-3 mụn nước nhỏ. Sau đó nổi thêm các nốt mủ ở tay, chân, ngực, các nốt loét xuất hiện toàn thân (tay, chân, niêm mạc miệng, ngực, cơ quan sinh dục), ngứa, khó chịu, không sốt. Hiện tại, sức khỏe bệnh nhân ổn định, không sốt, mụn nước rải rác, không có sang thương mới.
Trong 3 tuần trước khi khởi phát triệu chứng, bệnh nhân chỉ ở Việt Nam. Bạn gái của bệnh nhân, 22 tuổi, ngụ tại Bình Dương, không đi nước ngoài, cũng đã có kết quả xét nghiệm dương tính với đậu mùa khỉ (ngày 24/9/2023).
Trong khoảng hai tuần qua, TP.HCM đã ghi nhận 4 ca đậu mùa khỉ không có yếu tố tiếp xúc người nước ngoài hoặc đi nước ngoài. Tính đến nay, Việt Nam đã ghi nhận 6 trường hợp mắc bệnh Mpox, 2 trường hợp trước đây có nguồn gốc nhiễm bệnh từ nước ngoài về, riêng trường hợp 4 ca bệnh mới nhất có địa chỉ thường trú tại TP.HCM, Đồng Nai và Bình Dương, điều tra dịch tễ học chưa tìm thấy yếu tố liên hệ với nước ngoài, nhiều khả năng đây là các ca bệnh “nội địa”.
Đậu mùa khỉ lây trực tiếp từ người sang người
Ngành Y tế khuyến cáo người dân nếu phát hiện bản thân hoặc người xung quanh có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh Mpox cần đến ngay các cơ sở y tế để được tư vấn, chẩn đoán và điều trị đúng.
Người mắc bệnh cần tuân thủ nghiêm túc các hướng dẫn của nhân viên y tế trong chăm sóc điều trị cho bản thân, giảm thiểu các biến chứng, nguy cơ tử vong cũng như thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng lây nhiễm, phối hợp tuyên truyền cho những người đã tiếp xúc gần với mình để phát hiện sớm triệu chứng bệnh và ngăn chặn sự lây lan.
ThS.BS Lương Chấn Quang - Phó trưởng khoa Khoa Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật, Viện Pasteur TP.HCM, khuyến cáo, bệnh đậu mùa khỉ lây truyền từ người qua người kể từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Bệnh lây qua các chất tiết hay qua giọt bắn lớn mang virus từ các sang thương mụn nước, mụn mủ. Bệnh lây từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp bao gồm cọ sát da với da, miệng với miệng hoặc miệng với da, gồm cả quan hệ tình dục. Trong hầu hết các trường hợp, triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ tự mất đi trong vòng vài tuần.
Tuy nhiên, ở một số người, khi nhiễm bệnh có thể dẫn tới các biến chứng hoặc thậm chí tử vong. Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người suy giảm miễn dịch có thể có nguy cơ mắc triệu chứng nghiêm trọng hơn và tử vong do bệnh đậu mùa khỉ.
Theo ThS.BS Lương Chấn Quang, trong bối cảnh toàn cầu hóa, giao thương, du lịch dễ dàng giữa các quốc gia, nguy cơ bệnh xâm nhập vào mỗi quốc gia là hoàn toàn có thể. Do đó để phòng tránh dịch bệnh lây lan rộng trong cộng đồng, mỗi người dân cần nâng cao ý thức, tuân thủ các hướng dẫn của ngành y tế không chỉ riêng bệnh đậu mùa khỉ mà còn các bệnh truyền nhiễm khác.
Vì vậy, để chủ động phòng chống dịch bệnh đậu mùa khỉ, ThS.BS Lương Chấn Quang khuyến nghị với bệnh nhân, người có triệu chứng sốt, phát ban cấp tính dạng mụn mủ quanh bộ phận sinh dục, lòng bàn tay, chân, thân mình, mặt, cần liên hệ ngay với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời. Đồng thời, chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.
“Với người tiếp xúc với bệnh nhân, cố gắng tránh tiếp xúc gần với bệnh nhân đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở, nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị” -ThS. BS Chấn Quang nói.
Các biện pháp phòng ngừa cá nhân
- Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi.
- Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.
- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.
- Đảm bảo an toàn thực phẩm; thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe
ThS.BS. Lương Chấn Quang - Phó trưởng khoa Khoa Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật, Viện Pasteur TP.HCM