Bài báo khoa học tăng nhờ chính sách kích cầu tốt

Tiền thưởng… trăm triệu

Số liệu thống kê tại nhiều cơ sở giáo dục đại học (GDĐH) cho thấy chính sách tăng tiền thưởng trong NCKH đã góp phần gia tăng số lượng các bài báo khoa học những năm gần đây lên một cách đáng kể. Theo PGS.TS Hoàng An Quốc - Trưởng phòng Khoa học Công nghệ (KHCN)- Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM (HCMUTE), việc tăng tiền thưởng trong NCKH, đặc biệt là tăng tiền thưởng cho các bài báo đăng trên tạp chí quốc tế uy tín là hoàn toàn phù hợp với công sức của các nhà khoa học và phù hợp với tình hình kinh tế hiện nay. Đây chính là một trong những chính sách cần thiết nhằm thúc đẩy NCKH cũng như công bố quốc tế.

Biểu đồ số lượng bài báo khoa học và tiền thưởng của Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM từ năm 2014 đến 2021.

“Năm 2014, HCMUTE thưởng cho 1 bài báo có chất lượng là 10 triệu đồng thì có 34 công bố quốc tế (ISI/SCIE/SCI, Scopus); trong khi đó, năm 2020, số tiền thưởng này tăng lên 100 triệu/bài thì số lượng bài báo quốc tế uy tín cũng tăng lên đáng kể là 179 bài, năm 2021 là 242 bài, năm 2022 là 255 bài (trong danh mục Wos, Scopus). Con số này được dự đoán sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới...” - PGS.TS Hoàng An Quốc chia sẻ.

Theo thống kê của PGS.TS Hoàng An Quốc, tổng số tiền thưởng dành cho các bài báo tăng từ 177 triệu đồng trong năm 2014 đã tăng lên 4,3 tỷ đồng cho bài báo năm 2020 và 4,9 tỷ đồng cho bài báo năm 2021.

Trong khi đó, PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh - Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Lạc Hồng (LHU) cho biết, từ năm 2014, nhà trường đã ban hành quy chế về hoạt động khoa học - công nghệ của giảng viên và quy chế khen thưởng bài báo khoa học. Theo đó, bài công bố khoa học quốc tế đạt chất lượng cao được thưởng lên đến 150 triệu đồng. Những bài báo khoa học trong nước cũng có mức khen thưởng phù hợp. Mức thưởng này được điều chỉnh tăng dần và hiện là 180 triệu đồng.

“Ba nhiệm vụ quan trọng của một trường đại học đó là đào tạo, nghiên cứu khoa học và phục vụ cộng đồng, ba nhiệm vụ này cần phải phát triển đồng đều để tạo thế vững chắc cho sự phát triển của một ngôi trường. Trong những năm qua cơ chế khuyến khích giảng viên, sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học và chính sách khen thưởng, đầu tư cho công tác nhiên cứu khoa học của nhà trường đã là “chìa khóa” thúc đẩy hoạt động này phát triển mạnh” - PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh chia sẻ.

Giảng viên, sinh viên Trường ĐH Quốc tế - ĐHQG TP.HCM trong phòng thí nghiệm.

Với định hướng phát triển là ĐH nghiên cứu nên Trường ĐH Quốc tế (IU) - ĐHQG TP.HCM đã có những đầu tư bài bản trong hoạt động NCKH. Theo PGS.TS Phạm Văn Hùng - Trưởng Phòng Quản lý khoa học IU, nhà trường có chính sách khen thưởng công bố quốc tế từ năm 2008 đến nay với số tiền tương đương 1500 USD/1 bài báo thuộc danh mục ISI/Scopus. Hằng năm trường đạt tỷ lệ là 0,8 bài báo ISI,scopus/1 Tiến sĩ. Đặc biệt 3 năm nay gần đây do các nhóm nghiên cứu tích cực nên tỷ lệ tăng lên 1,4 bài/Tiến sĩ. Trong đó, số lượng Tiến sĩ chiếm tỷ lệ 66% tổng số CBVC của trường.

Nói thêm về nguyên nhân tăng số lượng bài bao quốc tế gần đây, PGS.TS Phạm Văn Hùng chia sẻ: “Bên cạnh đó còn do chính sách của trường, GV phải đảm bảo công bố 1 điểm KHCN/năm. Nếu vượt số đó thì mới được thưởng. Các GV của IU có đặc thù đều tốt nghiệp ở những trường nước ngoài nổi tiếng và có thành tích NCKH và công bố rất tốt. Do đó khi về công tác tại IU với môi trường thân thiện và được BGH tạo điều kiện tối đa nên các GV vẫn phát huy được sở trường nghiên cứu của mình”.

Tăng trưởng nhờ thúc đẩy các chính sách

Bên cạnh việc tăng tiền thưởng, nhiều trường đại học đã hình thành nhóm nghiên cứu mạnh, nghiên cứu trọng điểm theo chủ trương của Bộ GD&ĐT. Việc hình thành các nhóm nghiên cứu này đã tạo nên một ‘cú hích’ cho sự phát triển trong nghiên cứu khoa học nói riêng, đồng thời góp phần không nhỏ cho việc nâng cao chất lượng đào tạo của các cơ sở giáo dục ĐH.

