BS.CKII Võ Đức Tuấn: “Thay đổi khuôn mặt - Thay đổi cả cuộc sống”

Chia sẻ câu chuyện ấy với phóng viên Tạp chí Khoa học phổ thông - Sống Xanh, BS.CKII Võ Đức Tuấn nói rằng: “Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ hàm mặt là có thể nhận thấy kết quả thay đổi rất rõ ràng ngay trong thời gian ngắn. Nó không chỉ mang lại sự thay đổi về thẩm mỹ bên ngoài, mà quan trọng hơn, giúp bệnh nhân hài lòng, hạnh phúc hơn”.

BS.CKII Võ Đức Tuấn, Trưởng khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ Hàm Mặt, Bệnh viện Răng Hàm Mặt TP.HCM, đã bước vào cổng trường Đại học Y Dược TP.HCM từ năm 1991 và tốt nghiệp vào năm 1997. Sau đó ông về công tác tại Bệnh viện Răng Hàm Mặt TP.HCM. Đến năm 2006, ông ra Hà Nội học chuyên ngành phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ tại Trường Đại học Y Hà Nội, vì thời điểm đó trong Nam chưa có chương trình đào tạo chuyên sâu về lĩnh vực này.

Thẩm mỹ khuôn mặt thay đổi để hạnh phúc hơn

Trong ngành Răng - Hàm - Mặt (RHM) có nhiều chuyên khoa nhỏ, càng đi sâu thì mình càng thấy hay. Chẳng hạn như trong lĩnh vực thẩm mỹ hàm mặt, có rất nhiều điều thú vị.

Cái hay của phẫu thuật thẩm mỹ hàm mặt là kết quả thay đổi rất rõ ràng, có thể nhận thấy trong thời gian ngắn. Nó không chỉ mang lại sự thay đổi về thẩm mỹ bên ngoài, mà quan trọng hơn là giúp bệnh nhân hài lòng, thay đổi cách nhìn, cách suy nghĩ, khiến họ cảm thấy hạnh phúc hơn. Khi đó, công việc và cuộc sống của họ cũng trở nên thuận lợi, dễ dàng hơn để đạt được ước mơ của mình.

Khoa phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ thường tiếp nhận tất cả những bệnh liên quan đến hình thái vùng mặt, đầu, mặt và cổ. Ví dụ như các ca biến dạng mặt, sẹo, hay những trường hợp thẩm mỹ như mũi thấp, mũi cao, mũi rộng, mắt một mí, mắt hai mí, môi mỏng, môi dày, hô, móm…

Những người truyền cảm hứng tích cực trên con đường làm nghề

Trước đây, khi còn làm việc cùng PGS.TS.BS Nguyễn Hoành Đức – Nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện RHM TP.HCM - chuyên gia đầu ngành về phẫu thuật hàm mặt, tôi chịu ảnh hưởng rất nhiều từ thầy.

Thầy chỉ dạy tỉ mỉ từng kỹ thuật mổ, từ ca nhỏ đến ca lớn, trong khi thời đó kiến thức lý thuyết ở trường còn rất hạn chế. Tính thầy cởi mở, gần gũi, thường xuyên tham gia các chuyến công tác xã hội - đặc biệt là những đợt mổ sứt môi, hở hàm ếch. Có thời điểm thầy đi công tác hai tuần mỗi tháng, rồi lại tiếp tục lên đường sau vài tuần nghỉ ngắn.

Điều khiến tôi và nhiều đồng nghiệp kính trọng nhất là tấm lòng của thầy. Dù đi mổ thiện nguyện xa, ra tận Nghệ An, thầy chưa bao giờ nghĩ đến chuyện tiền bạc. Khi ấy, các chuyến đi có quỹ bảo trợ bệnh nhân nghèo, mỗi ca, bác sĩ được hỗ trợ 500 nghìn đồng - nhưng chúng tôi hầu như không dùng cho bản thân mà dùng để mua áo quần cho trẻ em, hỗ trợ tiền xe, ăn ở cho phụ huynh; còn dư lại, chúng tôi tặng lại cho bệnh viện địa phương. Chính từ thầy, chúng tôi học được không chỉ kỹ thuật phẫu thuật mà còn là cái tâm, cái tấm lòng của người thầy thuốc - làm nghề vì cộng đồng, vì bệnh nhân hơn là vì lợi ích cá nhân.

