TP.HCM: Phát triển đô thị thông minh cần nhân lực chất lượng cao
Theo các chuyên gia, TP.HCM cần xác định rõ về nhu cầu nguồn nhân lực để xây dựng chương trình đào tạo, từ đó thúc đẩy nhanh việc đưa TP.HCM phát triển đô thị thông minh.
Ngày 4/11, tại TP.HCM, Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM và Tổ chức Đại học Pháp ngữ (AUF) phối hợp tổ chức hội thảo "Đào tạo nhân lực chất lượng cao phục vụ chiến lược phát triển đô thị thông minh: Kinh nghiệm quốc tế, tiềm năng hợp tác, giải pháp triển khai".
Cần nguồn nhân lực sản xuất mới
Phát biểu tại hội thảo, ông Võ Văn Hoan - Phó Chủ tịch UBND TP.HCM - cho biết trong thời gian qua, TP.HCM đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong việc phát triển kinh tế, đặc biệt là ngành công nghiệp, công nghệ thông tin.
Hiện nay, thành phố là nơi hội tụ nhiều doanh nghiệp lớn ở trong nước và quốc tế, trong đó một số lượng lớn doanh nghiệp công nghệ số đang hoạt động, có sự đóng góp quan trọng vào sự phát triển của thành phố.
Cũng theo ông Võ Văn Hoan, thực hiện Nghị quyết 31 của Bộ Chính trị, mục tiêu của TP.HCM đến năm 2030 là phải nỗ lực xây dựng thành phố trở thành đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình, năng động, sáng tạo, có chất lượng sống tốt và là thành phố dịch vụ, công nghiệp hiện đại, dẫn đầu về kinh tế số, xã hội số và là trung tâm về kinh tế tài chính, thương mại, văn hóa, giáo dục, khoa học công nghệ và hội nhập sâu rộng với quốc tế.
Để thực hiện tầm nhìn này, TP.HCM phải nỗ lực, phấn đấu để đạt mức tăng trưởng bình quân 8 - 8,5%/năm, GRDP bình quân đạt 14.500 USD. Trong đó, tỉ lệ đóng góp kinh tế số cho GRDP đạt 40% trở lên.
"Đây là mục tiêu tham vọng và phải nỗ lực mới thành hiện thực. Do đó, để đạt mục tiêu này, TP.HCM cần nguồn nhân lực sản xuất mới, được gọi là nhân lực số, công nghệ số; phải hình thành yếu tố sản xuất mới là dữ liệu số và động lực mới là đổi mới sáng tạo số", ông Hoan nói.
Ông Võ Văn Hoan cũng nhắc về cuộc gặp hồi tháng 3/2024 giữa Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi với GS Slim Khalbous - Tổng giám đốc AUF. Đây là cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa lãnh đạo TP.HCM với lãnh đạo AUF trong suốt 30 năm từ khi AUF có mặt, hoạt động tại Việt Nam.
Qua cuộc gặp gỡ này, hai bên đã thống nhất việc thành lập nhóm công tác để xây dựng sáng kiến phát triển đô thị thông minh và xây dựng đô thị sáng tạo. Hội thảo hôm nay là một trong những bước đi đầu tiên trong cam kết hợp tác đó.
TP.HCM mong muốn AUF cùng tổ chức quốc tế khác đồng hành cùng TP.HCM để mở ra thêm nhiều cơ hội hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp, các đối tác trong và ngoài nước. Từ đó, có thể phát triển và triển khai các dự án công nghệ mang tính đột phá trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục, giao thông, đô thị và môi trường nhằm tạo ra giá trị mới cho cộng đồng.
Lãnh đạo TP.HCM cam kết quyết tâm nỗ lực xây dựng chính quyền số, nền tảng số, cải thiện chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho người dân và doanh nghiệp.
TP.HCM mong các doanh nghiệp sẽ cùng nỗ lực chuyển đối số, tiếp tục triển khai và đưa vào hoạt động sản xuất trên môi trường số, cung cấp sản phẩm dịch vụ số hóa để phục vụ cho nhu cầu đời sống xã hội, tiến tới mục tiêu là hỗ trợ người dân được tiếp cận, sử dụng các sản phẩm dịch vụ số với những chính sách ưu đãi phù hợp.
Nhu cầu về nhân lực công nghệ thông tin lớn
Theo ông Lâm Đình Thắng - Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM, nhu cầu về nhân lực công nghệ thông tin của thành phố ngày càng lớn, ngày một tăng cao và năm sau cao hơn năm trước, lên đến vài chục ngàn nguồn nhân lực trong một năm.
