Doanh nghiệp chuyển đổi xanh để tăng cạnh tranh trong giai đoạn mới

Chuyển đổi xanh là cơ hội lớn

Sáng 20/5, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội thảo với chủ đề: “Doanh nghiệp chuyển đổi xanh để giữ vững lợi thế cạnh tranh gia tăng xuất khẩu trong giai đoạn mới”.

Theo bà Trần Thị Thanh Tâm, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (VCCI), chuyển đổi xanh không chỉ đáp ứng yêu cầu của thị trường, mà còn mang lại nhiều giá trị thiết thực cho doanh nghiệp. Chuyển đổi xanh không còn là xu hướng mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc để doanh nghiệp Việt tồn tại và phát triển bền vững trong giai đoạn mới.

Các thị trường xuất khẩu ngày càng khắt khe hơn khi đưa ra các tiêu chuẩn về môi trường, chứng nhận sản phẩm hữu cơ, dấu chân carbon thấp... Nếu không nhanh chóng thích ứng, doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị loại khỏi "cuộc chơi". Tuy nhiên, chuyển đổi xanh không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội lớn để doanh nghiệp nâng cao uy tín, tối ưu hoá quá trình sản xuất, tiết kiệm chi phí và tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi.

“Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là hai quá trình bổ trợ lẫn nhau, ứng dụng công nghệ giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sản xuất - kinh doanh, tự động hóa, phân tích dữ liệu, giảm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh”, bà Tâm nói.

Hiện xu hướng người tiêu dùng đang ngày càng không chỉ quan tâm đến chất lượng và giá cả sản phẩm, còn chú trọng đến yếu tố môi trường, quy trình sản xuất và nguồn gốc bền vững của sản phẩm. Bên cạnh đó, các thị trường xuất khẩu trọng điểm của Việt Nam như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản đang ngày càng áp dụng các tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt hơn với hàng hoá nhập khẩu. Những quy định như cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU, hay các yêu cầu về chứng nhận sản phẩm hữu cơ, sản phẩm có hàm lượng carbon thấp... nếu doanh nghiệp không kịp thích ứng sẽ không thể thâm nhập vào các thị trường này.

Tại diễn đàn, các đại biểu đã cùng nhau trao đổi về xuất khẩu số và xu thế chuyển đổi xanh: Cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam; Kinh nghiệm xúc tiến thương mại quốc tế cho doanh nghiệp khởi nghiệp xanh…

Cần xây dựng câu chuyện "xanh" hấp dẫn

Ông Nguyễn Văn Thành, Trưởng phòng Chính sách, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết, thương mại điện tử xuyên biên giới đang phát triển mạnh trong thời gian qua, tại Việt Nam năm 2022 đạt 3,5 tỷ USD, tăng 7% so với năm trước.

Dự báo đến năm 2027 con số này có thể đạt 5,5 tỷ USD, vì thế để gia tăng xuất khẩu, doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng sản phẩm theo hướng xanh hoá, phát triển bền vững đảm bảo yêu cầu đặt ra đối với các nước trên thế giới. Cùng với đó, đẩy mạnh đào tạo cho các doanh nghiệp về phát triển nhân lực số, hạ tầng logistic; xây dựng tiếp cận đa kênh trên các sàn thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hoá trong nước qua thương mại điện tử… để gia tăng xuất khẩu.

“Các doanh nghiệp cũng cần có một hành lang pháp lý, có những quy định quy chế quản lý một cách chặt chẽ, đảm bảo công bằng minh bạch, nhưng cũng cần thúc đẩy phát triển thương mại điện tử và đặc biệt là thương mại điện tử xuyên biên giới. Cùng với đó, nhà nước cần kết nối các dịch vụ hỗ trợ cho thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa trong nước thông qua thương mại tử và tối ưu các thủ tục hành chính, cũng như thuận lợi hóa các thủ tục để hỗ trợ xuất khẩu cho các doanh nghiệp trong thời gian tới”, ông Thành nêu giải pháp.

Ông Đàm Quang Thắng - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Agricare Việt Nam, cố vấn cấp cao Ban Khởi nghiệp quốc gia - nhấn mạnh, thị trường xuất khẩu xanh và bền vững là "mỏ vàng" đầy tiềm năng cho doanh nghiệp Việt, để khai thác hiệu quả doanh nghiệp cần nỗ lực vượt qua nhiều rào cản. Rào cản kỹ thuật và các quy định kiểm dịch là một trong những thử thách lớn nhất của doanh nghiệp Việt khi bước ra thị trường quốc tế.

Theo ông Thắng, doanh nghiệp cần đầu tư vào việc nghiên cứu thị trường, tìm hiểu hành vi tiêu dùng và xây dựng câu chuyện "xanh" hấp dẫn, độc đáo để thu hút sự quan tâm của khách hàng quốc tế. Câu chuyện đó có thể là quy trình sản xuất thân thiện với môi trường, sử dụng nguyên liệu tái chế, hỗ trợ cộng đồng địa phương hoặc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống.

Để hỗ trợ doanh nghiệp, bà Trần Thị Thanh Tâm nhấn mạnh, cần có một hành lang pháp lý chặt chẽ, đảm bảo công bằng, minh bạch, thúc đẩy phát triển thương mại điện tử và đặc biệt là thương mại điện tử xuyên biên giới. Đồng thời, kết nối các dịch vụ hỗ trợ cho thương mại điện tử thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa trong nước và tối ưu các thủ tục hành chính cũng như thuận lợi hóa các thủ tục để hỗ trợ xuất khẩu cho các doanh nghiệp trong thời gian tới.