Phẫu thuật robot chiếm 75% số trường hợp phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt tại Bệnh viện Bình Dân

Ông N.X.H. (61 tuổi, TP.HCM) vừa đến Bệnh viện Bình Dân tái khám định kỳ sau 3 năm phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt bằng robot. Các kết quả xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh đều ở ngưỡng bình thường, không ghi nhận tái phát. Ông chia sẻ: “Nếu không nói, chắc chẳng ai biết tôi từng là bệnh nhân ung thư. Tôi vẫn làm việc, sinh hoạt và tập thể dục như trước đây”.

Ông H. là một trong 1.167 người bệnh ung thư tuyến tiền liệt được điều trị bằng phẫu thuật robot tại Bệnh viện Bình Dân. Hiện nay, có đến hơn 75% tổng số ca phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt được điều trị bằng phẫu thuật robot, trở thành “cánh tay” chủ lực trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt tại Bệnh viện Bình Dân.

Ung thư tuyến tiền liệt: căn bệnh thường bị bỏ sót ở nam giới Việt Nam

Tuy tỷ lệ mắc được phát hiện tại Việt Nam (11,5/100.000 dân) thấp hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu (29,4/100.000 dân), nhưng tỷ lệ tử vong lại cao gần gấp đôi (48% so với mức trung bình thế giới 27%). Điều này phản ánh thực trạng phát hiện bệnh muộn khi bệnh đã tiến triển, thiếu tầm soát ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới Việt Nam.

Khác với phì đại tuyến tiền liệt lành tính thường gây triệu chứng sớm do chèn ép hướng vào đường tiểu, ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn đầu thường phát triển âm thầm, gần như không có triệu chứng. Đây là một điểm góp phần làm cho ít người bệnh đi khám và được phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt.

Thống kê tại Bệnh viện Bình Dân, chỉ có khoảng 20% người bệnh được chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn sớm. Phần lớn bệnh nhân đến bệnh viện khi khối u đã xâm lấn mô lân cận hoặc di căn, khiến cho điều trị phải phối hợp nhiều phương thức như nội tiết, xạ trị hoặc hóa trị, thay vì chỉ cần phẫu thuật.

Phẫu thuật robot: “tiêu chuẩn vàng” trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt

TS.BS Nguyễn Tế Kha, Trưởng Khoa Ung bướu Tiết niệu – người đã thực hiện 241 trường hợp phẫu thuật robot điều trị ung thư tuyến tiền liệt – cho biết: “Ung thư tuyến tiền liệt phát triển chậm và nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, phẫu thuật robot cắt tuyến tiền liệt tận gốc là phương pháp điều trị “tiêu chuẩn vàng”. Với bác sĩ giàu kinh nghiệm và thao tác thuần thục, ca phẫu thuật sẽ diễn ra trong khoảng 90–120 phút. Kỹ thuật này còn giúp bảo tồn thần kinh cương, giảm tối đa nguy cơ són tiểu và rối loạn cương sau phẫu thuật. Từ đó, chất lượng sống của người bệnh sau điều trị được bảo vệ, đây là khía cạnh cần được quan tâm trong cuộc chiến chống lại căn bệnh ung thư”.

Phẫu thuật robot đã tạo ra cuộc cách mạng trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Trước đây, bác sĩ phẫu thuật gần như mổ bằng cảm nhận và ước đoán vì rất khó quan sát được vùng tuyến tiền liệt sâu nằm trong khung chậu. Khi nội soi tiêu chuẩn phát triển, tầm nhìn của bác sĩ được cải thiện, nhưng dụng cụ lại bị giới hạn góc xoay. Hệ thống robot phẫu thuật ra đời đã khắc phục hoàn toàn những hạn chế này, cho phép bác sĩ quan sát qua ống kính 3D phóng đại và thao tác chính xác hơn, giúp tăng hiệu quả điều trị và giảm biến chứng.

Ung thư tuyến tiền liệt: Phát hiện sớm giúp tăng cơ hội điều trị triệt để

Trường hợp của ông H. là ví dụ điển hình cho lợi ích của việc khám bệnh kịp thời. Trước đó, ông H. đã dùng thuốc gần nửa năm để điều trị tiểu đêm do chỉ nghĩ mình bị bệnh phì đại tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, các triệu chứng không cải thiện làm ông bất an, đỉnh điểm có đêm người bệnh thức trắng vì cứ 5 phút phải vào nhà vệ sinh một lần. Do đó, ông đã quyết định đến Bệnh viện Bình Dân kiểm tra sức khỏe tuyến tiền liệt và bệnh đường tiết niệu.

