TP.HCM đặt trọng tâm phát triển khoa học - công nghệ, tạo động lực bứt phá kinh tế - xã hội

Hồng Ân| 16/02/2023 18:25

Sáng 16/2, Thành ủy TP.HCM tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW của Trung ương Đảng khóa XI về phát triển khoa học và công nghệ (KH-CN) phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Tại Hội nghị, Ban Thường vụ Thành ủy đã trao quyết định khen thưởng cho 50 tập thể và 03 cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác này.

Qua 10 năm thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW, hoạt động khoa học công nghệ của TP giai đoạn 2012- 2022 đã đạt được những thành tựu quan trọng và khá toàn diện, góp phần tạo chuyển biến tích cực cho sự phát triển kinh tế xã hội. TP đã ban hành một số chủ trương, chính sách để thực hiện thí điểm thu hút nguồn nhân lực KH-CN, phát triển là những chuyên gia, nhà khoa học, những người có tài năng đặc biệt đối với lĩnh vực TP.HCM có nhu cầu.

TPcũng chủ động phối hợp với các trường đại học, viện nghiên cứu để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đồng thời nghiên cứu giải quyết các điểm nghẽn các vấn đề vướng mắc trong quá trình xây dựng, phát triển kinh tế, văn hóa xã hội, hình thành một số cơ chế mới trong quản lý khoa học, phát triển công nghệ như: cơ chế đặt hàng, nghiên cứu khoa học xuất phát từ nhu cầu thực tế và sự phát triển của xã hội; đổi mới cơ chế đầu tư và quản lý tài chính đối với hoạt động khoa học công nghệ bước đầu mình thực hiện; đề án xây dựng trở thành đô thị thông minh giai đoạn 2017 - 2020, tầm nhìn tới 2025; đề án hình thành phát triển khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía đông của TP giai đoạn 2020 - 2025 haychương trình chuyển đổi số TP v.v…

"Theo Báo cáo về xếp hạng chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) năm 2020, Việt Nam được xếp hạng 42/131 quốc gia/nền kinh tế trong bảng xếp hạng Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII), duy trì thành công thứ hạng đã đạt được trong năm 2019 và đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN, tiếp tục nằm trong Top 50 nền kinh tế đạt được tiến bộ đáng kể nhất."

Trình độ khoa học, công nghệ công nghệ của doanh nghiệp sản xuất công nghiệp trên địa bàn TP từng bước nâng cao cải thiện qua từng giai đoạn, tạo ra nhiều sản phẩm KH-CN có tính đột phá trên nhiều lĩnh vực như y tế, cơ khí chế tạo, năng lượng, quản lý đô thị, vi chip điện tử, công nghệ nano, nông nghiệp công nghệ cao...Những thành quả này từng bước đưa TP.HCM trở thành trung tâm thương mại, dịch vụ công nghiệp công nghệ cao, nghiên cứu đổi mới và chuyển giao công nghệ của khu vực phía Nam nói riêng và của cả nước nói chung.

Quang cảnh hội nghị tổng kết Nghị quyết 20.

Theo Phó Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Hồ Hải, từ chính từ sự quyết liệt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy để triển khai thực hiện Nghị quyết số 20 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, hoạt độngKH-CN TP giai đoạn 2012 - 2021 đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, toàn diện, cơ cấu kinh tế TP dịch chuyển tích cực.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, đồng chí Nguyễn Hồ Hải cũng nêu ra những hạn chế. Đó là quan điểm KH-CN là nền tảng và động lực phát triển chưa được quán triệt và triển khai đầy đủ, từ đó sự chuyển biến từ nhận thức đến hành động còn chậm. Đồng thời, đầu tư của Nhà nước và xã hội cho KH-CN chưa tương xứng, cơ chế quản lý chưa theo kịp cơ chế thị trường, chế độ, chính sách còn bất cập.

