Nghiên cứu đã thực hiện điều tra 100 phiếu khảo sát trong thời gian từ tháng 10/2013 đến tháng 3/2014, với đối tượng là các hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn quận 8 và chủ yếu tiến hành ở các phường 6, 7, 11, 14, 15, 16, là các khu vực thường xuyên bị ngập trong quận. Bên cạnh nguyên nhân chính là do hệ thống cống thoát nước được xây 50 năm đã xuống cấp thì việc xây dựng các khu công nghiệp và đô thị ở khu vực phía Nam - khu vực thoát nước của thành phố - đã làm cho tình hình ngập càng nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, những năm gần đây khu vực TP.HCM có những sự thay đổi về điều kiện thời tiết: triều cường tại nhiều điểm liên tục lập đỉnh mới, mùa mưa kéo dài và diễn biến bất thường hơn… càng làm gia tăng áp lực đối với hệ thống thoát nước cũ kỹ, diện tích ngập úng ngày càng mở rộng ở nhiều quận nội thành.
Quận 8 là một điển hình ngập do triều và ngập nặng hơn khi triều cường kết hợp với mưa. Đặc điểm của khu vực là địa hình trũng thấp, cao độ trung bình từ 0,9 m – 1,3 m, tình trạng ngập nước chịu ảnh hưởng trực tiếp của thủy triều. Khi triều lên, nước tràn vào khu vực bằng nhiều ngả kể cả theo các tuyến cống dân lập, gây nên tình trạng ngập cho tất cả những vùng có cao độ thấp. Trước năm 2009, trên địa bàn quận chỉ có 2 tuyến thường xuyên ngập do triều cường là Phong Phú (từ đường Tùng Thiện Vương đến bến Nguyễn Duy) và Tuy Lý Vương (từ Nguyễn Chế Nghĩa đến Nguyễn Văn Của) với tần suất khá nhiều (18 – 22 lần trong năm) và độ sâu ngập trung bình từ 0,12 – 0,15 m. Đến năm 2010, bên cạnh 2 tuyến ngập cũ có giảm về số lần ngập, lại có hai tuyến mới ngập do triều là suốt tuyến Mễ Cốc và tuyến Lưu Hữu Phước. Ngoài ra còn thêm nhiều điểm ngập nằm ngoài danh sách như tuyến Mai Hắc Đế, Phạm Thế Hiển, Lê Thành Phương, Lương Văn Can, Nguyễn Sỹ Cố với độ sâu ngập trung bình là 0,19 m và mức ngập tối đa là 0,25 m. Năm 2011, chỉ có một khu vực ngập do triều tại quận 8 là tuyến An Dương Vương đoạn từ cầu Mỹ Thuận đến hẻm 210, với 13 lần ngập, độ sâu ngập trung bình là 0,18 m. Năm 2012, xuất hiện thêm nhiều tuyến ngập mới như Phạm Thế Hiển, Bến Phú Định, Bến Bình Đông, đặc biệt ở tuyến Bến Phú Định có nhiều điểm ngập khác nhau và số lần ngập cũng rất nhiều, có nơi lên tới 58 lần ngập trong năm (từ đường số 41 đến cầu Rạch Cát), độ sâu ngập tối đa cao hơn các năm trước rất nhiều, lên đến 0,35 m. Năm 2013, tuyến ngập Phạm Thế Hiển đã được khắc phục, còn Bến Phú Định vẫn là tuyến ngập nhiều và thường xuyên thay đổi vị trí, tuyến An Dương Vương gia tăng số điểm và số lần ngập. Tại điểm ngập đường số 41 (từ SN 124 đến góc đường An Dương Vương), số lần ngập đã giảm hoàn toàn, chỉ có 1 lần duy nhất nhưng lại có độ sâu ngập cao nhất từ trước đến nay là 0,4m. Ngoài ra, trong năm trên địa bàn quận còn tái ngập lại một vài tuyến như Mễ Cốc, Lưu Hữu Phước, Bến Bình Đông và mức ngập trung bình cũng cao hơn các năm trước (0,21 m).
