BV Chợ Rẫy: Điều trị ung thư hạch bằng tế bào gốc cùng xạ trị toàn thân

Bệnh nhân ung thư hạch được ghép tế bào gốc sau khi xạ trị toàn thân

Đây được xem là lần đầu tiên tại Việt Nam, một bệnh viện công lập thực hiện thành công đồng thời 2 kỹ thuật cao, chuyên sâu là ghép tế bào gốc đồng loài với phác đồ điều kiện hóa diệt tủy bằng phương pháp xạ trị toàn thân (TBI) để điều trị cho bệnh nhân ung thư hạch kháng trị.

Bệnh nhân được điều trị thành công là nữ bệnh nhân N. H. O (46 tuổi, ngụ Bình Dương). Trước đó, ngày 6/ 7/2022, khoa Huyết học Bệnh viện Chợ Rẫy tiếp nhận bệnh nhân O với chẩn đoán u lympo không Hodgkin vỏ nang tái phát kháng trị với nhiều phác đồ điều trị trước đó.

Khai thác bệnh sử cho thấy, bệnh nhân phát hiện vùng cổ xuất hiện hạch nên đi khám, kết quả chẩn đoán cho thấy đó là ung thư hạch (hay còn gọi là lymphoma). Tại cơ sở y tế đầu tiên, bệnh nhân đã được điều trị đầu tiên bằng phương pháp hóa trị đơn thuần.

Sau 2 năm, bệnh nhân bị tái phát lần 1 và được hóa trị thì cũng đáp ứng. Tuy nhiên, sau 2 năm nữa, bệnh nhân lại tiếp tục bị tái phát lần 2, được hóa trị lần 2, vẫn đáp ứng. Năm 2021 tái phát lần 3, nhưng liệu pháp điều trị không còn đáp ứng nữa.

Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, đánh giá đây là trường hợp ung thư hạch tái phát và kháng trị nên ekip điều trị quyết định chọn những phương pháp điều trị mới cho bệnh nhân.

Vì vậy, sau hội chẩn, ekip điều trị đã quyết định thực hiện đồng thời 2 kỹ thuật cao, chuyên sâu để điều trị cho người bệnh: ghép tế bào gốc đồng loài phối hợp với phác đồ điều kiện hóa diệt tủy có xạ trị toàn thân (TBI).

Theo ekip điều trị, nếu muốn xử lý triệt để các tế bào ung thư, trước tiên, bệnh nhân cần được hóa trị để làm sạch các tế bào ung thư. Sau đó, TBI giống như một vũ khí sẽ quét sạch các tế bào còn sót lại ẩn giấu trong cơ thể. Cuối cùng, bệnh nhân được ghép các tế bào máu mới sẽ được chữa khỏi, ổn định.

Vì vậy, bệnh nhân H.O đã được áp dụng phác đồ điều trị với 3 ngày liên tục xạ trị toàn thân, mỗi ngày 2 lần (sáng và chiều), mỗi lần từ 35 - 40 phút. Sau điều trị, bệnh nhân được theo dõi và triển khai ghép tế bào gốc đồng loài.

Sau ghép tế bào gốc 30 ngày, bệnh nhân được đánh giá là ghép thành công và 45 ngày sau ghép thì được xuất viện. Hiện nay, sau điều trị, sức khỏe bệnh nhân ổn định, đã đi làm và quay trở lại với cuộc sống sinh hoạt thường ngày.

Phối hợp những kỹ thuật cao, chuyên sâu: Mở ra cánh cửa cho bệnh nhân ung thư hạch, ung thư máu

Phát biểu tại sự kiện, TTƯT.TS.BSCKII Nguyễn Tri Thức, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, chia sẻ, với vai trò tiên phong phối hợp đồng thời 2 kỹ thuật cao, chuyên sâu để điều trị thành công cho bệnh nhân bị ung thư hạch, Bệnh viện Chợ Rẫy đã mở ra cơ hội cho các bệnh nhân ung thư, bởi phương pháp này ít tác dụng phụ, ít biến chứng và thời gian nằm viện cũng ngắn hơn…

“Trong tương lai, hy vọng rằng sẽ có sự kết hợp giữa bệnh viện Chợ Rẫy với các bệnh viện huyết học để tăng cường hiệu quả điều trị cho các bệnh nhân bệnh ung thư máu, góp phần cải thiện được chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân,” TS.BSCKII Nguyễn Tri Thức kỳ vọng.

Theo TS.BS Lê Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Chợ Rẫy, xạ trị là biện pháp điều trị khu trú, như ung thư phổi thì xạ trị vào phổi hay ung thư tiền liệt tuyến sẽ xạ trị vào tiền liệt tuyến.

“Xạ trị toàn thân (TBI - total body irradiation) là phương pháp có từ năm 1900 trên thế giới và chỉ định trong điều trị ung thư từ 1950. Đây là một kỹ thuật đặc biệt chỉ định điều trị cho một số bệnh lý ung thư mang tính chất lan tỏa toàn thân như ung thư về hệ thống huyết học, bạch cầu cấp hoặc là lymphoma có di căn hạch nhiều nơi.

Với ưu điểm là xạ trị ở tất cả các vị trí trong cơ thể nhằm kiểm soát các tế bào của bệnh ung thư, góp phần khắc phục một số nhược điểm của hóa trị kinh điển,” TS.BS Lê Anh Tuấn cho biết.

Ghép tế bào gốc tức là lấy tế bào máu gốc truyền cho bệnh nhân. Có 2 phương pháp là tự ghép (lấy tế bào gốc của chính bệnh nhân đó truyền lại cho chính bệnh nhân đó sau khi hóa trị) và dị ghép (còn gọi là ghép đồng loài). Nghĩa là lấy tế bào gốc của một người phù hợp với bệnh nhân để truyền cho bệnh nhân).

Vì bệnh nhân H.O tái phát kháng trị nên không thể lấy tế bào gốc của bệnh nhân vì trong máu bệnh nhân còn tế bào ung thư. Do đó, bắt buộc phải áp dụng phương pháp ghép tế bào gốc đồng loài. May mắn là người chị ruột của bệnh nhân khỏe mạnh hoàn toàn, có các chỉ số phù hợp nên đã tặng tế bào máu gốc của mình cho em gái. Và bệnh nhân đã được ghép tế bào gốc đồng loài thành công.

Trong tương lai, các phương pháp điều trị như xạ trị toàn thân, theo TS.BS Lê Anh Tuấn, sẽ được áp dụng cho các bệnh lý huyết học nhi. Vì vậy, Bệnh viện Chợ Rẫy hy vọng sẽ phối hợp với bệnh viện huyết học có chuyên khoa nhi, tăng cường điều trị hiệu quả cho các em bé không may mắc các bệnh về ung thư máu.