NGUYÊN LÝ TẠO XƯƠNG TỪ XƯƠNG
Năm 1951, Ilizarov tìm ra được hiện tượng tạo xương từ xương trên chó. Sau khi cắt gãy xương đùi chó và gắn vào đó bộ khung cố định ngoài gồm nhiều vòng, rồi căng giãn khung từ từ. Sau đó ông phát hiện thấy khoảng trống giữa hai đầu xương dần dần được lấp đầy bởi những can xương mới. Khối xương này theo thời gian ngày càng thấm nhiều chất vôi có thể thấy được trên phim X quang. Khối can này biến đổi dần thành ống xương bình thường. Kết quả là chân dài với cấu trúc giống hệt chân bình thường. Khởi đầu ông áp dụng phương pháp này để chữa các viêm xương nặng hoặc các trường hợp mất đoạn xương. Từ từ ông dùng nó chữa các tật bẩm sinh gây biến dạng chân tay.
Năm 1985, phương Tây biết đến phương pháp này và kiểm chứng lại bằng các phương tiện hiện đại như soi mô dưới kính hiển vi điện tử, chụp mạch máu, đo phóng xạ… Trước đây, người ta thấy rằng sẽ có hiện tượng tạo can xương giữa hai đầu xương khi tạo lực nén ép. Đây là nguyên lý căn bản của điều trị gãy xương. Nay khi kéo giãn hai đầu xương thì hiện tượng tạo can xương cũng xuất hiện với điều kiện tốc độ căng giãn thích hợp. Tốc độ này được xác định là 1 mm/ngày. Can xương lúc đầu là một khối đặc. Sau đó dần dần có hiện tượng tiêu xương ở vùng trung tâm và dày lên ở phần ngoại vi để tạo thành ống xương. Không chỉ là xương, mạch máu và thần kinh, gân cơ cũng có hiện tượng tân sinh tương ứng với tốc độ kéo giãn này, đảm bảo sự toàn vẹn của chân kéo dài.
Về mặt lý thuyết, chân có thể kéo dài ra bao nhiêu cũng được. Thế nhưng, trong thực tế, người ta nhận thấy có sự giới hạn. Sự căng giãn mạch máu, thần kinh, gân cơ không phải là vô hạn. Để thực hiện được bước đi, chạy nhảy, cơ thể cần phải có sự cân bằng các moment cơ học giữa các khối chuyển động. Chính vì thế phải có sự tương xứng của các phần chi trên cùng một cái chân, giữa chân tay và thân mình, đầu cổ.
Thông thường, thời gian kéo giãn là từ 2 - 4 tháng đầu, thời gian để hình thành khối xương ống lấp đầy khoảng trống từ 12 - 18 tháng. Vì thế người bệnh thường phải mang khung khá lâu, trung bình 2 - 2,5 tháng cho mỗi một cm kéo dài ra. Nếu kéo dài 6 cm thì phải mang bộ khung vòng 12 - 15 tháng.
Vì những quy định khắt khe như vậy nên biện pháp này chỉ nên áp dụng cho các trường hợp chân so le bệnh lý hay di chứng chấn thương. Riêng việc kéo dài chân thẩm mỹ mặc dù có nhu cầu cao nhưng chưa được ứng dụng nhiều vì thời gian mang khung kéo dài gây trở ngại cho công việc cũng như sinh hoạt hàng ngày. Để cải thiện tình trạng này, các nhà khoa học Đức và Hàn Quốc đã chế tạo ra những loại đinh nội tủy điện tử giúp xương dài dần ra nhờ bộ điều khiển điện tử nằm trong đinh. Phương pháp này có nhiều khuyết điểm như dễ nhiễm trùng, bộ điều khiển dễ hỏng hóc, giá đinh quá cao.
Gần đây các nhà chỉnh hình đã kết hợp hai ý tưởng đinh nội tủy và khung bất động ngoài dạng vòng. Phương pháp mới này đã rút ngắn đáng kể thời gian mang khung, chỉ còn 1/3 so với trước. Với kỹ thuật mới này gọi là L.O.N (Lengthening Over Nail), phẫu thuật kéo dài chân thẩm mỹ đã đạt được một bước tiến dài.
PHƯƠNG PHÁP KÉO DÀI CHÂN L.O.N
Giống như phương pháp Ilizarov, người bệnh cũng được cắt xương và đặt khung bất động ngoài kéo giãn mỗi ngày. Tuy nhiên, người ta đặt thêm vào ống tủy một cây đinh nội tủy có chốt chặn ở đầu xương trên. Đầu dưới sẽ được chốt sau khi người bệnh đã thực hiện kéo giãn chi ra đủ chiều dài mong muốn. Lúc đó bộ khung vòng sẽ được tháo bỏ. Như vậy trong khi chờ xương mới lấp đầy hoàn toàn vào khoảng trống, hai đầu xương gãy sẽ được giữ vững bởi cây đinh nội tủy có chốt.
Người bệnh cảm thấy thoải mái hơn nhiều so với phương pháp cũ. Đau ít hơn và dễ chịu hơn. Xương mới tạo ra có vẻ nhanh hơn và nhất là nó tạo luôn ống xương chứ không chờ thông tủy sau khi can lấp đầy khoảng trống.
Nhờ vào những ưu điểm vượt trội như vậy, phương pháp này hiện được áp dụng ở các trung tâm phẫu thuật kéo dài chân thẩm mỹ như Hoa Kỳ,Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc, Iran, Nhật Bản và Ấn Độ.
Ở Việt Nam, Bệnh viện chấn thương chỉnh hình TP.HCM đã thực hiện thành công phương pháp này từ cuối năm 2004 và đang tiếp tục thực hiện rộng rãi để đáp ứng nhu cầu. ó