GS.TS Huỳnh Văn Sơn, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TPHCM phát biểu tại lễ ra mắt nhóm nghiên cứu mạnh Hóa học.

Từ năm 2018 đến nay, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM (HCMUE) thành lập được bốn nhóm nghiên cứu mạnh (NCM): Vật lý, Tâm lý học giáo dục, Toán Giải tích, Hóa học. GS.TS Huỳnh Văn Sơn, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TPHCM cho biết, việc hình thành và xây dựng các nhóm NCM được nhà trường xem là chìa khóa, lực lượng chủ lực trong việc tạo ra các sản phẩm khoa học và công nghệ chất lượng cao phục vụ xã hội.

Quá trình hoạt động trong thời gian qua, các nhóm nghiên cứu mạnh của HCMUE đã bước đầu có những hoạt động và thành quả đáng lưu ý đóng góp vào hoạt động chung của trường và khắc họa hình ảnh lĩnh vực KH&CN trong trường ĐH. Trong đó, số lượng công bố quốc tế mà các thành viên nhóm tham gia với vai trò tác giả 1 hoặc đồng tác giả đã gia tăng đáng kể về số lượng và chất lượng. Với các nhà khoa học có uy tín, năng suất công bố khoa học tốt đều có những đề tài nghiên cứu cơ bản, các bài báo công bố tăng đáng kể về chỉ số và độ trích dẫn… Với các lĩnh vực mới, các tạp chí có uy tín Q1, Q2 đã có bài của nhóm xuất hiện góp phần cho định hướng phát triển khoa học và công nghệ chung nhất là các công bố khoa học quốc tế trong lĩnh vực Giáo dục học - Tâm lý học - Xã hội và Nhân văn.

"Trách nhiệm của nhà trường không chỉ là nghiên cứu mà còn đào tạo, bồi dưỡng những giảng viên có trình độ cao. Hiện nhà trường đang duy trì được khoảng 150 -170 bài báo uy tín quốc tế/năm, trong lộ trình 200 bài báo khoa học/năm của nhà trường. Nhóm NCM không chỉ trực tiếp tiến hành các dự án nghiên cứu trong nước mà còn tham gia với tư cách là cố vấn, đóng góp nhiều thành viên tham gia các hoạt động đào tạo, chuyển giao KHCN của Bộ GD&ĐT, các Sở GD&ĐT theo đặt hàng và kế hoạch chung của trường đại học... Đây cũng là bước đi khẳng định hình ảnh của Trường và tham gia cộng đồng khoa học với các mục tiêu khác nhau theo hướng đi bài bản, có chân đế nhất là phát huy nội lực, đào tạo và phát triển đích thực” - GS.TS. Huỳnh Văn Sơn chia sẻ.

Trong những năm gần đây, số lượng các bài báo khoa học công bố trên các Tạp chí khoa học quốc tế của Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM(IUH) tăng đều. PGS.TS Trịnh Ngọc Nam - Trưởng phòng QLKH&HTQT IUH, cho biết năm 2019 có khoảng 250 bài, đến năm 2022 đạt 455 bài, trong đó có tới 200 bài thuộc danh mục WoS/Scopus phân hạng Q1, Q2. Tuy nhiên, theo PGS.TS Trịnh Ngọc Nam, sự gia tăng bài báo quốc tế của IUH không đến từ việc tăng tiền thưởng, vì mức xét thưởng cho các bài báo khoa học công bố của trường không thay đổi trong những năm vừa qua. Mà sự gia tăng này đến từ sự thay đổi về chủ trương, chính sách và hình thức cho tổng thể các hoạt động NCKH của trường.

Hội nghị Khoa học Quốc tế lần thứ 2 năm 2022 với chủ đề: “Công nghệ tiên tiến và phát triển bền vững” do Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM tồ chức.

“IUHcó chủ trương giành 5% tổng nguồn thu cho hoạt động KH&CN; nâng cao năng lực NCKH của GV bằng các khóa đào tạo, tập huấn về khoa học, công nghệ, công bố khoa học; thành lập các nhóm nghiên cứu của giảng viên và sinh viên trong trường; đa dạng hóa các hình thức nghiên cứu khoa học: đề tài, dự án, vườn ươm, câu lạc bộ; hỗ trợ công tác đăng ký sở hữu trí tuệ sản phẩm nghiên cứu; hỗ trợ công tác chuyển giao công nghệ; tăng cường hợp tác quốc tế về nghiên cứu khoa học và công nghệ…” - PGS.TS Trịnh Ngọc Namthông tin.

“Ngoài việc tăng tiền thưởng đối với các công bố quốc tế chưa được tài trợ kinh phí, nhà trường cũng áp dụng nhiều chính sách đồng bộ để phát triển bền vững, trong đó chú trọng nâng cao năng lực nghiên cứu của giảng viên thông qua việc thường xuyên tổ chức các hội thảo quốc tế uy tín, hỗ trợ kinh phí cho giảng viên tham dự hội thảo khoa học và khuyến khích các hoạt động mang tính hội nhập” - PGS.TS Hoàng An Quốc, Trưởng phòng Khoa học Công nghệ, Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM.