Kinh nghiệm quốc tế cho TP.HCM bứt phá đổi mới sáng tạo
Từ bài học về đại học đổi mới sáng tạo của Singapore, mô hình thành công tại Sydney (Úc) đến sáng kiến kết nối hệ sinh thái của Nhật Bản,… các chuyên gia đã mang đến nhiều gợi mở để TP.HCM hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực.
Ngày 23/8, Sở Khoa học và công nghệ TP.HCM tổ chức Hội nghị "Kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM 2025".
Hội nghị nằm trong khuôn khổ chuỗi hoạt động khánh thành Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM (SIHUB).
Thúc đẩy vai trò của các trường đại học
Chia sẻ kinh nghiệm từ mô hình đại học gắn với khởi nghiệp, ông Aw Beng Teck - Giám đốc cấp cao Đại học Công nghệ Nanyang (NTU - Singapore) - cho biết Singapore hiện có hơn 4.500 start-up, đóng góp 144 tỷ USD cho nền kinh tế và tạo hơn 208.000 việc làm trong lĩnh vực công nghệ. Trong đó, các trường đại học đóng vai trò trung tâm trong việc ươm mầm ý tưởng, phát triển nhân lực chất lượng cao và thương mại hóa nghiên cứu.
Theo ông Aw Beng Teck, Đại học Công nghệ Nanyang đã thiết kế lộ trình đổi mới sáng tạo với ba trụ cột, gồm: phát triển tư duy khởi nghiệp cho sinh viên, cung cấp nguồn lực toàn diện cho start-up, và kết nối mạng lưới toàn cầu.
Từ những kinh nghiệm đó, ông Aw Beng Teck đề xuất, TP.HCM cần thúc đẩy vai trò của các trường đại học như một trụ cột trong hệ sinh thái khởi nghiệp, là nơi đào tạo nhân lực, ươm tạo công nghệ và dẫn dắt đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh các chương trình liên kết giữa trường học - doanh nghiệp - Nhà nước" (mô hình Triple Helix), khuyến khích các dự án nghiên cứu thương mại hóa và hỗ trợ vốn đầu tư giai đoạn đầu cho start-up công nghệ.
"Đại học Công nghệ Nanyang có thể kết nối, hợp tác với TP.HCM triển khai các chương trình trao đổi sinh viên, đào tạo nhân lực khởi nghiệp, hỗ trợ các start-up trong lĩnh vực AI, công nghệ xanh, đô thị thông minh…", ông Aw Beng Teck nói và cho rằng việc kết nối với các trung tâm sáng tạo của Đại học Công nghệ Nanyang và mạng lưới đối tác toàn cầu sẽ mở ra cơ hội cho start-up Việt Nam tiếp cận thị trường quốc tế.
Phát triển các cụm đổi mới sáng tạo tập trung
Chia sẻ bài học từ Sydney về mô hình phát triển trung tâm khởi nghiệp và liên kết hệ sinh thái, ông David Smith - Giám đốc Chương trình Đổi mới sáng tạo, Investment NSW - cho biết trung tâm đổi mới sáng tạo lớn nhất Australia quy tụ hơn 4.300 doanh nghiệp công nghệ, tạo ra 100.000 việc làm và đóng góp khoảng 42 tỷ AUD cho nền kinh tế.
Đây cũng là nơi tập trung nhiều "kỳ lân công nghệ" nổi tiếng thế giới như Atlassian, Canva, Block, cùng với 150 viện nghiên cứu và trung tâm xuất sắc trong các lĩnh vực AI, công nghệ sinh học, năng lượng và kỹ thuật số.
Song song đó, Sydney Startup Hub trở thành điểm đến cho cộng đồng khởi nghiệp, hỗ trợ hơn 2.000 startup và huy động trên 1 tỷ AUD vốn đầu tư kể từ khi thành lập năm 2018. Trong đó, sáng kiến nổi bật là chương trình International Landing Pad, cung cấp không gian làm việc miễn phí trong 4 tháng cho các start-up quốc tế, giúp họ nhanh chóng tiếp cận mạng lưới đối tác, khách hàng và nhà đầu tư tại Australia.
Ông David Smith gợi ý, TP.HCM có thể tham khảo kinh nghiệm phát triển các cụm đổi mới sáng tạo tập trung, tổ chức sự kiện quy mô lớn để thu hút nguồn lực toàn cầu, đồng thời triển khai chính sách hỗ trợ tương tự Landing Pad nhằm tạo điều kiện cho start-up quốc tế và trong nước mở rộng hợp tác.
Bà Vũ Thị Huyền Trang - Giám đốc Landing Pad tại Việt Nam, Cơ quan Thương mại và Đầu tư Chính phủ Australia - cho biết, chương trình Landing Pad triển khai tại TP.HCM từ năm 2024, tập trung vào 5 lĩnh vực: công nghệ tài chính (Fintech), an ninh mạng (Cybersecurity), công nghệ nông nghiệp (Agtech), công nghệ giáo dục (Edtech) và phát triển đô thị thông minh (Smart Cities).
Theo bà Trang, Landing Pad sẽ hỗ trợ start-up Việt Nam mở rộng tiếp cận thị trường quốc tế và kết nối doanh nghiệp Australia trong các dự án chuyển đổi số. Đây là một phần của chiến lược hợp tác Đông Nam Á đến năm 2040 của Chính phủ Australia.
Tại chương trình, ông Trần Trọng Tuyên, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM - đánh giá cao những tham luận quốc tế được trình bày tại hội nghị và ghi nhận đây là những kinh nghiệm quý báu giúp TP.HCM tiếp tục hoàn thiện chính sách, phát triển nguồn nhân lực, thúc đẩy tài chính xanh, tài chính số và tạo dựng môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.
Ông Tuyên chia sẻ, trong bối cảnh hội nhập, TP.HCM hướng đến xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp kết nối toàn cầu, hình thành những hợp tác chiến lược để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.
TP.HCM kỳ vọng tiếp tục phát triển lớn mạnh hơn với các nội dung chỉ đạo quyết liệt từ Nghị quyết số 57, Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị, do vậy, việc tăng cường hợp tác quốc tế, học hỏi những mô hình thành công là một trong những lựa chọn tốt nhất trong giai đoạn này để hiện thực hóa mục tiêu vươn tầm khu vực.