Kết quả xét nghiệm PSA trong máu tăng cao, hình ảnh học cũng hướng đến chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt. Kết quả sinh thiết tuyến tiền liệt xác định người bệnh đang mắc ung thư. Ông H. nhớ lại: "Khi biết tin, tôi rất buồn và sợ. Nhưng khi được bác sĩ tư vấn rằng bệnh có thể điều trị tận gốc bằng phẫu thuật robot, tôi lấy lại niềm tin. Thực tế, sau mổ robot tôi không đau nhiều, chỉ 2 ngày sau tôi đã đi lại bình thường. Đến ngày thứ 4 sau mổ, tôi được xuất viện. Ba năm nay, tôi vẫn tái khám đều đặn, kết quả luôn rất tốt. Tôi hiện giờ rất khỏe khoắn, tôi thấy mình quá may mắn!”

Tại lần tái khám gần nhất vào tháng 10 năm 2025, kết quả xét nghiệm PSA máu của ông H. bằng 0 ng/mL. Như vậy, người bệnh không có tái phát ung thư tuyến tiền liệt. Hình ảnh MRI vùng chậu cũng không thấy tái phát bướu tại chỗ. Kèm theo đó, người bệnh không có bất kỳ một triệu chứng lâm sàng bất thường nào. TS.BS Nguyễn Tế Kha – bác sĩ phẫu thuật và theo dõi cho người bệnh – kết luận người bệnh đã được điều trị khỏi ung thư hoàn toàn.

Ung thư tuyến tiền liệt: Tầm soát định kỳ là cách bảo vệ sức khỏe chủ động Theo TS.BS Nguyễn Tế Kha, việc tầm soát để phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt có ý nghĩa quyết định đến khả năng điều trị triệt căn. Tuy nhiên, phần lớn người bệnh mà bác sĩ gặp tại Bệnh viện Bình Dân chưa có thói quen chủ động kiểm tra sức khỏe tuyến tiền liệt.

“Không ít trường hợp chỉ đến khám khi đã có triệu chứng nặng như tiểu máu, đau xương hay rối loạn tiểu tiện — tức là bệnh đã ở giai đoạn muộn, khối ung thư có thể đã xâm lấn hoặc di căn đến xương”, bác sĩ Kha nêu thực trạng hiện nay.

Nam giới trên 50 tuổi nên tầm soát ung thư tuyến tiền liệt hàng năm. Nếu có người thân cùng huyết thống mắc ung thư tuyến tiền liệt, nam giới từ 40 tuổi cần có ý thức tầm soát sớm hơn. Việc tầm soát đơn giản và không xâm lấn, thường chỉ cần xét nghiệm PSA máu toàn phần (Total PSA). Nếu kết quả PSA máu toàn phần bất thường, người bệnh có thể cần thực hiện thêm các kiểm tra chuyên sâu như PSA máu tự do (Free PSA), MRI vùng chậu và sinh thiết tuyến tiền liệt.

TS.BS Nguyễn Tế Kha cũng nhấn mạnh vai trò của tuyến y tế cơ sở trong công tác sàng lọc: “Tôi mong các đồng nghiệp ở tuyến đầu đừng bỏ sót cơ hội tư vấn, nhắc nhở nam giới trong độ tuổi nguy cơ đi tầm soát sớm. Đây là cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất để phòng ngừa và giảm gánh nặng bệnh ung thư tuyến tiền liệt trong cộng đồng”.

Nếu phát hiện sớm, người bệnh có thể điều trị thuận lợi, chi phí thấp và tiên lượng sống trên 10 năm rất cao. Ngược lại, khi bệnh đã tiến triển, điều trị phức tạp, tốn kém và khó bảo tồn chức năng sinh lý và tiểu tiện.

Tại các quốc gia có nền y học phát triển, phẫu thuật có robot hỗ trợ hiện chiếm khoảng hơn 90% tổng số ca phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt, phản ánh rõ xu hướng ứng dụng công nghệ cao nhằm tối ưu kết quả điều trị và bảo tồn chất lượng sống cho người bệnh. Với nền tảng kỹ thuật hiện đại và đội ngũ bác sĩ dày kinh nghiệm, Bệnh viện Bình Dân đang là trung tâm hàng đầu về ứng dụng robot trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt tại Việt Nam.