“Sự phát triển KH-CN thời gian qua tại TP.HCM dù có nhiều giải pháp nhưng vẫn chưa theo kịp yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, quản lý đô thị và chưa thực sự trở thành động lực phát triển.”

(Phó Bí thư Thành ủyTP.HCM Nguyễn Hồ Hải)

Lực lượng cán bộ thiếu những chuyên gia đầu ngành, đặc biệt là ngành mũi nhọn. Sự liên kết, phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành, trường - viện, doanh nghiệp trong thúc đẩy phát triển KH-CN, đổi mới sáng tạo chưa chặt chẽ, hiệu quả, bền vững. Ngoài ra, thị trường KH-CN đã hình thành nhưng chậm phát triển, thiếu tổ chức trung gian, quy định pháp lý cần thiết, dịch vụ còn yếu kém về cơ sở vật chất và năng lực cạnh tranh, hội nhập…

Từ đó, đồng chí Nguyễn Hồ Hải nhấn mạnh lưu ý các nhóm giải pháp trọng tâm cần tập trung thực hiện trong thời gian tới. Thứ nhất, tiếp tục thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Nghị quyết của Đại hội lần thứ XIII của Đảng định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021-2050 là đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số trên nền tảng KH-CN, đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế gắn với hài hòa, hiệu quả thị trường trong nước và quốc tế. Phát huy vai trò, tầm quan trọng của phát triển KH-CN, đổi mới sáng tạo trong giai đoạn mới, xem đây là một nhiệm vụ trọng tâm, gắn liền với mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Phó Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Hồ Hải phát biểu tổng kết, chỉ đạo tại Hội nghị.

Thứ hai, tập trung nghiên cứu, ban hành cơ chế, chính sách về quản lý về tổ chức, hoạt động KH-CN, thay đổi mạnh mẽ cơ chế quản lý, phương thức đầu tư, cơ chế hành chính, đổi mới cơ chế tổ chức KH-CN thu hút nguồn nhân lực, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ.

Thứ ba, tiếp tục kêu gọi, huy động các nguồn lực xã hội đầu tư hạ tầng KH-CN, tăng cường trang thiết bị nghiên cứu nâng cao hiệu quả các phòng thí nghiệm trọng điểm, chuyên ngành, phát triển các khu công nghệ cao, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao… Đề xuất các giải pháp phát triển doanh nghiệp về KH-CN, nghiên cứu ứng dụng các mô hình quản lý khai thác có hiệu quả theo mô hình tiên tiến trên thế giới.

Thứ tư, tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại, thúc đẩy tạo ra tài sản trí tuệ, nâng cao hàm lượng về sở hữu trí tuệ các công trình khoa học và nghiên cứu công nghệ. Hoàn thiện các chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển các tổ chức dịch vụ trung gian tìm kiếm, đánh giá, môi giới, thử nghiệm, chuyển giao và ứng dụng công nghệ. Tăng cường, mở rộng hợp tác quốc tế trong nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ, hướng tới đạt trình độ thế giới.

Ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở KH-CN:

Chuyển đổi số giúp phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp - đổi mới - sáng tạo

Hoạt động khởi nghiệp sáng tạo của TP được đánh giá là đang đi đầu trong cả nước, đồng thời đang hình thành các mối liên kết với các cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo trong khu vực và thế giới.Nền tảng cộng đồng khởi nghiệp TP.HCM(H.OIP) được xây dựng ngoài việc đem lại những lợi ích nhất định cho các thành phần trong đó mặt khác giúp thay đổi tư duy, nhận thức của những người làm việc trong bộ máy nhà nước trong việc tiếp cận với môi trường làm việc năng động trên internet và đặt hiệu quả lên hàng đầu khi làm việc với các đối tác có liên quan bên cạnh cách thức, quy trình truyền thống đã tồn tại và duy trì nhiều năm nay.