Cho đến nay, khi tôi làm việc với Ban Giám đốc Bệnh viện RHM TP.HCM, đặc biệt ThS.BS.CKII Nguyễn Đức Minh - Giám đốc Bệnh viện, tôi càng cảm nhận tấm lòng của những người thầy thuốc - khi sẵn sàng hỗ trợ các bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn.

Vị lãnh đạo ấy từng chia sẻ rằng: “Khi quyết định hỗ trợ miễn, giảm viện phí trong công tác khám chữa bệnh, chúng tôi hy vọng giúp bệnh nhân cải thiện sức khỏe, tìm lại một diện mạo mới, tự tin hơn trong học tập, công việc và nâng cao chất lượng cuộc sống. Chúng tôi, những người bác sĩ, đã nhận được hạnh phúc lớn lao cùng với sự lành bệnh của bệnh nhân. Điều đó càng góp thêm những cảm hứng vào mỗi hành trình điều trị và vì người bệnh”.

Kiên định với lựa chọn nghề nghiệp khi nhiều bệnh nhân trẻ hạnh phúc với diện mạo mới

Tôi còn nhớ rõ một trường hợp bệnh nhân nam cần phẫu thuật cắt xương hàm và tạo hình hàm mặt do một căn bệnh mà nhiều người vẫn nghĩ là bình thường – móm (hay còn gọi là khớp cắn ngược). Thời điểm đó, chàng trai ấy mới 23 tuổi. Đây là một ca có hoàn cảnh khó khăn nên đã được Bệnh viện RHM TP.HCM và Tạp chí Khoa học phổ thông hỗ trợ viện phí điều trị.

Bệnh nhân bị móm, xương hàm dưới phát triển quá dài, đưa ra trước quá mức, xương hàm trên lại quá ngắn, cụp vào trong, khiến khuôn mặt mất cân đối và tác động xấu tới cử động của hàm. Chức năng ăn, nhai bị ảnh hưởng nghiêm trọng, mắc các rối loạn về chuyển động xương hàm dưới và khớp thái dương hàm…

Nếu người bệnh không điều trị sớm, xương hàm dưới sẽ tiếp tục phát triển và dài ra, do không còn được hàm trên chặn lại. Điều này không chỉ gây xấu về mặt thẩm mỹ, mà còn ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, đặc biệt khi về già.

Ngoài ra, móm dễ gây mất cân đối cho khuôn mặt, mất thẩm mỹ, hiện tượng mặt gãy xuất hiện do phần cằm nhô chìa phía trước, rất dễ nhận thấy, khuôn mặt có xu hướng dài bất thường. Điều này khiến các bệnh nhân tự ti hơn khi chụp hình, đối mặt với bạn bè hay đám đông.

Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ sớm giúp bệnh nhân hồi phục tốt hơn, giảm thiểu tình trạng bệnh chuyển nặng. Người bệnh sẽ thay đổi bản thân và hòa nhập vào môi trường mới với tâm lý thoải mái hơn, khi gỡ bỏ tự ti vì khuyết điểm trên gương mặt mình.

Một ca mổ kéo dài vài tiếng đồng hồ, khi chúng tôi chăm chút từng công đoạn, tái tạo lại khuôn mặt cho người bệnh giúp khuôn mặt của bệnh nhân đã cân đối hơn khi xương hàm dưới đã được cắt bớt và điều chỉnh lại. Tôi càng trở nên kiên định với lựa chọn nghề nghiệp của bản thân khi đôi bàn tay của mình và các đồng nghiệp trong khoa đem đến một khởi đầu mới cho một chàng trai trẻ.

Bác sĩ phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ: Cần hiểu đúng tâm lý và khả năng thực tế

Bên ngành thẩm mỹ có rất nhiều chuyên ngành nhỏ, trong đó bao gồm cả thẩm mỹ răng và thẩm mỹ hàm mặt. Riêng thẩm mỹ hàm mặt hiện nay có nhu cầu rất lớn, vì thay đổi vùng mặt là điều dễ thấy nhất, rõ ràng và nhanh nhất. Người ta nhìn vào là thấy ngay sự khác biệt.

