Cây Muồng trâu

Muồng trâu là một trong 10 vị thuốc trong Toa căn bản (rễ Tranh 8 g, Rau má 8 g, lá Muồng trâu 4 g, Cỏ mực 8 g, cỏ Mần trầu 8 g, Cam thảo nam 8 g, Ké đầu ngựa 8 g, Gừng tươi 2 - 4 g, củ Sả 5 g, vỏ Quýt 4 g), để trị các bệnh cảm mạo thông thường, trong đó nếu bệnh nhân bị táo bón thì tăng Muồng trâu lên 8 g và để tươi chứ không sao vàng. Với liều 8 - 16 g lá tươi/ngày, Muồng trâu có tính xổ (kỵ thai). Dùng liều thấp hơn hoặc sao vàng trước khi sắc uống thì có tính nhuận trường, nhuận gan, giảm đau, sát trùng và làm mụt nhọt mau mưng mủ.

Liều lượng và cách dùng: thường hái lá lúc cây sắp trổ hoa, phơi khô để dành dùng. Nhuận trường: 4 - 8 g bột lá uống mỗi ngày. Tẩy xổ: 10 - 20 g. Chữa lác, hắc lào: lá tươi giã nát, lấy nước bôi. Hột: hái lúc trái chín, phơi khô, sàng sảy lấy hột để dành. Khi dùng sao vàng, tán bột uống với liều 2 - 3 g. Có thể cho vào phin, chế nước sôi uống như cà phê (uống ít nhuận trường, giảm đau, sát trùng đường ruột; uống nhiều xổ).

Lá Muồng trâu giã nát với tí muối hoặc giấm để thoa, đắp ngoài da, trị vết thương lở loét, nấm da (lác đồng tiền, lang ben, nước ăn chân…) hoặc trị chứng dời leo (zona), mụn rộp kể cả mụn rộp, lây qua đường tình dục (Herpes simplex) rất hiệu quả (ngày thoa 2 - 3 lần, trong 3 ngày).

Các nhà khoa học trong nước cũng như trên thế giới đã nghiên cứu Muồng trâu rất kỹ và cho thấy rằng toàn cây chứa anthraquinon, acid chrysophanic (trái chứa nhiều nhất: 2,2%). Lá chứa acid cassic, rhein, aloe-emodin, rhein anthron, kaemferol. Rễ chứa một anthraquinon mới. Điều này giải thích tác dụng xổ và trị nấm da của Muồng trâu trong y học cổ truyền. Nước sắc toàn cây Muồng trâu còn có tính trị ung thư sarcoma 37, carcinoma 180. Nước sắc Muồng trâu sau khi sao vàng còn được dùng để trị cao huyết áp, viêm đau. Hoa Muồng trâu trị viêm đường hô hấp, hen suyễn.