Hoa hậu Môi trường Thế giới Nguyễn Thanh Hà: Thay đổi tương lai từ biến đổi khí hậu

Mùa hè khát nước, thiếu điện

Biến đổi khí hậu với những sự kiện thời tiết khắc nghiệt quay lại thường xuyên hơn mỗi năm. Những người sống ở những khu vực dễ bị tác động nhất nhìn thấy cuộc sống vất vả hơn từng mùa, từng năm. Tại nhiều nơi ở Tiền Giang và Bến Tre, các vòi nước công cộng đã phải mở để "tiếp viện" người dân khát nước sinh hoạt và nước sản xuất.

Khác với đồng bằng, ở TP.HCM, người dân có lưu vực sông Đồng Nai cung cấp nước, dồi dào, ít bị ảnh hưởng hơn vì tình trạng ngập mặn hay hạn hán. Thành phố phát triển với nguồn nước sạch và an toàn phục vụ cho công nghiệp, sinh hoạt đều đặn. Nhưng từ 2016 đến nay, ô nhiễm từ công nghiệp, nông nghiệp, sinh hoạt dọc theo lưu vực hệ thống sông Đồng Nai đang dần làm cho nguồn tài nguyên này ngày càng suy kiệt. Tình trạng khai thác nước ngầm "lậu", khai thác nước ngầm trái phép đã làm nguồn nước quý giá ngày càng mất đi nhanh, tình trạng sụt lún xảy ra ở nhiều nơi.

Cũng trong những tháng mùa khô, khi hạn hán đe dọa nguồn nước, thì tình trạng thiếu điện lại làm nhiều hoạt động đô thị bị "ngắt mạch". Cứ khoảng tháng 5-6, tình trạng mất điện, thiếu điện xảy ra ở nhiều nơi. Các nhà máy gặp khó trong sản xuất. Người dân vất vả giữa những ngày hè nóng ngột ngạt, điện sinh hoạt chập chờn.

Hàng năm, các hoạt động tuyên truyền tiết kiệm điện lại phải lên tiếng trước mùa hạn, tiết kiệm điện, tắt nguồn điện không dùng đến, giảm sử dụng điện vào các giờ cao điểm. Tình trạng thiếu điện, thiếu nước sạch ngày càng khắc nghiệt hơn ở các đô thị lớn.

Tắt vòi, tắt điện để tương lai bền vững

Sau mỗi mùa hạn qua Đồng bằng Sông Cửu Long, những nhà khoa học ở các trường đại học như Trường Đại học An Giang, Trường Đại học Cần Thơ, những nhà hoạt động bảo vệ môi trường sẽ cho ra các giải pháp và cùng thử nghiệm để cùng tiết kiệm nước, giúp giảm tưới tiêu mà vẫn đảm bảo chất lượng cây trồng, tìm kiếm cách lọc, xử lý nước để có nước sạch sử dụng trong sinh hoạt hàng ngày. Tri thức cộng đồng và những nỗ lực mọi người đang làm dù không tạo ra thay đổi ngay lập tức, nhưng cho thấy rõ con người phải có lắng nghe sự biến đổi của thiên nhiên, có phản ứng phù hợp để sinh tồn, đồng thời bảo vệ thiên nhiên đó chính là bảo vệ cuộc sống của mỗi người. Ở đây, thông điệp bảo vệ nguồn nước rõ ràng và thực tế hơn bao giờ hết.

Một đô thị khổng lồ cần nguồn nước sạch ổn định để phát triển bền vững. Sự am hiểu của mỗi người dân có thể tạo ra thay đổi quan trọng trong bức tranh tương lai mà chúng ta muốn nghĩ đến. Trong Ngày Nước Thế Giới 22/3 năm nay, mỗi người dân hãy nghĩ đến hoàn cảnh của bà con ở Tiền Giang, Bến Tre trong cuộc ứng phó với hạn hán và xâm nhập mặn đang xảy đến, và nhận rõ giá trị của nguồn nước sạch ta đang có mỗi ngày.

Nguồn nước không vô hạn dù sự thịnh vượng cho phép ta thoải mái trả tiền nước hàng tháng. Nguồn nước đó không tự nhiên xuất hiện và tồn tại mãi mãi nếu tình trạng sử dụng nước lãng phí tiếp tục diễn ra trên quy mô đô thị hơn 10 triệu dân. Nước sạch là sự sống khi ta muốn sự sống đó tồn tại bền vững với cộng đồng và thành phố của mình. Trong sinh hoạt hàng ngày, sử dụng nước tiết kiệm, dùng nước với thời gian và tiêu thụ vừa phải sẽ giúp giảm áp lực làm cạn kiệt nguồn nước sạch trong thiên nhiên, giảm áp lực mà các nhà máy nước phải chịu, giảm bớt áp lực mà môi trường phải xử lý nguồn nước thải ra ngoài.

Trùng hợp là, ngay sau Ngày Nước Thế Giới 22/3 là Giờ Trái Đất ngày 23/3 kêu gọi tắt các nguồn điện không dùng trong một giờ để nâng cao ý thức tiết kiệm điện. Hai hoạt động kỷ niệm và kêu gọi cộng đồng quan trọng diễn ra liền kề nhau chính là thông điệp mạnh mẽ để mỗi người điều chỉnh đôi chút trong cuộc sống hàng ngày: Vặn nhỏ vòi khi dùng nước, giảm bớt các thiết bị dùng điện không cần, dùng điện vào các việc hợp lý và tắt đi khi sử dụng xong.

Có thể bạn không biết, khi bạn làm được vài việc đơn giản như vậy, môi trường sống của chúng ta sẽ bớt phải gánh chịu những áp lực bị cạn kiệt tài nguyên, tài nguyên thiên nhiên có thể được lưu trữ bền vững cho sự phát triển bền vững cho tương lai của thành phố.