Thúc đẩy ứng dụng AI trong quản lý năng lượng - giải pháp then chốt giảm phát thải khí nhà kính
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng tác động sâu rộng đến phát triển kinh tế - xã hội, yêu cầu giảm phát thải khí nhà kính và chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng xanh, bền vững đã trở thành nhiệm vụ cấp thiết đối với các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Việc ứng dụng khoa học - công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), vào quản lý và sử dụng năng lượng hiệu quả được xem là một trong những giải pháp mang tính đột phá, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Với ý nghĩa đó, sáng 17/12, Hội thảo khoa học “Giải pháp thúc đẩy ứng dụng AI trong quản lý, sử dụng năng lượng hiệu quả nhằm giảm phát thải khí nhà kính” đã được tổ chức tại TP.HCM. Hội thảo do Sở Công Thương TP.HCM chủ trì, phối hợp cùng Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Trung tâm Chứng nhận Chất lượng và Phát triển Doanh nghiệp và Công ty Cổ phần Tập đoàn Vira tổ chức.
Kết nối chính sách - Khoa học - Doanh nghiệp
Hội thảo thu hút sự tham dự của đại diện các sở, ban, ngành; các nhà khoa học, chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng, môi trường; cùng đông đảo doanh nghiệp sử dụng năng lượng trọng điểm và các cơ sở thuộc diện kiểm kê phát thải khí nhà kính trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành lân cận.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Tiến sĩ Lê Công Lương - Trưởng ban Khoa học và Hợp tác quốc tế, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam nhấn mạnh vai trò then chốt của đổi mới công nghệ trong thực hiện các cam kết khí hậu của Việt Nam.
“Việt Nam đang triển khai mạnh mẽ các cam kết quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính, đặc biệt là mục tiêu Net Zero vào năm 2050 mà Chính phủ đã tuyên bố tại COP26. Để hiện thực hóa cam kết này, đổi mới công nghệ, chuyển đổi năng lượng và tối ưu hóa sử dụng năng lượng là những yếu tố mang tính quyết định”, TS. Lê Công Lương khẳng định.
Theo ông Lương, AI đang trở thành công cụ chiến lược trong quản lý năng lượng, cho phép dự báo và tối ưu hóa nhu cầu - cung ứng, giảm tổn thất hệ thống, nâng cao hiệu suất vận hành, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện kiểm kê và giảm phát thải khí nhà kính theo đúng quy định pháp luật.
Định hướng hành động từ góc nhìn quản lý Nhà nước
Phát biểu tại Hội thảo, bà Nguyễn Thị Kim Ngọc - Phó Giám đốc Sở Công Thương TP.HCM cho biết, cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 đang được Thành phố cụ thể hóa bằng nhiều chương trình, giải pháp và hành động thực tiễn.
“Việc giảm phát thải khí nhà kính đòi hỏi sự tham gia mạnh mẽ của tất cả các chủ thể, đặc biệt là các doanh nghiệp sử dụng năng lượng trọng điểm. Trong bối cảnh chuyển đổi xanh, chuyển đổi số hiện nay, việc ứng dụng công nghệ, ứng dụng AI vào quản lý và sử dụng năng lượng là yêu cầu quan trọng, cần thiết và cấp bách”, bà Nguyễn Thị Kim Ngọc nhấn mạnh.
Theo bà Ngọc, TP.HCM đang thúc đẩy đa dạng hóa nguồn năng lượng, ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng gắn với kiểm kê và giảm phát thải khí nhà kính theo các quy định hiện hành.
Các giải pháp cụ thể từ chuyên gia
Một trong những nội dung trọng tâm của Hội thảo là chuỗi tham luận chuyên sâu, cung cấp các giải pháp mang tính ứng dụng cao cho doanh nghiệp.
Trong tham luận của mình, Thạc sĩ Tạ Quang Kiên - Chủ tịch Hội đồng khoa học, Giám đốc Trung tâm Chứng nhận Chất lượng và Phát triển Doanh nghiệp đã phân tích bức tranh biến đổi khí hậu năm 2025, đồng thời làm rõ khung pháp lý liên quan đến giảm phát thải khí nhà kính tại Việt Nam, đặc biệt là Nghị định 06/2022/NĐ-CP và Nghị định 119/2025/NĐ-CP.
Theo ThS. Tạ Quang Kiên, việc ứng dụng công nghệ số và AI sẽ giúp doanh nghiệp chuẩn hóa dữ liệu phát thải, nâng cao độ chính xác trong kiểm kê, xây dựng lộ trình giảm phát thải phù hợp và từng bước sẵn sàng tham gia thị trường carbon trong nước.
Tiếp đó, Thạc sĩ Phan Nhật Thi – Chuyên gia môi trường, Tập đoàn Vira đã giới thiệu các giải pháp AI trong kiểm soát và tối ưu hóa hệ thống xử lý nước thải, bao gồm điều khiển sục khí thông minh, giám sát phát thải khí nhà kính N₂O và tối ưu vận hành hệ thống xử lý nước thải đô thị, công nghiệp.
Các chuyên gia nhận định, việc ứng dụng AI không chỉ giúp giảm tiêu thụ năng lượng, mà còn góp phần giảm phát thải khí nhà kính một cách trực tiếp, nâng cao hiệu quả vận hành và giảm chi phí cho doanh nghiệp.
Doanh nghiệp -Trung tâm của chuyển đổi xanh
Hội thảo cũng là diễn đàn để cộng đồng doanh nghiệp trao đổi, chia sẻ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện kiểm kê khí nhà kính, tiếp cận công nghệ mới và xây dựng lộ trình giảm phát thải. Các ý kiến thảo luận cho thấy, doanh nghiệp đang dần chuyển từ cách tiếp cận mang tính tuân thủ sang tiếp cận mang tính quản trị dài hạn, gắn giảm phát thải với nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.
Góc nhìn từ doanh nghiệp truyền thông - viễn thông
Tham dự Hội thảo, đại diện Công ty TNHH Truyền hình cáp Saigontourist (SCTV) cho biết, doanh nghiệp đang từng bước định hướng chuyển đổi số gắn với phát triển bền vững, chú trọng tối ưu hóa hạ tầng kỹ thuật và nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong vận hành hệ thống. Đồng thời, với lợi thế về hạ tầng truyền thông, SCTV hướng tới việc đồng hành trong lan tỏa chính sách, phổ biến kiến thức về sử dụng năng lượng hiệu quả, giảm phát thải khí nhà kính và chuyển đổi xanh đến cộng đồng doanh nghiệp và xã hội.
Hướng tới mục tiêu Net Zero 2050
Với các nội dung chuyên sâu, giải pháp cụ thể và sự tham gia tích cực của các bên liên quan, Hội thảo được kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng vào quá trình hoàn thiện chính sách, hỗ trợ doanh nghiệp và thúc đẩy ứng dụng AI trong quản lý năng lượng, từ đó đóng góp thiết thực vào mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 của Việt Nam.