Cụ thể, nhân lực này không chỉ cần cho cơ quan Nhà nước mà còn cần cho doanh nghiệp. Không chỉ cần cho doanh nghiệp lớn, mà hiện nay doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng rất cần, tập trung vào các lĩnh vực như phát triển phần mềm, trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu, an ninh mạng.
Ở góc độ của Sở Thông tin và Truyền thông, ông Lâm Đình Thắng nhìn nhận việc dự báo nhu cầu nguồn nhân lực và đánh giá hiện trạng nguồn lực của thành phố hàng năm là rất quan trọng và cần có con số chính xác.
Do đó, từ đầu năm 2025, Sở Thông tin và Truyền thông sẽ phối hợp với Hội Tin học TP.HCM thực hiện một đề tài là hằng năm xuất bản một cuốn sách về nguồn nhân lực công nghệ thông tin.
"Cuốn sách này tạm gọi là Sách trắng công nghệ thông tin của TP.HCM. Trong đó phản ánh đầy đủ số liệu về nguồn nhân lực công nghệ thông tin, từ doanh nghiệp cho đến các trường đại học, cơ sở đào tạo, nhu cầu trên địa bàn thành phố. Cuốn sách sẽ được xuất bản định kỳ vào cuối mỗi năm", ông Lâm Đình Thắng cho biết.
Tại chương trình, ông Lâm Đình Thắng cũng nêu lên thực tế, TP.HCM đang thiếu đội ngũ chuyên gia tư vấn sâu trong vấn đề công nghệ cao, công nghệ lõi như là AI, vi mạch, dữ liệu lớn…
Ông Thắng cũng cho biết, một thách thức khác đặt ra là chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của TP.HCM về công nghệ thông tin không cao và thiếu rất nhiều. "Quận Bình Thạnh có hơn 550.000 dân nhưng người trực tiếp làm công nghệ thông tin của UBND quận chỉ có 2 người", ông Thắng nói.
Chú trọng lĩnh vực ưu tiên để thực hiện
Theo GS Slim Khalbous - Tổng Giám đốc AUF, TP.HCM đã triển khai nhiều hoạt động chuyển đổi số với con số ấn tượng, trong đó các dịch vụ hành chính công đã được thực hiện. Tuy nhiên, TP.HCM không thể làm tất cả các hoạt động cùng một lúc mà cần xác định lĩnh vực nào nên được chú trọng để ưu tiên thực hiện. Chẳng hạn, vấn đề an ninh mạng, vấn đề hạ tầng vật lý của công nghệ thông tin,..
Bên cạnh đó, đào tạo nguồn nhân lực đòi hỏi phải có một lộ trình. Đồng thời TP.HCM cần xác định danh sách lĩnh vực chuyên môn cần đào tạo, hỗ trợ.
Ngoài ra, thành phố phải có kế hoạch đào tạo ngắn hạn, trung hạn, dài hạn. Trong đó, ở giai đoạn ngắn hạn có thể đào tạo cho cán bộ quản lý liên quan tới y tế, ô nhiễm môi trường,... Về dài hạn, thành phố có thể có những chương trình đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ dựa trên những lĩnh vực ưu tiên. Sau đó, TP.HCM có thể tập trung làm nghiên cứu khoa học, nguồn nhân lực sẽ đến từ trường đại học, trung tâm nghiên cứu,…
Đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực
Ông Gayo Diallo - Đại học Bordeaux (Pháp), Chánh Văn phòng Hiệp hội Trí tuệ Nhân tạo Pháp (AFIA) - cho biết khi làm việc với các trường đại học, trung tâm,.. ông nhận thấy TP.HCM có nhu cầu đào tạo lớn, đặc biệt là đào tạo giảng viên.
“Chúng ta muốn có nguồn nhân lực chất lượng cao, bền vững thì phải có giảng viên đủ khả năng để đào tạo các cán bộ phụ trách trong từng lĩnh vực ưu tiên của đề án Đô thị thông minh. Do đó, việc TP.HCM nên làm là liệt kê ra những nhu cầu, lĩnh vực, cấp độ cần đào tạo”, ông Gayo Diallo nhấn mạnh.
TP.HCM có điểm mạnh là có các trường đại học, mạng lưới chuyên gia nhưng phải tổng hợp nguồn lực để kết hợp với các nguồn lực của AUF, các nước trên thế giới để thúc đẩy nhanh mục tiêu xây dựng đô thị thông minh.