Bên cạnh đó, nền tảng H.OIP chính là công cụ trung gian để liên kết các thành phần trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, là nơi tăng cường kết nối giữa doanh nghiệp khởi nghiệp và các tổ chức, để chia sẻ kiến thức và giải quyết vấn đề, cho phép các mối quan hệ được tích hợp nhanh chóng và linh hoạt.Nền tảng H.OIP cung cấp quyền truy cập thông tin, giảm khoảng cách nhận thức và cung cấp một thế giới quan chung về dữ liệu thông tin đa chiều, thu hút được sự tham gia của các thành phần và có tác động tích cực trong động đổi mới sáng tạo của họ, từ đó kích thích việc hình thành các mạng lưới liên kết mạnh các tổ chức liên quan trong hệ sinh thái.

Ông Mai Thanh Phong, Hiệu trưởng trường Đại học Bách Khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM):

Tâm lí “trong nước không thể có công nghệgì tốt” của nhiều doanh nghiệp vẫn còn tồn tại

Sự cạnh tranh khốc liệt bởi công nghệ Việt và công nghệ do các quốc gia khác nhập khẩu vào Việt Nam. Điều này xuất phát từ thực tế có một bộ phận không nhỏ người Việt còn ưa chuộng xài công nghệ ngoại nhập do đó các công nghệ Việt ít được doanh nghiệp Việt lựa chọn để hợp tác. Bên cạnh đó, tâm lí “trong nước không thể có công nghệ gì tốt” của nhiều doanh nghiệp vẫn còn tồn tại.

Theo số liệu thống kê, doanh thu thu chuyển giao công nghệ tại ĐHQG-HCM trung bình đạt trên 250 tỉ đồng/năm trong đó doanh thu từ loại hình Dịch vụ kỹ thuật (DVKT) chiếm tỷ lệ cao nhất 64.74%; xếp thứ hai là doanh thu từ loại hình Tư vấn chiếm tỷ lệ 17.21%; doanh thu từ loại hình Chuyển giao công nghệ, Đào tạo chiếm tỷ lệ lần lượt là 10.88%, 5.32%. Vì vậy, tỷ lệ lợi nhuận sau thuế/doanh thu chỉ đạt khoảng 3% điều này cho thấy mức độ làm chủ công nghệ chủ chốt của các nghiên cứu trong ĐHQG-HCM chưa đáp ứng với yêu cầu thực tế của doanh nghiệp; thậm chí nhiều công nghệ không được tiếp nhận bởi các doanh nghiệp do phần lớn sản phẩm chỉ phát triển đến mức độ phòng thí nghiệm, pilot.

PGS.TS. Dương Hoa Xô - Phó chủ tịch Hội Các Liên hiệp Khoa học kỹ thuật TP.HCM:

Thu hút nhân tài cần trọng tâm, trọng điểm

Thu hút nhân tài, chuyên gia khoa học là vấn đề được TP quan tâm và đã ban hành những chính sách từ những năm 2010 - 2015. Tuy nhiên, kết quả của việc triển khai chính sách này kém hiệu quả và không thu hút được nhân tài, chuyên gia khoa học. TP cần mạnh dạn thay đổi những thủ tục mời gọi chuyên gia khoa học mang tính mở, đơn giản hơn, không nặng về thủ tục hành chính. Giao quyền chủ động đề xuất cho các đơn vị có nhu cầu cũng như quyền quyết định và tính chịu trách nhiệm về hiệu quả mời chuyên gia của đơn vị đó cùng với mức chi trả lương, phụ cấp hợp lý, tránh những cách tính toán theo hệ số như trước đây. Tuy nhiên, cũng cần giới hạn lại lĩnh vực khoa học công nghệ trọng điểm cần mời gọi chuyên gia khoa học thay vì mở rộng dàn trải như trước đây.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
TP.HCM đặt trọng tâm phát triển khoa học - công nghệ, tạo động lực bứt phá kinh tế - xã hội
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO