Đề xuất tổ chức Lễ hội Hòa bình dịp 30/4 hằng năm ở TP.HCM

Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM (HIDS) vừa có tờ trình gửi UBND TP.HCM đề xuất tổ chức Lễ hội Hòa bình hằng năm. Đề xuất này được đưa ra sau thành công của chuỗi lễ hội dịp Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước vừa qua.

Theo Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố, tên gọi "Lễ hội Hòa bình" được chọn vì ngắn gọn, dễ hiểu, mang tính phổ quát, phù hợp cả khi chuyển ngữ sang tiếng Anh là Festival of Peace, không gây sai lệch nghĩa, phù hợp với truyền thông quốc tế và các sản phẩm quảng bá đa nền tảng. Đây là tiền đề để xây dựng thương hiệu văn hóa - du lịch có sức lan tỏa quốc gia và toàn cầu.

Lễ hội được chia thành hai phần: phần lễ do Nhà nước tổ chức, tập trung vào các hoạt động kỷ niệm; phần hội được xã hội hóa, gồm năm nhóm nội dung chính nhằm thúc đẩy du lịch, sáng tạo nghệ thuật và gắn kết cộng đồng.

Ngoài ra, trong điều kiện địa bàn TP.HCM ngày càng mở rộng, sáp nhập địa giới hành chính với một số địa phương, cần xây dựng chiến lược không gian đồng bộ, phân bổ điểm nhấn lễ hội đều khắp các khu vực, phù hợp với quy mô thành phố mới, thay vì tập trung tại các vị trí trung tâm. Các không gian văn hóa, điểm du lịch mới có thể là sông Sài Gòn, Cần Giờ, Hồ Tràm, Vũng Tàu, Bình Dương, Lái Thiêu, Côn Đảo ...

Năm 2025 được xem là thời điểm bản lề để chuyển đổi mô hình tổ chức lễ hội theo hướng đặt doanh nghiệp vào vị trí trung tâm đổi mới sáng tạo, phát huy đầy đủ tinh thần của Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Trên cơ sở đó, Lễ hội Hòa bình sẽ là không gian thử nghiệm một hệ sinh thái lễ hội đa chiều, hiện đại, có khả năng tự vận hành theo cơ chế thị trường và thực hiện xã hội hóa toàn diện.

Các nhóm hoạt động tiêu biểu của lễ hội sẽ là những hoạt động có tính chất công nghệ thị giác, giải trí phi ngôn ngữ: Bắn pháo hoa nghệ thuật, trình diễn thiết bị bay không người lái; lễ hội khinh khí cầu; trình diễn công nghệ ánh sáng-LED-mapping nghệ thuật kiến trúc…

Các hoạt động thể thao tốc độ với các hoạt động biểu diễn văn hóa hiện đại - âm nhạc điện tử - ánh sáng; thể thao dưới nước như thuyền buồm Sailing, bay bằng ván phản lực nước, lướt ván, Flyboard, ván chèo, dù lượn...

Ngày hội du lịch, hội chợ, combo tour - ẩm thực - lưu trú; tuần lễ du lịch; trưng bày sản phẩm OCOP; chương trình tour trải nghiệm tại chỗ…; biểu diễn cộng đồng; hoạt động sáng tạo tại trung tâm thương mại, không gian công cộng; không gian trải nghiệm AI, robot, công nghệ hòa bình…

"Việc duy trì Lễ hội Hoà bình hằng năm với quy mô hoành tráng và tính chất trọng đại như dịp 30-4 vừa qua sẽ đóng vai trò quan trọng trong kích cầu tiêu dùng nội địa, tạo việc làm và lan tỏa bản sắc văn hóa thành phố. Trong bối cảnh nền kinh tế có thể đối mặt nhiều biến động và áp lực tăng trưởng, Lễ hội Hòa bình sẽ là động lực kích thích tiêu dùng, thu hút đầu tư, thúc đẩy các ngành dịch vụ và góp phần giữ vững đà tăng trưởng kinh tế chung.

