Mỗi người dân TP.HCM sẽ được khám sức khỏe định kỳ hằng năm

Dự thảo kế hoạch về chăm sóc sức khỏe giai đoạn 2023 - 2025 và những năm tiếp theo vừa được Sở Y tế TP.HCM trình UBND TP.HCM. Theo ngành y tế, mỗi độ tuổi khác nhau, người dân sẽ có các nguy cơ mắc các bệnh lý khác nhau.

Người cao tuổi sẽ được ưu tiên khám sức khỏe định kỳ

Do đó, việc xác định nhóm tuổi để lựa chọn loại hình khám sức khỏe phù hợp là điều cần thiết, nhằm phát hiện sớm bệnh lý, điều trị kịp thời và giảm chi phí khám sức khỏe.

Trước mắt giai đoạn 2023 - 2025, người cao tuổi (từ 60 tuổi trở lên) sẽ được ưu tiên khám sức khỏe định kỳ một lần/năm, nâng cao cả chất lượng sống lẫn tuổi thọ cho nhóm người này.

Ước tính TP.HCM hiện có khoảng 4 triệu người trên 60 tuổi, chủ yếu mắc bệnh cao huyết áp, đái tháo đường và tim mạch.

Theo lãnh đạo của Sở Y tế TP.HCM, việc khám cho người cao tuổi rất linh động, có thể ở cơ sở khám chữa bệnh, trạm y tế, khu dân cư hoặc ở ngay tại nhà. Sau đó, bác sĩ phải kết luận tình trạng sức khỏe, cách xử trí ban đầu và nếu phát hiện bệnh cần hướng dẫn người cao tuổi đến cơ sở y tế để điều trị kịp thời.

Việc khám cho người cao tuổi rất linh động, có thể ở cơ sở khám chữa bệnh, trạm y tế, khu dân cư hoặc ở ngay tại nhà. Ảnh tư liệu

Từ đó, các bệnh nhân này sẽ được lập hồ sơ điện tử và quản lý chăm sóc điều trị trọn đời. Được biết nguồn kinh phí phân bổ cho các quận, huyện và TP thực hiện chương trình khám sức khỏe định kỳ này ước tính trên 500 tỉ đồng.

Tại lễ khởi động chương trình chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân xã đảo Thạnh An (Cần Giờ) ngày 18/11, theo TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM, thời gian qua ngành y tế TP.HCM tập trung triển khai nhiều hoạt động trong lĩnh vực y tế cộng đồng nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân.

Người bình thường độ tuổi trên 25 trở đi nên tầm soát sức khỏe

Kế hoạch khám sức khỏe định kỳ, phát hiện và quản lý các bệnh không lây nhiễm gắn với việc lập hồ sơ sức khỏe điện tử không nằm ngoài mục đích đó. Đây là mục tiêu hàng đầu mà y tế TP.HCM đang hướng tới.

TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu còn cho biết mọi người dân đều được quản lý chăm sóc sức khỏe, được đảm bảo bình đẳng về quyền và nghĩa vụ trong tham gia bảo hiểm y tế và thừa hưởng các dịch vụ y tế.

Mục tiêu tăng cường tầm soát các yếu tố, nguy cơ gây bệnh, đẩy mạnh các biện pháp dự phòng nhằm phát hiện sớm và quản lý điều trị để hạn chế gia tăng tỉ lệ người tiền bệnh, mắc bệnh, người tàn tật và tử vong do các bệnh như ung thư, đái tháo đường, tim mạch...

Nhiều chuyên gia y tế cho rằng các bệnh không lây nhiễm như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, tăng men gan, các rối loạn có thể dẫn đến ung thư..., thường diễn tiến phức tạp, biến chứng nặng nề nếu không được kiểm soát tốt. Nếu phát hiện bệnh trễ, việc điều trị cũng trở nên khó khăn, lâu dài và tốn kém hơn.

Ngành y tế TP.HCM hướng tới phát hiện sớm và quản lý điều trị để hạn chế gia tăng tỉ lệ người tiền mắc bệnh, mắc bệnh, người tàn tật và tử vong do các bệnh như ung thư, đái tháo đường, tim mạch...

Tầm soát sức khỏe tổng quát trở nên quan trọng hơn trong việc phát hiện sớm, giải quyết các tình trạng rối loạn âm thầm trong cơ thể. Các chuyên gia y tế cho rằng người bình thường độ tuổi trên 25 trở đi nên tầm soát sức khỏe ít nhất một lần mỗi năm và khuyến cáo hai lần mỗi năm nếu đã hoặc đang điều trị một số bệnh lý mạn tính.

Trong khi đó, PGS.TS Đỗ Văn Dũng - Trưởng khoa Y tế Công cộng Trường ĐH Y Dược TP.HCM - cho rằng: "Việc khám sức khỏe định kỳ nếu tổ chức khám không tốt khó phát hiện được các bệnh. Do đó thay vì tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho tất cả người dân, theo ông, nên tổ chức khám sàng lọc định kỳ cho những bệnh có thể phát hiện khi sàng lọc.”

PGS.TS.BS Đỗ Văn Dũng dẫn chứng có những nước từng tổ chức chụp X-quang phổi cho tất cả người dân nhưng sau đó ngưng do nhận thấy không hiệu quả. Và hiện nay cả các nước phát triển cũng không có nước nào có thể tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho tất cả người dân.

"Ở quốc gia có nguồn lực thấp như chúng ta cần phải có nghiên cứu về hiệu quả xét nghiệm, tỉ lệ mắc bệnh, chi phí sàng lọc và điều trị sau khi sàng lọc, nguy cơ của sàng lọc... Tuy nhiên theo tôi, chỉ nên bắt đầu bằng sàng lọc rộng rãi cho một số bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, ung thư cổ tử cung", PGS.TS.BS Dũng nói.

Ngoài ra có thể áp dụng cho những người có nguy cơ mắc các bệnh nghề nghiệp, hoặc nhóm quan hệ tình dục đồng giới (chủ yếu nam) nên định kỳ xét nghiệm HIV/AIDS...

Người dân cần chủ động thay đổi lối sống, thường xuyên theo dõi triệu chứng

Để phòng ngừa bệnh tật, người dân vẫn nên luyện tập, ăn uống điều độ nâng cao sức khỏe, phòng chống các bệnh lây nhiễm; song song việc thường xuyên theo dõi các triệu chứng nhằm khám, phát hiện điều trị bệnh kịp thời.

Tổ chức Y tế Thế giới khẳng định việc tầm soát, phát hiện và điều trị sớm các bệnh NCD và chăm sóc giảm nhẹ là những thành tố chính trong chiến lược ứng phó các bệnh NCD, giảm số ca chết.

Thống kê mới nhất công bố giữa tháng 9/2022 của WHO cho thấy các bệnh không lây nhiễm (NCD - Noncommunicable Diseases) khiến khoảng 41 triệu người tử vong mỗi năm, tương đương 74% tổng số ca tử vong toàn cầu. Đặc biệt 77% trong đó là tại các nước thu nhập thấp và trung bình, trong đó có Việt Nam.

Trong những ca tử vong vì các bệnh NCD, tim mạch đứng đầu với khoảng 17,9 triệu người mỗi năm, kế đến ung thư (9,3 triệu người), các bệnh hô hấp mạn tính (4,1 triệu người) và đái tháo đường (2 triệu người, bao gồm cả những người bệnh thận do biến chứng đái tháo đường).

Hút thuốc lá, không thể dục thể thao, lạm dụng bia rượu và ăn uống không lành mạnh là các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh NCD.

WHO khẳng định việc tầm soát, phát hiện và điều trị sớm các bệnh NCD và chăm sóc giảm nhẹ là những thành tố chính trong chiến lược ứng phó các bệnh NCD, giảm số ca chết.