Festival Áo Bà Ba tại Hậu Giang: Cuộc tương tác văn hóa nồng hậu, tạo động lực để phát triển bền vững

Festival Áo Bà Ba do UBND tỉnh Hậu Giang tổ chức với sự hỗ trợ của Công ty VietMode, ISC-Innovation Services Center và Saigon Times Foundation.

Áo bà ba là một loại trang phục truyền thống của người dân Nam bộ. Thiết kế duyên dáng, cùng với lịch sử lâu đời, chiếc áo bà ba đã trở thành biểu tượng muôn đời của quê hương vùng sông nước.

Nhắc đến áo bà ba là ta nghĩ ngay đến vẻ đẹp thuần hậu, mộc mạc, dịu dàng của người phụ nữ Nam bộ. Ngược dòng lịch sử, trở về mảnh đất Nam bộ thuở sơ khai, sẽ thấy rằng “bộ ba” áo bà ba, khăn rằn và nón lá đã kết hợp với nhau trở thành nét biểu trưng đặc sắc cho vẻ đẹp tâm hồn, vẻ đẹp văn hóa của người phụ nữ Nam bộ. Áo bà ba là biểu tượng, là tâm hồn, là kết tinh của quê hương xứ sở; là hồn Việt từ mấy trăm năm qua kể từ khi cha ông khai phá mảnh đất phương Nam.

Phát triển bền vững – tuần hoàn không chỉ chú trọng về kinh tế mà còn phải quan tâm đến văn hóa, sao cho phù hợp với bối cảnh hiện đại nhưng vẫn bảo tồn và phát huy được bản sắc truyền thống. Như Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã khẳng định, phát triển văn hóa phải song song với phát triển kinh tế, chính trị, xã hội; hay nói cách khác văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội. Văn hóa phải được quan tâm đầu tư để phát triển bền vững, tạo nguồn lực để phát triển ngành dịch vụ-du lịch, nâng cao sự trân trọng của cộng đồng trong nước và quốc tế đối với di sản, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của người dân.

“Festival Áo Bà Ba chính là sự kiện văn hóa góp phần cải thiện sức khỏe tinh thần, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa, phát triển một xã hội văn minh, thịnh vượng, tích hợp nét đẹp văn hóa truyền thống để thu hút du khách và nhà đầu tư trong, ngoài nước. Chính vì thế, Festival Áo Bà Ba không chỉ là màn trình diễn thời trang áo bà ba thông thường mà là một lễ hội nhằm tôn vinh những giá trị văn hóa độc đáo mang đậm bản sắc Nam bộ”, ông Đồng Văn Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang cho biết.

Festival Áo Bà Ba diễn ra với nhiều hoạt động phong phú như biểu diễn nghệ thuật, thời trang, ca nhạc, ẩm thực, triển lãm ảnh, thi vẽ tranh, diễu hành... mang đậm giá trị truyền thống dân tộc, hơi thở văn hóa Nam bộ kết hợp với các hoạt động đa dạng khác, với điểm nhấn là Chương trình trình diễn nghệ thuật về áo bà ba, Triển lãm ảnh áo bà ba từ xưa đến nay, Ẩm thực truyền thống Nam bộ cùng các buổi biểu diễn Đờn ca tài tử.

Sân khấu biểu diễn được thiết kế ngoài trời, nằm trong khu văn hóa Hồ Sen để vừa là khu biểu diễn nghệ thuật, vừa là khu ẩm thực (với nhiều món ăn được chế biến từ khóm và cá thát lát cườm là hai sản phẩm nông thủy sản của Hậu Giang) và là nơi diễn ra những trò chơi dân gian thú vị; trong khi đó triển lãm ảnh, thi vẽ tranh sẽ diễn ra tại khu công viên bờ kè Xà No.

