TP.HCM: Từ bản lĩnh tiên phong kinh tế đến khát vọng siêu đô thị vươn tầm quốc tế

Giữ vững vai trò đầu tàu, dẫn dắt kinh tế

Nhiệm kỳ vừa qua, trong bối cảnh tình hình quốc tế và trong nước có nhiều thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư diễn ra nhanh, tác động dịch bệnh gây hậu quả nặng nề đến tình hình kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân. Tuy nhiên, TP.HCM đã kịp thời thực hiện nhiều giải pháp mạnh mẽ, huy động toàn bộ sức mạnh vật chất và tinh thần để đẩy lùi đại dịch vượt qua khó khăn.

Các địa phương đã tập trung khôi phục sản xuất, kinh tế từ chỗ suy giảm nghiêm trọng đã nhanh chóng phục hồi, lấy lại đà tăng trưởng và từng bước phát triển ổn định, trên cơ sở đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu, ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

TP.HCM tiếp tục giữ vững vai trò đầu tàu, động lực của đô thị đặc biệt, là trung tâm kinh tế, văn hóa, tài chính, thương mại, dịch vụ, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và phát triển nguồn nhân lực hàng đầu cả nước.

Phần lớn các chỉ tiêu kinh tế - xã hội nhiệm kỳ 2020 - 2025 hoàn thành và ghi dấu ấn. Tổng giá trị GRDP ước đạt 3,0 triệu tỷ đồng, chiếm 23,6% GRDP cả nước, GRDP bình quân đầu người đạt 198,1 triệu đồng, cao hơn 1,7 lần so với trung bình cả nước. Thu ngân sách nhà nước khoảng 737.000 tỷ đồng, chiếm 33,4% tổng thu ngân sách quốc gia.

Các ngành dịch vụ phát triển theo hướng hiện đại, chất lượng thương mại - dịch vụ cải thiện mạnh mẽ. Thị trường tiêu dùng nội địa và hoạt động xuất nhập khẩu tiếp tục tăng trưởng ổn định. Công nghiệp tập trung phát triển theo hướng ưu tiên các lĩnh vực có hàm lượng khoa học - công nghệ cao, hiện đại hóa các ngành hiện hữu, phát triển các ngành công nghiệp chủ lực, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa.

Năng lực ngành xây dựng tiếp tục cải thiện, có khả năng thiết kế, thi công nhiều công trình hiện đại, sử dụng vật liệu thân thiện môi trường. Nông nghiệp phát triển nhanh theo hướng nông nghiệp đô thị, sinh thái hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao, giảm khí thải nhà kính. Hoạt động chăn nuôi chuyển mạnh sang quy mô trang trại; nuôi trồng khai thác và chế biến thủy sản được sắp xếp lại, hướng tới phát triển bền vững.

Thị trường tài chính tiền tệ và thị trường vốn tiếp tục phát triển, giữ vai trò trung tâm của cả nước. Thị trường khoa học công nghệ tăng trưởng về quy mô, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ mới, nâng cao năng lực sản xuất và khả năng cạnh tranh. Thị trường lao động phục hồi nhanh sau đại dịch, thị trường bất động sản từng bước khởi sắc. Các nguồn lực được tập trung khai thác hiệu quả, nhất là nguồn lực đất đai được chuyển dịch theo hướng mở rộng quỹ đất phát triển hạ tầng, công nghiệp và dịch vụ.

Khát vọng bứt phá trong kỷ nguyên mới

TP.HCM sau 5 năm đã chứng minh năng lực dẫn dắt nền kinh tế quốc gia. Hợp nhất với Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu sức mạnh của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam càng được nhân lên, đưa Thành phố trở thành một cực phát triển toàn diện của khu vực.

Khát vọng của TP.HCM không chỉ dừng lại ở vị thế “đầu tàu kinh tế” mà còn là siêu đô thị quốc tế, trung tâm tài chính hiện đại, thành phố đáng sống, đáng đến, đáng đầu tư. Đây không chỉ là mục tiêu phát triển, mà còn là trách nhiệm tiên phong, lan tỏa sự phát triển cho cả nước.

