Chủ tịch UBND TP.HCM: Thể chế phải đi trước một bước để hiện thực hóa về chuyển đổi xanh

Ngày 31/7, tại TP.HCM, Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ Doanh nghiệp (BSA) tổ chức Diễn đàn Chuyển đổi xanh và Ngày hội Tái chế 2025.

Sự kiện thu hút gần 500 đại biểu từ các bộ, ngành trung ương, lãnh đạo địa phương, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, trường đại học và cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo vì môi trường.

Chuyển đổi xanh là xu thế tất yếu

Phát biểu tại diễn đàn, ông Nguyễn Văn Được - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP.HCM - nhận định chuyển đổi xanh không còn là một lựa chọn mà đã trở thành một xu thế tất yếu của thời đại.

Theo ông Nguyễn Văn Được, Thành phố đang đứng trước một "bối cảnh mới", một bối cảnh định hình lại hoàn toàn ý nghĩa của hai từ "phát triển". Bối cảnh đó được tạo nên bởi 4 yếu tố cốt lõi. Một là những tác động ngày càng cực đoan của biến đổi khí hậu, không còn là dự báo mà đã trở thành hiện thực.

Hai là sự định hình lại các chuỗi cung ứng toàn cầu, nơi các tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và quản trị (ESG) đang trở thành "giấy thông hành" bắt buộc để tham gia sân chơi quốc tế.

Ba là cuộc cạnh tranh địa chính trị, kinh tế khốc liệt, nơi năng lực cạnh tranh của một quốc gia, một thành phố không chỉ đo bằng GRDP, mà còn bằng sức chống chịu bền vững và khả năng đổi mới sáng tạo.

Bốn là không gian Thành phố được mở rộng với trung tâm sản xuất công nghiệp tại Bình Dương (cũ), sản xuất năng lượng tại Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) rất cần thúc đẩy chuyển đổi xanh để gia tăng năng lực cạnh tranh.

Trong bối cảnh đó, ông Nguyễn Văn Được nhận định, chuyển đổi xanh không đơn thuần là bảo vệ môi trường. Chuyển đổi xanh chính là chiến lược để đảm bảo an ninh kinh tế, đảm bảo thu hút đầu tư, thu hút đơn hàng xuất khẩu, tiền đề đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và duy trì vị thế đầu tàu kinh tế của TP.HCM.

Xây dựng trung tâm tái chế pin xe điện là một bước đi đón đầu

Trước bối cảnh mới, theo Chủ tịch UBND TP.HCM, Thành phố phải có một tư duy hành động mới, không chỉ là những dự án riêng lẻ, mà là những mảnh ghép chiến lược cho một bức tranh tổng thể toàn diện từ hạ tầng, quản lý tài nguyên và phát triển công nghiệp.

Thứ nhất, về hạ tầng, theo ông Nguyễn Văn Được, phải chuyển từ tư duy "xây dựng" sang "kiến tạo hệ sinh thái thông minh và bền vững". Tuyến Metro số 1 không chỉ là một công trình giao thông mà phải được xem là xương sống của một mạng lưới giao thông công cộng đa phương thức.

Thứ hai, về quản lý tài nguyên, phải chuyển từ tư duy "xử lý" sang "tái tạo giá trị". Trong bối cảnh mới, rác thải cũng là tài nguyên. Giảm thiểu, tăng cường tái sử dụng và phân loại chất thải tại nguồn là yếu tố tiên quyết.

Bên cạnh đó, các nhà máy đốt rác phát điện không chỉ đề xử lý ô nhiễm mà là để tạo ra năng lượng, là bước khởi đầu cho một ngành công nghiệp tái chế hiện đại. Kế hoạch xây dựng trung tâm tái chế pin xe điện là một bước đi đón đầu, biến Thành phố thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng của nền kinh tế xanh toàn cầu.

Thứ ba, về phát triển công nghiệp, phải chuyển từ "thu hút đầu tư" sang "thu hút vốn đầu tư chất lượng cao và công nghệ nguồn". Định hướng phát triển, chuyển đổi các khu chế xuất, khu công nghiệp theo chiều sâu, ưu tiên công nghệ cao, kinh tế số, kinh tế xanh và tuần hoàn, sinh thái.

"Đây là lời cam kết của Thành phố với các nhà đầu tư toàn cầu rằng, đến với TP.HCM là đến với một môi trường sản xuất bền vững, đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe nhất. Đây chính là lợi thế cạnh tranh khác biệt của chúng ta trong cuộc đua thu hút FDI thế hệ mới", Chủ tịch UBND TP.HCM nói.

Khoa học công nghệ phải là động lực dẫn dắt

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cho rằng để hiện thực hóa tầm nhìn về chuyển đổi xanh, thể chế phải đi trước một bước.

Theo đó, các sở, ngành cần phải tư duy "vượt khung" bằng sự linh hoạt, mạnh dạn đổi mới cách làm, tận dụng công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số để tham mưu tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế, chính sách, quy định pháp lý nhằm giải phóng nguồn lực xã hội cho đầu tư xanh, đặc biệt là các dự án năng lượng tái tạo và kinh tế tuần hoàn.

“

Chúng ta hãy cùng nhau hành động, biến thách thức thành cơ hội, để xây dựng TP.HCM không chỉ là một trung tâm kinh tế hàng đầu, mà còn là một biểu tượng về sự phát triển xanh, bền vững trong kỷ nguyên mới.

Ông Nguyễn Văn Được - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành uỷ, Chủ tịch UBND TP.HCM.

Song song đó, khoa học công nghệ phải là động lực dẫn dắt. Với hành lang pháp lý quan trọng là Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo định hình để khẳng định được vai trò hạt nhân, tạo xung lực mới, khí thế mới trong toàn xã hội về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, hướng tới phát triển bền vững.

"Thành phố sẽ ưu tiên nguồn lực cho các trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế (CoE), các start-up phát triển giải pháp công nghệ trong lĩnh vực môi trường, năng lượng và vật liệu mới", ông Nguyễn Văn Được nhấn mạnh.

Theo ông Được, doanh nghiệp phải là lực lượng tiên phong. Cộng đồng doanh nghiệp hãy xem việc tuân thủ các quy định về môi trường, các tiêu chuẩn xanh không phải là rào cản, mà là cơ hội để đổi mới sản phẩm, chinh phục thị trường và nâng tầm thương hiệu.

"Chính quyền Thành phố cam kết sát cánh cùng doanh nghiệp trên hành trình này; luôn xem doanh nghiệp là nguồn lực, là động lực của sự phát triển", Chủ tịch UBND TP.HCM nhấn mạnh.

Cuối cùng, nhận thức của người dân phải là nền tảng. Bởi vì chuyển đổi xanh phải bắt đầu từ những công dân, những cộng đồng dân cư với thói quen tiêu dùng bền vững, lối sống thân thiện môi trường.