Thiết bị và thuốc xông mũi
Các loại máy xông mũi hiện nay rất đa dạng, gồm máy xông khí dung nén khí (có nhiều vòi dùng để xông); máy xông khí dung siêu âm (chọn theo bệnh lý); loại máy tạo ra hạt sương có kích thước 3 - 5 mm dùng điều trị hen suyễn; máy tạo ra hạt sương có kích thước trên 8 mm dùng điều trị vùng hầu họng.
Pha thuốc xông theo chỉ định của bác sĩ điều trị, có thể là kháng sinh (dạng nước) 1 ml, hydrocortison 1 ml, ventolin 2,5 ml và 5 ml, tinh dầu hương tràm 1 - 3 giọt, menthol 1 - 3 giọt; nước muối sinh lý, nước cất (2 ml).
Lưu ý: luôn khử trùng các cốc thuốc, ống xông họng, ống xông mũi hoặc mặt nạ trước và sau khi xông. Có thể ngâm ngập các bộ phận phun khí dung vào dung dịch khử trùng trong thời gian nhất định. Vớt hết các bộ phận ra và rửa lại bằng nước nóng, sạch, để khô sau đó có thể sử dụng.
Kỹ thuật rửa và xông mũi đúng cách
Để rửa mũi cần làm theo các bước như sau:
- Dùng những lọ và bình nước muối sinh lý (NaCl 0,9%): dạng phun sương, dạng củ tỏi (giống dụng cụ hút mũi có bóng cao su), dạng bình neti pot (dạng bình trà nhưng dùng để nhỏ mũi).
- Nước muối sinh lý mua sẵn hoặc pha theo tỷ lệ (1 lít nước đun sôi để nguội + 2 muỗng cà phê muối tinh) hay 1 cốc nước đun sôi để nguội với 1/4 mcg muối tinh sau đó đổ vào bình có sẵn.
- Nếu dùng dạng bình củ tỏi hoặc neti pot hay ống tiêm thì cần nghiêng người về phía bồn rửa (chậu) một góc 45 độ. Nghiêng đầu để khi nước muối chảy từ mũi này sang mũi kia sẽ rơi vào đúng chậu. Lưu ý không ngả đầu ra phía sau.
- Đặt vòi của bình neti pot hoặc ống tiêm hay bình xịt vào một bên lỗ mũi, há miệng rồi từ từ xịt, rót nước muối vào mũi, nhớ là trong quá trình chỉ thở bằng miệng không thở bằng mũi.
- Nước muối sẽ chảy từ mũi bên này sang mũi bên kia và có thể chảy xuống họng nhưng đừng lo bạn sẽ không đau (phải tuân thủ việc thở bằng miệng).
- Xì mũi nhè nhẹ để làm sạch các dịch còn sót trong mũi và nhắc lại bước 4 với mũi bên kia. Sau khi thực hiện xong cả hai bên mũi, cần đảm bảo rằng các dịch trong mũi đã được sạch kỹ (mũi thở thông). Dụng cụ xịt mũi cần được lau sạch và để nơi khô ráo, sạch sẽ.
Ngoài ra, dùng các bình xịt nước muối phun sương đã được pha sẵn thì làm như sau: đưa nhẹ vòi phun vào mũi cho vừa khít, ấn nhanh gọn vòi phun, để dung dịch dư kéo theo chất nhầy chảy ra ngoài và hỉ mũi, làm lại động tác với mũi bên kia, rửa sạch vòi phun bằng xà bông và lau khô.
Đối với trẻ nhỏ, việc xông mũi được khuyến cáo làm 2 - 3 lần trong ngày, mỗi lần kéo dài khoảng 5 - 10 phút (tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ, mức độ nghiêm trọng của bệnh).
- Trước hết chuẩn bị tất cả dụng cụ để xông: máy xông mũi họng, thuốc, nước…
- Pha thuốc vào nước đúng theo tỷ lệ mà bác sĩ chỉ định. Tuyệt đối không pha nhiều hơn hoặc ít hơn.
- Để trẻ thư giãn và bình tĩnh trước khi xông mũi họng, có thể chọn một nơi yên tĩnh và một đồ chơi nào đó mà trẻ thích.
- Đặt máy xông mũi họng lên một mặt phẳng sau đó cắm ống dẫn khí một đầu đến máy xông, một đầu tới cốc thuốc, lắp mặt nạ hay ống xông họng, ống xông mũi vào rồi điều chỉnh tốc lực xông của đồ dùng tùy thuộc vào lứa tuổi trẻ, mở nút bật và duy trì xông, xông để nhỏ thời gian 5 - 10 phút.
- Sau đó nên khuyến khích trẻ hít thở thật sâu và thật chậm, vì như thế, trẻ có thể hít được thuốc với liều lượng phù hợp, không bị sặc hoặc ho.
- Tắt máy khi hết thuốc trong cốc.
Lưu ý: sử dụng đúng loại thuốc và đúng liều lượng. Phải có chỉ định của bác sĩ trước khi tiến hành xông mũi họng cho trẻ.