Việt Nam khẳng định vị thế trung tâm FDI chất lượng cao
Việt Nam không còn đơn thuần là điểm đến của các khoản đầu tư dựa trên chi phí thấp mà đang từng bước khẳng định vị thế là quốc gia dẫn đầu khu vực trong các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ xanh và kỹ thuật số.
Tại Diễn đàn Kinh doanh Toàn cầu 2025, do Đại học RMIT Việt Nam phối hợp với Trung tâm Xúc tiến, Thông tin và Hỗ trợ đầu tư phía Nam (SIPISC) cùng Cục Đầu tư nước ngoài tổ chức, đại diện Chính phủ, giới học thuật và cộng đồng doanh nghiệp đã cùng trao đổi về định hướng chiến lược nhằm đưa Việt Nam trở thành điểm đến FDI hàng đầu.
Bước chuyển từ “chi phí thấp” sang “giá trị cao”
Với chủ đề “Thu hút FDI vào Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình: Đối thoại đa chiều để tạo đột phá”, diễn đàn nhấn mạnh bước chuyển của Việt Nam từ điểm đến dựa trên lao động giá rẻ sang trung tâm đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.
Giáo sư Robert McClelland, Trưởng khoa Kinh doanh RMIT Việt Nam, cho biết nửa đầu năm 2025, Việt Nam thu hút hơn 21,5 tỷ USD FDI, tăng 32,6% so với cùng kỳ 2024, tập trung vào sản xuất, bất động sản, công nghệ xanh và nghiên cứu khoa học. “Câu chuyện FDI của Việt Nam mang tính đột phá, khẳng định vai trò ngày càng nổi bật của đất nước trong khu vực”, ông nhấn mạnh.
Theo bà Trần Thị Hải Yến, Giám đốc SIPISC, bất chấp bối cảnh toàn cầu suy giảm FDI (giảm 11% trong năm 2024 theo UNCTAD), Việt Nam vẫn ghi nhận 25,35 tỷ USD vốn thực hiện, mức cao nhất trong 6 năm. “Điều này cho thấy sức hấp dẫn và khả năng chống chịu của Việt Nam”, bà nhận định.
Đối thoại đa phương – động lực đột phá
Ông Alexander Ziehe, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Đức (GBA), cho rằng 80% doanh nghiệp Đức tại Việt Nam đánh giá tích cực môi trường kinh doanh, trong đó 38% có kế hoạch mở rộng. Tuy vậy, thủ tục hành chính và thiếu hụt nhân lực chất lượng cao vẫn là thách thức.
Từ góc nhìn Australia, ông Sam Conroy, Chủ tịch Auscham, nhấn mạnh sự quan tâm của doanh nghiệp nước này đến hạ tầng và chuỗi cung ứng tại Việt Nam. Các cải cách chính sách gần đây đã giảm rủi ro và tăng sức hút đối với nhà đầu tư Australia.
Ông J.P. Shriram, Chủ tịch Incham, kêu gọi cách tiếp cận hợp tác giữa Việt Nam và Ấn Độ, đồng thời đề cao vai trò của việc phát triển các trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng để hút vốn từ Ấn Độ.
Từ phía doanh nghiệp trong nước, ông Huỳnh Thanh Vạn, Chủ tịch S Furniture, chia sẻ rằng hợp tác FDI giúp doanh nghiệp Việt nâng tầm trong chuỗi giá trị. Ông nhấn mạnh: “Trách nhiệm xã hội phải là giá trị cốt lõi, không chỉ là nghĩa vụ.”
Xây dựng văn hóa FDI chất lượng
Theo PGS. Abel Alonso (RMIT Việt Nam), để thu hút FDI bền vững, ngoài ưu đãi và hạ tầng, Việt Nam cần quy định minh bạch, môi trường kinh doanh thuận lợi và đa dạng hóa ngành đầu tư. Ông cho rằng nguồn nhân lực đa ngôn ngữ và tiềm năng ngành dịch vụ sẽ là lợi thế chiến lược trong làn sóng FDI mới.
TS. Đặng Thảo Quyên (RMIT Việt Nam) bổ sung rằng thành công FDI phải đến từ sự cộng hưởng đa bên: Chính phủ, doanh nghiệp trong – ngoài nước, giới học thuật và chuyên gia trẻ. “Đột phá không thể đến từ một bên đơn lẻ; cần những cuộc đối thoại cởi mở, nơi các bên cùng tháo gỡ điểm nghẽn và chung tay hành động.”
Chiến lược hợp tác đầu tư nước ngoài giai đoạn 2021-2030 đặt mục tiêu nâng cao chất lượng FDI, đặc biệt trong công nghệ cao và kỹ thuật số. Các chính sách như Quyết định 29/2021/QĐ-TTg và Nghị định 182/2024/NĐ-CP đã mở ra ưu đãi về thuế, đất đai và quỹ hỗ trợ cho các dự án lớn.
Theo các chuyên gia, để duy trì sức hút, Việt Nam cần vượt ra khỏi mô hình “đầu tư giao dịch” và hướng đến quan hệ đối tác chiến lược, đầu tư mạnh vào nhân lực, hạ tầng số và quản trị bao hàm.