Đây là cơ sở quan trọng để TP.HCM định hình phần hội như một "vòng quay kinh tế xanh" có tính lan tỏa cao và khả năng duy trì bền vững hằng năm" - TS Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng HIDS, nêu trong tờ trình.

Thực hiện Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, Quyết định số 1109/QĐ-UBND ngày 01 tháng 4 năm 2021 của Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh về phê duyệt đề án Tổ chức Lễ hội, sự kiện văn hóa và thể thao tiêu biểu Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn từ năm 2020-2023; từ thành công của chuỗi lễ hội dịp lễ kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước 30 tháng 4 năm 2025 và xét Tờ trình số 684 của Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố về đề xuất tổ chức Lễ hội Hòa bình hằng năm, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Trần thị Diệu Thúy có ý kiến chỉ đạo như sau:

Theo đó, Viện nghiên cứu phát triển Thành phố chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan nghiên cứu Đề án “Tổ chức Lễ hội Hòa bình” theo các hướng: Nghiên cứu lựa chọn tên gọi phù hợp, đảm bảo hài hòa giữa yêu cầu chính trị, giá trị văn hóa và tính biểu tượng cao, phản ánh tinh thần thời đại và khát vọng phát triển Thành phố; Xây dựng bộ tiêu chí cụ thể, minh bạch về quyền lợi và nghĩa vụ của doanh nghiệp khi tham gia xã hội hóa các hoạt động trong lễ hội nhằm tạo hành lang pháp lý rõ ràng và khuyến khích sự tham gia tích cực từ khu vực tư nhân

Cùng với đó là phân định rõ ràng vai trò tổ chức giữa Nhà nước và doanh nghiệp, đặc biệt trong việc xác lập ranh giới và chức năng riêng biệt của không gian Lễ (chính thống, nghi thức Nhà nước) và không gian Hội (sáng tạo, trải nghiệm cộng đồng, xã hội hóa cao); Rà soát toàn diện cơ sở pháp lý, căn cứ theo các nghị định, quy định hiện hành để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong tổ chức và triển khai.

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Trần thị Diệu Thúy cũng yêu cầu Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan nghiên cứu, xây dựng và tổ chức thí điểm mô hình “Lễ hội Hòa bình” nhân dịp Kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945-2/9/2025). Việc tổ chức thí điểm này nhằm kiểm nghiệm tính khả thi của mô hình, đánh giá hiệu quả về mặt văn hóa, kinh tế, xã hội, đồng thời thu thập phản hồi từ người dân, cộng đồng doanh nghiệp và dư luận xã hội, làm cơ sở quan trọng để hoàn thiện, chuẩn hóa và nhân rộng mô hình kinh doanh trong các năm tiếp theo.

Phó Chủ tịch UBND Thành phố thống nhất về chủ trương tổ chức “Lễ hội Hòa bình” hằng năm như một sáng kiến văn hóa - kinh tế trọng điểm của Thành phố, trên cơ sở quán triệt đầy đủ tinh thần Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế, cùng với Nghị quyết 198 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm khơi thông nguồn lực khu vực tư nhân.

Tuy nhiên, Để đảm bảo hiệu quả và tính bền vững của mô hình xã hội hóa trong tổ chức lễ hội cần sớm cần xây dựng bộ tiêu chí minh bạch về quyền lợi và nghĩa vụ của các bên liên quan, làm cơ sở cho việc triển khai các cơ chế hợp tác rõ ràng, ổn định, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để thu hút doanh nghiệp tham gia trên nguyên tắc thị trường, đảm bảo hài hòa giữa mục tiêu phát triển kinh tế và bảo tồn giá trị văn hóa.

Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM sẽ phối hợp chặt chẽ với Viện Nghiên cứu phát triển, Sở Du lịch, Sở Công Thương và các đơn vị liên quan xây dựng Kế hoạch triển khai Lễ hội Hòa bình hằng năm, bảo đảm sự đồng bộ trong mục tiêu, nội dung và phương thức tổ chức, phù hợp với định hướng phát triển văn hóa, kinh tế, du lịch của Thành phố trong giai đoạn mới.