Nhanh chóng tìm giải pháp gỡ thẻ vàng cho hải sản Việt

Trong buổi tọa đàm do báo Pháp luật TP.HCM tổ chức, Cục trưởng Cục Kiểm ngư, Bộ NN-PTNT - ông Nguyễn Quang Hùng cho biết, thực hiện khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC), Việt Nam gần như hoàn thiện khung pháp lý đáp ứng được yêu cầu quốc tế như ban hành Luật Thủy sản năm 2017, Chính phủ ban hành 2 nghị định và Bộ NN-PTNT ban hành 8 thông tư, đến nay khung pháp lý đã hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu chống khai thác IUU.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng áp dụng quy định lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS), đến nay đạt 97,6%. Hệ thống giám sát tàu cá triển khai đồng bộ từ Trung ương đến địa phương và tổ chức trực ban 24/24 giờ để theo dõi, giám sát.

Liên quan đến việc truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác trong nước được kiểm soát theo chuỗi, xác nhận tại 53 cảng cá chỉ định, chứng nhận tại chi cục thủy sản, cấp chứng thư xuất khẩu và kiểm soát nguyên liệu tại các nhà máy chế biến.

Về cơ bản, công tác kiểm soát nguồn gốc nguyên liệu thủy sản, khai thác nhập khẩu đảm bảo theo quy định của pháp luật Việt Nam và đáp ứng các yêu cầu của Hiệp định PSMA tại 14 cảng biển chỉ định cho tàu nước ngoài cập cảng.

Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh, ông Lê Tòng Văn cho hay, tỉnh đã nỗ lực triển khai thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp chống khai thác IUU. Từ đầu năm 2023 đến nay, về cơ bản ngăn chặn được tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, không có vụ việc nào xảy ra. Tình trạng tàu cá mất tín hiệu giám sát hành trình trên biển quá 6 giờ, trên 10 ngày đến nay đã giảm hơn 60%.

Đồng thời, tỉnh cũng đã ký kết và triển khai quy chế phối hợp giữa UBND tỉnh với Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 và các tỉnh Kiên Giang, Bình Thuận, Ninh Thuận, Bình Định để phối hợp có hiệu quả trong việc quản lý hoạt động thủy sản, chống khai thác IUU.

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Đỗ Tấn Thành, ở ấp Phước Thiện, xã Phước Tỉnh, huyện Long Điền có 1 cặp tàu lưới kéo đôi công suất 800CV/tàu cho biết, ông yêu cầu thuyền trưởng tuyệt đối không cho tàu vượt ranh giới đánh bắt ra vùng biển nước ngoài, bật máy giám sát hành trình 24/24, ghi nhật ký khai thác đầy đủ. Ông Thành cho biết thêm, từ đầu năm, tàu đi biển lỗ gần 1 tỷ đồng, nhưng để bảo vệ ngư trường, góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo Tổ quốc và giải quyết việc làm cho thuyền viên, với mức lương 12 triệu đồng/tháng/người nên mọi người vẫn quyết tâm bám biển.

Phó Tư lệnh-Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân, Đại tá Lê Bá Quân nhận định rằng, phần lớn các ngư dân đều hiểu, phân định rõ ranh giới và thực hiện tôt việc đánh bắt trên vùng biển nước mình. Tuy nhiên, do ngư trường cạn kiệt nên vẫn còn tồn tại một số trường hợp ngư dân vi phạm quy định IUU, khai thác trên vùng biển nước ngoài. Về vấn đề này, lực lượng hải quân đã nắm bắt và kịp thời xử lý các tàu cá vượt ranh.

Đại tá Nguyễn Văn Thống, Phó Chính ủy Bộ đội Biên phòng tỉnh cho rằng, để gỡ thẻ vàng IUU, tuyên truyền là giải pháp cơ bản, lâu dài. Đồng thời, cần quản lý chặt các phương tiện, đặc biệt phương tiện có nguy cơ cao, kết hợp với việc chuyển đổi ngành nghề, tạo sinh kế cho ngư dân. Và việc này cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.

Ngoài ra, ông Lê Tòng Văn đề nghị lập danh sách, quản lý chặt chẽ, tổ chức kiểm điểm chủ tàu, thuyền trưởng, ngư dân vi phạm bị nước ngoài bắt giữ trước cộng đồng nhằm tháo gỡ thẻ vàng của EC.  Buộc chủ tàu cá vi phạm phải chi trả chi phí để đưa ngư dân vi phạm về nước; tàu cá vi phạm không được hưởng chính sách hỗ trợ của Nhà nước.

Góp ý thêm về các giải pháp, chuyên gia Luật biển quốc tế Đại học Luật TP.HCM, thạc sĩ Hoàng Việt chia sẻ, ở cấp nhà nước cần tiếp tục tăng cường đàm phán ký kết hiệp ước phân định rõ ràng vùng biển nào được đánh bắt, vùng đánh cá chung giữa 2 nước Việt Nam - Indonesia, Việt Nam - Malaysia, Việt Nam - Philippines. Đại diện cảnh sát biển, kiểm ngư ngoài khơi nỗ lực hơn nữa trong việc bảo vệ chủ quyền biển và bảo vệ ngư dân.