Tổng đạo diễn Festival Áo Bà Ba, Nhà thiết kế Minh Hạnh nhấn mạnh: “Thông điệp mà Festival Áo Bà Ba muốn truyền tải đến mọi người trong và ngoài nước là sự thấu hiểu những bản sắc văn hóa tốt của miền sông nước Nam bộ, phản ánh những thành tựu mà dân tộc Việt Nam đã đạt được trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Chính bản sắc văn hóa tốt của mỗi dân tộc là thông điệp có giá trị cho cuộc sống và định vị thương hiệu cho dân tộc mình”.

Theo Nhà thiết kế Minh Hạnh, bộ sưu tập áo bà ba làm bằng vải sợi khóm Cầu Đúc (một loại khóm thuộc giống Queen được trồng trên vùng đất phèn ở Hậu Giang) kết hợp tơ tằm Bảo Lộc do những nghệ nhân dệt tơ tằm ở Bảo Lộc (tỉnh Lâm Đồng) và Nha Xá (tỉnh Hà Ham) thực hiện sẽ được trình diễn tại Festival Áo Bà Ba. Hiện toàn tỉnh Hậu Giang có khoảng 2.800 ha khóm Cầu Đúc, ngoài việc thu hoạch trái, thì với diện tích khóm khá lớn, nguyên liệu để nghiên cứu dệt vải cũng là một lợi thế của Hậu Giang trong việc phát triển kinh tế nông nghiệp.

Bà Minh Hạnh luôn tin tưởng rằng, áo bà ba hay áo dài đã trở thành bản sắc độc đáo của dân tộc Việt Nam và có thể tương tác với văn hóa toàn cầu. “Phát huy những thế mạnh của văn hóa dân tộc, đồng thời học hỏi những bản sắc tốt của các dân tộc khác để dân tộc mình có thể tương tác với nhiều nền văn hóa các nước, đó chính là tương lai của sự tiến bộ và hiện đại. Toàn cầu hóa về văn hóa phải được chú trọng song song với toàn cầu hóa về kinh tế”, bà nói thêm.

Đây là lần đầu tiên Festival Áo Bà Ba diễn ra tại Hậu Giang và dự định sẽ được tổ chức hằng năm, qua đó để người dân biết đến nhiều hơn về chiếc áo bà ba cũng như về vùng đất và con người Hậu Giang nói riêng, Nam bộ nói chung.

Thật vậy, trong cuộc sống hiện đại, nhịp sống vội vã hơn, ồn ào hơn; dù thời gian có làm cho bao giá trị đổi thay nhưng chiếc áo bà ba vẫn được giữ gìn và phát huy. Đó cũng là cách để bảo tồn bản sắc và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, không để bị mai một theo thời gian. Hình ảnh người phụ nữ Nam bộ với chiếc áo bà ba mãi là một thương hiệu rất riêng, tô thêm nét đẹp dịu dàng, dung dị của người dân vùng sông nước. Chiếc áo bà bà thấp thoáng trên mọi nẻo đường, dòng sông, đồng ruộng, góc nhà Nam bộ hào sảng mãi là hồn phách của một vùng đất được ướp nồng và lên men rượu qua mấy trăm năm mở đất, khai hoang, chiến đấu, yêu thương, khai hoa, kết nụ... Và khi đã hóa thành lịch sử rồi tiếp tục được giữ gìn, lưu truyền, phát triển, áo sẽ hóa hồn đất, hồn người, tạo nên thời đại và tương lai của nơi chốn này bền vững đến mãi ngàn sau.

Dưới đây là một số hình ảnh thể hiện nét đẹp và tinh thần áo bà ba trước thềm Festival Áo Bà Ba:

“Màu sắc, hình dáng, chất liệu… của quần áo chúng ta đang mặc không phải có một cách tình cờ. Tất cả là một quá trình lịch sử vinh quang, trãi rộng từ nhiều thế kỷ trước”- Tim Gunn, nhà bình luận thời trang của Mỹ.

“Quần áo hay thời trang là một phần của lịch sử, một phần của thế giới. Nó không phải là con sóng vô nghĩa của những bộ đồ vô nghĩa. Nó phản ánh thời đại”- Valerie Steele, nhà sử học thời trang, Giám đốc Bảo tàng tại Học viện Công nghệ Thời trang của Mỹ.