ThS. Bùi Đình Tuân cho rằng: “Không phải cứ dành những điều kiện tốt nhất cho con về vật chất là có thể mong con mình thành thiên tài”. Bên cạnh đó, lại có những bậc cha mẹ luôn hoài nghi vào khả năng của trẻ. Chính điều đó đã tạo ra ở trẻ sự tự ti, sự nghi ngờ ở chính bản thân mình. Điều này cũng làm cản trở sự phát triển của các em và gặp phải những điều bất lợi.
Qua kết quả nghiên cứu “Kỳ vọng của cha mẹ về sự thành đạt của con cái” do ThS. Bùi Đình Tuân thực hiện, có tới 96% số cha mẹ đều kỳ vọng rằng con mình sau này sẽ là người thành đạt. Sự kỳ vọng là rất lớn, người mong muốn con mình kiếm được nhiều tiền, người mong con mình giỏi giang, có địa vị trong xã hội, có người chỉ mong con cái mình được hạnh phúc và có hiếu với cha mẹ…. Điều đó phụ thuộc vào các yếu tố khác nhau: như năng lực của con cái; nhận thức của cha mẹ; kinh tế gia đình….
Để con mình tiến bộ hơn trong học tập, trong công việc cũng như trong cuộc sống hàng ngày, mỗi bậc cha mẹ đều có những cách quan tâm săn sóc riêng. Kết quả nghiên cứu có 85% số cha mẹ cho rằng để con tiến bộ hơn thì việc động viên, nhắc nhở là rất cần thiết, tránh việc con cái mải chơi mà quên đi hoặc bỏ bê trong học tập và công việc. Trong khi đó, 32% số cha mẹ lại cho rằng để con mình tiến bộ cần phải trừng phạt nghiêm khắc khi con mắc lỗi. Như vậy, có rất nhiều phương pháp khác nhau trong việc quản lý và giáo dục con cái, mỗi bậc cha mẹ đều chọn cho mình một hay nhiều cách khác nhau dựa vào năng lực, nhận thức của cha mẹ cũng như điều kiện kinh tế gia đình. Có 32% cho rằng mình thỉnh thoảng đánh hoặc mắng mỗi khi con cái không đạt được mục tiêu như mong muốn.
Lý do gì khiến con cái họ gặp thất bại trong học tập cũng như trong cuộc sống hàng ngày? Các bậc cha mẹ có nhiều cách lý giải khác nhau về sự không thành công đó, có thể do con mình chưa thật sự cố gắng; do con không gặp may; bị bạn bè xấu rủ rê.... Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng, các lý do chính dẫn đến sự thất bại của con cái mà các bậc cha mẹ đưa ra, đó là do con cái chưa cố gắng, khả năng của con có thể hơn vậy rất nhiều nhưng do con không nỗ lực phấn đấu. Điều kiện kinh tế gia đình khó khăn cũng là lý do mà nhiều cha mẹ cho rằng điều đó ảnh hưởng đến con cái: không có tiền học thêm, phương tiện phục vụ cho công việc và học tập thiếu thốn; kinh tế khó khăn việc chăm sóc sức khoẻ con cái cũng bị hạn chế. Một lý do nữa là do con cái lười, mải chơi. Họ cho rằng con mình có năng lực nhưng do lười, mải chơi mà quên mất việc học dẫn đến học tập giảm sút. Bố mẹ bận rộn không có nhiều thời gian để quan tâm đến việc học của con.
Khi thất bại, tùy thuộc vào tính cách và nhận thức của trẻ mà có những cách biểu hiện, những kiểu phản ứng lại với cha mẹ khác nhau. Có 52% trẻ chọn cách im lặng.
5 khuyến nghị đối với các bậc cha mẹ
Nhiều cha mẹ làm mọi cách để con cái mình đạt được những điều mình mong muốn. Áp lực của cha mẹ được đẩy sang con cái, từ lúc con sinh ra cho đến khi con trưởng thành.
Kết quả nghiên cứu của ThS. Bùi Đình Tuân đưa ra một số khuyến nghị đối với các bậc cha mẹ: sự kỳ vọng đối với con cái là cần thiết để con cố gắng phấn đấu và sống có trách nhiệm hơn đối với bản thân và gia đình, tuy nhiên cần phải phù hợp với khả năng và năng lực của con; để đạt được những mục tiêu kỳ vọng, mỗi bậc cha mẹ cần phải thường xuyên quan tâm chăm sóc con cái, nhất là về mặt tinh thần, động viên khuyến khích ở mọi hoàn cảnh - khi thành công cũng như thất bại, sẽ tạo dựng cho con niềm tin và sự nỗ lực hơn nữa trong cuộc sống; một khi cha mẹ không tin hoặc quá tin tưởng vào con đều là không tốt. Cha mẹ quan tâm xem xét mọi lời nói, hành vi của con để có thể "uốn nắn" kịp thời là điều nên làm, nhưng cũng nên ở một chừng mực nhất định để không gây khó chịu cho trẻ, nhất là ở lứa tuổi dậy thì; phải thường xuyên trò chuyện với con để biết thông tin và hiểu được sự mong muốn của con, qua đó, có sự can thiệp kịp thời và phù hợp.
