Đi tìm điểm gặp gỡ cho sinh viên và doanh nghiệp trong chuyển đổi xanh

Thách thức từ thị trường toàn cầu

Phát biểu tại hội thảo, bà Vũ Kim Hạnh – Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao – nhấn mạnh thực tế rằng tiêu chuẩn xanh đang trở thành rào cản thương mại mới cũng như yếu tố cạnh tranh quan trọng trên thị trường quốc tế. Hiện nhiều quốc gia đã áp dụng chính sách ưu tiên cho sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn xanh, trong khi những doanh nghiệp chưa đạt yêu cầu này sẽ bị xếp ở mức ưu tiên thấp hơn.

Điều đó đặt ra thách thức kép cho doanh nghiệp Việt Nam: vừa phải bảo đảm chất lượng theo chuẩn xanh, vừa phải duy trì mức giá phù hợp với người tiêu dùng. Đây không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn là bài toán kinh tế phức tạp, đòi hỏi đổi mới toàn diện từ sản xuất đến chiến lược kinh doanh.

Bà Vũ Kim Hạnh cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của trường đại học và viện nghiên cứu trong quá trình chuyển đổi xanh. Khi nắm bắt nhu cầu thực tế của doanh nghiệp, các cơ sở đào tạo có thể biến những yêu cầu đó thành chương trình giảng dạy và nghiên cứu cụ thể, tạo nên chu trình tích cực: doanh nghiệp có được nguồn nhân lực chất lượng cao, còn trường đại học có cơ hội gắn lý thuyết với thực tiễn.

Một minh chứng rõ nét là nhiều dự án đoạt giải cao trong các cuộc thi ý tưởng, dự án chuyển đổi xanh do Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao tổ chức đến từ chính các trường đại học và viện nghiên cứu. Điều này cho thấy đào tạo và nghiên cứu đang ngày càng gắn với thực tiễn sản xuất – mô hình mà nhiều quốc gia phát triển đang áp dụng để thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Tích hợp phát triển bền vững

Tiến sĩ Ngô Minh Đức – Hiệu trưởng EIU – cho biết nhà trường đã có định hướng rõ ràng trong việc tích hợp nội dung về chuyển đổi xanh, kinh tế xanh và phát triển bền vững vào toàn bộ chương trình đào tạo. Đây không chỉ là việc thêm một số môn học mà là sự thay đổi toàn diện trong triết lý giáo dục.

Lợi thế đặc biệt của EIU là được thành lập bởi doanh nghiệp, nhờ đó tạo sự gắn kết tự nhiên với thế giới kinh doanh. Sinh viên không chỉ học lý thuyết mà còn tham gia các dự án hợp tác với doanh nghiệp, qua đó đưa các ý tưởng phát triển bền vững vào thực tế.

Một điểm đáng chú ý là EIU áp dụng phương pháp liên ngành trong giảng dạy. Tất cả sinh viên, bất kể chuyên ngành, đều được tham gia các môn học tìm kiếm giải pháp phát triển bền vững cho cộng đồng. Cách tiếp cận này phản ánh đúng bản chất của phát triển bền vững – vốn là những thách thức phức tạp đòi hỏi sự kết hợp của nhiều lĩnh vực: kỹ thuật, kinh tế, xã hội học, môi trường...

Dù tiềm năng hợp tác giữa doanh nghiệp và trường đại học rất lớn, thực tế cho thấy kết nối giữa hai bên vẫn còn hạn chế. Doanh nghiệp quan tâm đến hiệu quả kinh tế ngắn hạn, trong khi trường đại học chú trọng nghiên cứu mang tính hệ thống và lý thuyết. Xây dựng cầu nối để hai bên hiểu nhau và hợp tác hiệu quả vẫn là thách thức lớn, nhưng cũng mở ra cơ hội đột phá.

Xây dựng nền tảng cho tương lai bền vững

Trong bối cảnh đó, mô hình “đưa doanh nghiệp đến viện trường” được xem là giải pháp hiệu quả, tạo điều kiện để hai bên gặp gỡ, tìm điểm chung và hợp tác. Đây là mô hình có thể mở rộng không chỉ trong kinh tế xanh mà còn ở nhiều lĩnh vực khác. Các hiệp hội ngành nghề, tổ chức xã hội cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành hệ sinh thái kết nối toàn diện giữa học viện và doanh nghiệp.

Hội thảo tại EIU không chỉ là sự kiện đơn lẻ, mà phản ánh một xu hướng lớn trong quá trình xây dựng nền kinh tế bền vững tại Việt Nam. Khi trường đại học, doanh nghiệp và tổ chức xã hội cùng hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, chúng ta sẽ có được nền tảng vững chắc cho tương lai.

Tuy nhiên, để duy trì và phát triển mối quan hệ hợp tác này, cần có cơ chế cụ thể: các chương trình hợp tác dài hạn, dự án chung mang tính đột phá, cơ chế chia sẻ thông tin thường xuyên. Chỉ khi đó, sự kết nối mới trở thành động lực bền vững.

Hội thảo đã cho thấy chìa khóa thành công trong chuyển đổi xanh không nằm ở một cá nhân hay tổ chức riêng lẻ, mà ở sự kết nối và hợp tác giữa các bên liên quan. Khi sinh viên, giảng viên, doanh nghiệp và chuyên gia cùng tạo nên một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, chúng ta có thể kỳ vọng vào những bước tiến quan trọng trong việc giải quyết thách thức phát triển bền vững.