Theo dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 xác định, mục tiêu của Thành phố đầy tham vọng; tốc độ tăng trưởng GRDP 10 - 11%/năm, GRDP bình quân đầu người 14.000 - 15.000 USD, kinh tế số chiếm từ 30 - 40% GRDP.

Đồng thời, TP.HCM đặt ra nhiều nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm để thực hiện. Trong đó, phải phát triển kinh tế nhanh, bền vững trên nền tảng đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại kinh tế theo hướng lấy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo làm động lực chủ yếu.

Triển khai đề án chuyển đổi, chuyển dịch các khu công nghiệp, khu chế xuất và tái cấu trúc các ngành công nghiệp chủ lực. Đầu tư phát triển một số ngành công nghiệp chiến lược, nhất là công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp xây dựng hiện đại, vật liệu mới, công nghệ sinh học, sản xuất thiết bị và linh kiện năng lượng tái tạo đạt tiêu chuẩn quốc tế. Thu hút các tập đoàn đa quốc gia và các doanh nghiệp hàng đầu về sản xuất linh kiện điện tử, bán dẫn, chip.

Quy hoạch phát triển các khu mậu dịch thương mại tự do thế hệ mới, gắn với phát triển các trung tâm logistics thông minh, các cụm cảng trung chuyển quốc tế và sân bay hàng hóa. Đầu tư nâng cấp, phân công chức năng, chuyển đổi mô hình hệ thống cảng vệ tinh, các cảng dọc sông Sài Gòn và cụm cảng cạn (ICD) tạo thành chuỗi logistics hiệu quả có tính liên vùng. Phát triển cụm cảng - logistics thông minh tại Cái Mép - Thị Vải - Cần Giờ theo mô hình siêu cảng số và hệ thống logistics tích hợp - vận hành bằng dữ liệu lớn.

Xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế, nhằm thu hút đầu tư, phát triển thị trường tài chính hiện đại, kết nối toàn cầu, áp dụng các mô hình tài chính số, ngân hàng thông minh, tài chính xanh, tài sản số, công nghệ tài chính (Fintech), tạo nền tảng cho tăng trưởng kinh tế bền vững.

Phát triển đồng bộ các khu vực kinh tế, khẳng định kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế tư nhân là động lực quan trọng của tăng trưởng. Xây dựng các tập đoàn nhà nước Thành phố đủ mạnh, dẫn dắt các ngành, lĩnh vực then chốt như cơ sở hạ tầng, đường sắt đô thị, đầu tư - tài chính...; tiếp tục xây dựng các cơ chế, chính sách vượt trội hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân tiếp cận các nguồn lực sản xuất. Hỗ trợ phát triển các tập đoàn kinh tế tư nhân đủ sức vươn tầm khu vực và thế giới.

Trao đổi với Tạp chí Khoa học phổ thông, chuyên gia kinh tế - PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng, xét về mặt tổng thể nhiệm kỳ qua cơ bản các chỉ tiêu kinh tế TP.HCM đã đạt được và đóng góp tương đối lớn cho nền kinh tế cả nước, tuy nhiên GRDP của Thành phố có khoảng thời gian chậm lại. Có nhiều lý do, trong đó việc tổ chức sản xuất kinh doanh, bố trí lực lượng lao động cho hoạt động còn có chưa đạt kỳ vọng. Vì vậy để đẩy manh quá trình phát triển, hoàn thành mục tiêu đề ra trong giai đoạn tới điều quan trọng nhất của TP.HCM là quan tâm hoàn thiện bộ máy, giúp Thành phố yên tâm thực hiện các mục tiêu lớn; tập trung kinh tế mũi nhọn để khả năng tăng trưởng toàn vẹn hơn. Tận dụng việc sát nhập thêm 2 địa phương là Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu để tạo đà cho các bước đột phá, và hy vọng chính bước đột phá đó làm TP.HCM thay đổi.