Phế cầu khuẩn gây nhiều bệnh lý nguy hiểm ở người lớn tuổi

Ngày 21 và 22/8, Hội Y học Dự phòng Việt Nam và công ty TNHH Pfizer (Việt Nam) tổ chức chuỗi hội nghị khoa học "Gánh nặng bệnh tật của phế cầu trên người trưởng thành – Vai trò của vắc-xin phế cầu cộng hợp", nhằm cập nhật những kiến thức mới đến đội ngũ cán bộ y tế tại Việt Nam.

Phế cầu khuẩn là nguyên nhân gây ra tỉ lệ các ca nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới và tử vong cao nhất

Bác sĩ Eva Polverino, Trưởng Đơn vị Nghiên cứu về Nhiễm trùng Hô hấp tại Khoa Bệnh Hô hấp, Bệnh viện Vall d’Hebron ở Barcelona (Tây Ban Nha) cho biết, từ Nghiên cứu về Gánh nặng Bệnh tật Toàn cầu năm 2021 có thể thấy, cả thế giới có khoảng 344 triệu ca nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới và 2,18 triệu ca tử vong.

Trong đó, phế cầu khuẩn là nguyên nhân gây ra tỉ lệ các ca nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới và tử vong cao nhất, ước tính có 97,9 triệu ca nhiễm và 505.000 ca tử vong. Riêng tại Việt Nam, tỉ lệ tử vong do viêm phổi năm 2021 là 18,2/100.000 người.

“Mặc dù thế giới đã đạt được tiến bộ đáng kể trong việc giảm tỉ lệ tử vong do nhiễm trùng đường hô hấp dưới (LRTIs) và phế cầu khuẩn, nhưng gánh nặng vẫn còn cao. Nguy cơ mắc bệnh phế cầu khuẩn xâm lấn (IPD) ở người lớn tăng lên theo tuổi và khi hiện diện một số bệnh đồng mắc. Sự hiện diện của nhiều bệnh lý mạn tính có thể làm tăng thêm nguy cơ này”, Tiến sĩ Eva Polverino chia sẻ.

PGS Đỗ Văn Dũng – Trường ĐH Y Dược TP.HCM bổ sung thêm, các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh phế cầu ở người trưởng thành bao gồm tuổi tác, đặc biệt là những người trên 65 tuổi, và tình trạng miễn dịch suy yếu, mắc bệnh mạn tính hay do lối sống thiếu lành mạnh.

Gánh nặng các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra là rất lớn

Tại hội thảo, các chuyên gia cũng cho rằng, tỉ lệ mắc bệnh và tử vong sẽ tăng đáng kể theo độ tuổi và tình trạng miễn dịch của bệnh nhân.

Đơn cử như các bệnh nhân bệnh tim mạch mạn tính có nguy cơ mắc các bệnh phế cầu khuẩn xâm lấn (IPD) cao gấp 3-7 lần so với người khỏe mạnh. Bệnh nhân đái tháo đường sẽ có nguy cơ mắc IPD cao gấp 2-5 lần. Người ung thư có nguy cơ mắc IPD cao gấp 23-38 lần… Điều đó có nghĩa là các bệnh lý nền có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm phổi do phế cầu khuẩn và ngược lại viêm phổi do phế cầu khuẩn có thể làm nặng thêm các tình trạng bệnh nền vốn có.

Tỉ lệ mắc bệnh viêm phổi cộng đồng (CAP) tăng theo tuổi và tình trạng miễn dịch của bệnh nhân, tỉ lệ tử vong của viêm phổi xâm lấn do phế cầu thay đổi từ 6% đến 20%. Tình trạng kháng kháng sinh của phế cầu khuẩn cũng là một vấn đề toàn cầu.

Bên cạnh đó, gánh nặng tài chính do chi phí nhập viện và điều trị các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra là không hề nhỏ.

Theo thống kê tại Việt Nam, chi phí điều trị trung bình cho mỗi bệnh nhân viêm phổi cộng đồng dao động trung bình từ 15-23 triệu đồng và thời gian nằm viện trung bình là từ 6-13 ngày. Vì vậy, dự phòng kịp thời đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và tác hại của bệnh do phế cầu mang lại.

Có thể phòng ngừa từ sớm

PGS Đỗ Văn Dũng cho biết thêm, hiện nay, việc già hóa dân số và gia tăng các bệnh mạn tính sẽ dẫn đến tỉ lệ nhiễm phế cầu khuẩn và chi phí điều trị tăng cao. Vì thế, phòng ngừa nhiễm phế cầu khuẩn chủ động bằng vắc-xin có thể được xem là một chiến lược hiệu quả giúp giảm gánh nặng bệnh tật, kháng kháng sinh và chi phí y tế trên bình diện vĩ mô.

"Bên cạnh các biện pháp dự phòng không đặc hiệu như đeo khẩu trang, tránh tiếp xúc nơi đông người, hạn chế các đường lây truyền thì dự phòng chủ động bằng vắc-xin là một trong những giải pháp quan trọng nhất", PGS Đỗ Văn Dũng nhấn mạnh.

Ông Darrell Oh - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Pfizer Việt Nam, cho biết, việc thúc đẩy sự hợp tác giữa các bên công tư liên quan sẽ giúp đẩy mạnh khả năng của hệ thống chăm sóc sức khỏe trong việc ứng phó các thách thức về y tế như các bệnh liên quan đến phế cầu.

"Chuỗi hội nghị khoa học lần này, với sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành và báo cáo viên quốc tế, chính là dấu ấn thể hiện rõ nét nỗ lực của Pfizer trong sứ mệnh đồng hành, hỗ trợ cập nhật kiến thức khoa học, các tiến bộ y khoa cho cán bộ nhân viên y tế. Chúng tôi cam kết góp phần trong công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cộng đồng, tạo nên một Việt Nam khỏe mạnh hơn", ông Darrell Oh chia sẻ.