Độ sâu ngập trung bình do triều cường tại quận 8 qua các năm dao động không nhiều, trong khoảng từ 0,14 – 0,21 m. Tuy nhiên, độ sâu ngập tối đa gia tăng dần theo thời gian, năm 2009 mức ngập cao nhất chỉ có 0,15 m nhưng đến 2013 mức ngập đã đến 0,4 m, gia tăng hơn 2,6 lần. Mức ngập ngày càng gia tăng gây ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống của người dân trong khu vực cũng như công tác giảm thiểu và chống ngập tại địa phương.
Nhiều người bị bệnh đường tiêu hóa
Kết quả khảo sát cho thấy, trong số 100 hộ dân nghèo và cận nghèo được phỏng vấn về các ảnh hưởng của ngập úng, có 84 % ý kiến cho biết ngập đã gây ảnh hưởng đến việc đi lại, sinh hoạt thường ngày của họ, ảnh hưởng đến sức khỏe là 52 % và 29 % đánh giá là ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Bên cạnh đó, ngập còn gây hư hỏng tài sản và ảnh hưởng đến cả việc học hành của trẻ nhỏ.
Trong số các ảnh hưởng cụ thể đến việc sinh hoạt, đi lại thì chính yếu nhất vẫn là vấn đề gây hư hỏng xe cộ, làm trì trệ, mất thời gian, ảnh hưởng đến công việc mưu sinh thường ngày. Về sức khỏe, chủ yếu là gây các bệnh về đường tiêu hóa do sống chung với ngập trong thời gian dài, nguồn nước bị ô nhiễm và điều kiện sinh hoạt kém vệ sinh.
Để giải quyết vấn đề ngập và giảm thiệt hại do ngập lụt thì chính quyền địa phương cũng đã có những biện pháp để giảm thiểu mức ngập lụt, các biện pháp ở đây chủ yếu là nâng đường và cải tạo hệ thống cống, sông, rạch; một số nơi chưa thực hiện bất kỳ một giải pháp nào để chống và giảm ngập úng.
Có 49 % ý kiến cho rằng chính quyền địa phương đã thực hiện một số giải pháp hỗ trợ như nâng đường, sửa sang cầu cống nhưng chỉ ở một vài nơi, 51 % ý kiến còn lại cho rằng còn các khu vực khác hầu như chưa thực hiện bất kỳ hoạt động hỗ trợ nào. Nghiên cứu cũng khảo sát thêm về công tác phòng tránh thiệt hại khi bị ngập lâu dài, theo đó, 46 % hộ dân sẽ tiến hành nâng cấp nhà ở, 15 % đổi chỗ ở mới và có đến 39 % số hộ dân chưa biết sẽ phòng tránh như thế nào. Ngập đã làm thay đổi cuộc sống của nhiều người, họ đã phải thay đổi giờ giấc sinh hoạt thông thường để tránh ngập, nhiều hộ còn thay đổi cả việc kinh doanh buôn bán.
Nhóm nghiên cứu cũng đề ra một số giải pháp nhằm giảm thiểu, ứng phó ngập như: tiến tới xã hội hóa thoát nước đô thị, người dân và Nhà nước cùng tham gia việc chống ngập bằng giải pháp kinh tế hoặc phi kinh tế, sẽ chủ động góp phần làm giảm tình trạng ngập lụt hiện nay; không xây dựng các công trình nhà cửa lấn chiếm đường tiêu thoát nước, chủ động thực hiện tháo dỡ các công trình ảnh hưởng đến hệ thống thoát nước; tham gia chỉnh trang đô thị, nâng cấp hẻm, đường theo phương thức Nhà nước và nhân dân cùng làm; khi nhà bị ngập, nên kê cao các đồ dùng trong nhà để tránh thiệt hại và dự trữ nguồn nước sạch để sử dụng; ngoài ra, một giải pháp tạm thời có thể giúp người dân chấp nhận “sống chung với ngập”, là học bơi để phòng thân, đặc biệt là đối với học sinh, sinh viên và những người thường xuyên sinh sống, đi lại trong khu vực bị ngập nước, để có thể tự cứu mình và cứu người khác khi bị nạn, …
.png "Sắp diễn ra Lễ công bố các nghị quyết, quyết định thành lập TP.HCM")