Tuy nhiên, mức độ hài lòng của bệnh nhân lại khác nhau - có người chỉ thay đổi một phần, có người đạt được hiệu quả lâu dài, có người chỉ tạm thời.

Trong quá trình hành nghề, tôi gặp rất nhiều kiểu khuôn mặt khác nhau. Khi tôi hỏi khách hàng: “Bạn kỳ vọng điều gì?”

Tôi sẽ nhận được câu trả lời…“Tôi muốn khuôn mặt mình trông thon gọn hơn” khi họ có khuôn mặt tròn; “Tôi muốn khuôn mặt mình trông nữ tính hơn” khi họ có khuôn mặt vuông hoặc góc cạnh; “Tôi muốn khuôn mặt mình trông bớt buồn hoặc giận dữ hơn” khi họ có khuôn mặt hình tam giác hoặc phần dưới khuôn mặt to hơn; “Tôi muốn khuôn mặt mình có nhiều đường cong hơn” khi họ có khuôn mặt dài…

Chính vì vậy, phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ hàm mặt đòi hỏi bác sĩ phải đánh giá thật chính xác. Trước hết là đánh giá đúng nhu cầu của bệnh nhân, sau đó là hiểu đúng tâm lý và khả năng thực tế mình có thể đáp ứng được cho họ.

Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ không phải là ngành dễ theo đuổi

Chuyên ngành phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ hàm mặt một phần nào đó rất khó để theo đuổi. Đối với thẩm mỹ hàm mặt, nếu có sai sót, việc sửa chữa rất phức tạp, đôi khi không thể phục hồi như ban đầu. Vì thế, người làm nghề này phải thật sự cẩn trọng, tỉ mỉ trong từng quyết định. Bản thân tôi luôn nỗ lực theo đuổi các khóa học chuyên sâu liên quan để ngày càng có thể thực hiện những ca phẫu thuật một cách chính xác nhất, an toàn nhất và đạt được độ hài lòng nhất định của khách hàng.

Khi tiếp nhận một ca phẫu thuật, điều quan trọng là phải xác định rõ mức độ phù hợp giữa mong muốn của bệnh nhân và khả năng kỹ thuật của mình. Nếu thấy chưa thật sự ổn, tôi sẽ không làm, vì nếu kết quả không đạt được như mong đợi, cả bác sĩ lẫn bệnh nhân đều không vui.

Trong tư vấn, tôi luôn đặt ra hai tiêu chí: đầu tiên là khám kỹ, hỏi rõ nhu cầu thật sự của bệnh nhân là gì; thứ hai là phải đánh giá được tâm lý của họ. Có người kỳ vọng quá mức, đòi hỏi vượt quá khả năng thực tế của cơ thể hoặc kỹ thuật y khoa.

Ví dụ, họ muốn gương mặt mình giống một người nổi tiếng nào đó - điều này là không thể hoặc đạt ra hàng chục yêu cầu. tôi sẽ giải thích rõ khả năng đáp ứng dựa trên “nền tảng” của khách hàng và chuyên môn cá nhân cũng như ê kíp, rồi cố gắng làm tốt hơn, vượt qua kỳ vọng của khách hàng. Làm như vậy khách hàng sẽ hài lòng hơn, còn nếu hứa hẹn mà kết quả không đạt được sẽ chỉ khiến họ thất vọng. Đôi khi, nỗi thất vọng đó còn nặng nề hơn cả việc phải bồi thường vật chất, bởi nó ảnh hưởng đến niềm tin và uy tín của một người bác sĩ.

Ngành phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ khó vì kỳ vọng “phải đẹp”

Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ khó nhất ở chỗ đáp ứng nhu cầu “phải đẹp”. Đa số khách hàng đến làm đẹp là người khỏe, chứ không phải người bệnh. Cho nên thường mình can thiệp cho những người khỏe, đương nhiên sẽ an toàn hơn so với thực hiện các thủ thuật, phẫu thuật trên một người bệnh. Người bệnh chỉ cần khỏe thôi. Còn người khỏe đi làm đẹp thường sẽ có nhiều đòi hỏi và đặt kỳ vọng cao, bắt buộc phải đẹp.

Đơn cử, người muốn sửa mắt nghĩ rằng chỉ là một can thiệp đơn giản, nhưng cắt mắt cũng có độ khó nhất định nếu hai bên mắt không đều nhau hay khuôn mặt khách hàng cũng không cân, thì việc cắt như thế nào để mắt đẹp, đều nhau là không đơn giản.

Hay có khi kết quả tạo hình thẩm mỹ rất đẹp, các chỉ số đều đạt, tại thời điểm ấy, cô khách hài lòng. Vài tháng sau, cô ấy quay lại bảo là không đẹp, vì… chồng chê. Tôi nói vui rằng “người sử dụng mà chê, mình biết làm sao được”. Đó cũng là một ví dụ cho thấy ngành phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ có những điều rất khó lường và đầy thách thức.

Thông thường, trong lĩnh vực thẩm mỹ, cái khó hay dễ của một ca phẫu thuật không chỉ nằm ở kỹ thuật mà còn ở cách mình tiếp cận và chọn bệnh nhân. Những người dễ hài lòng, chỉ cần chỉnh một chút, cải thiện vài điểm mà họ không ưng nhất, thì đó là ca dễ.

Ngược lại, những bệnh nhân muốn làm “combo”, ví dụ vừa làm mắt, mũi, ngực… cùng lúc, lại rất khó. Đó là những ca cực kỳ rủi ro, vì kỳ vọng của họ quá lớn. Mà trong nghề này, kỳ vọng càng cao, nguy cơ họ không hài lòng càng lớn.

Một điều khó nhất của nghề này có khi không phải vì một cuộc mổ mà là thuyết phục khách hàng hiểu được đâu là giới hạn của việc làm đẹp.

Ý nghĩa của “Thay đổi gương mặt của bạn, thay đổi cuộc sống của bạn”

Sau khi được tạo hình khuôn mặt mới, một số bệnh nhân quay lại, họ chia sẻ rằng từ khi được phẫu thuật và thay đổi khuôn mặt, cuộc sống của họ cũng thay đổi hoàn toàn. Họ không còn mặc cảm, không còn tự ti khi ra ngoài. Trong công việc, họ cảm thấy tự tin hơn, làm việc hiệu quả hơn. Dù sức khỏe không thay đổi nhiều, nhưng việc được nhìn thấy mình đẹp hơn, gương mặt hài hòa hơn khiến họ cảm thấy hạnh phúc và có động lực sống tích cực hơn.

Nhiều bệnh nhân cũng cảm ơn bằng cách quay lại, giới thiệu người thân bạn bè đến khám, điều trị. Cái đó là cái sự cảm ơn lớn nhất. Họ đã tin tưởng bệnh viện, khoa và bản thân bác sĩ.

Chính những câu chuyện như vậy đã trở thành cảm hứng để khoa chúng tôi chọn ra câu slogan “Thay đổi gương mặt của bạn, thay đổi cuộc sống của bạn” như một lời nhắc về ý nghĩa thật sự của công việc mình đang làm. Cho nên, chúng tôi càng phải cố gắng làm tốt thôi, giảm thiểu những biến cố.

Làm đúng nghề, làm tốt việc mình muốn làm

Mỗi người mỗi nghề đều có cái hay riêng. Tôi chỉ nghĩ đơn giản: làm đúng nghề, làm tốt việc của mình là được. Với phẫu thuật thẩm mỹ hàm mặt, cái hay là nhìn thấy sự thay đổi rõ ràng - chỉ cần chỉnh một chút, bệnh nhân đã hài lòng, thấy vui, thấy tự tin hơn. Cái niềm vui đó kéo dài, chứ không như thay một chiếc áo hay thay đôi giày mới. Họ cảm thấy khuyết điểm của mình đã được khắc phục, họ sống vui vẻ hơn. Giống như slogan của khoa Phẫu thuật tạo hình hàm mặt vậy, mỗi ca thành công là một sự thay đổi, không chỉ về ngoại hình mà còn về tinh thần, về cuộc sống của người bệnh.

Cũng như các đồng nghiệp chuyên về implant cũng có cái “thú vị” riêng. Làm nên một hàm răng đều, đẹp hơn cũng là một niềm vui, một sự tự tin. Mỗi nhánh trong ngành đều có giá trị riêng, miễn là mình làm tốt phần của mình.