TP.HCM: Nhận định lộ trình và cách thức sắp xếp bộ máy hành chính tinh gọn

Mới đây, Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030 đã được diễn ra vào sáng ngày 31/7.

Tại hội nghị, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi đã nêu ra vấn đề tồn đọng lớn trong công tác sắp xếp bộ máy hành chính thành phố là hai trường hợp của Quận 1 và xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh.

Cụ thể, Quận 1, dân số đăng ký là 239.000 người, nhưng hàng ngày phải phục vụ cho khoảng 1 triệu người. Trong khi đó, xã Vĩnh Lộc A có quy mô dân số tiêu chuẩn là khoảng 8.000 người, nhưng hiện nay đã hơn 162.000 người, tức gấp 20 lần.

Ông Phan Văn Mãi nhận định lộ trình và cách thức tiến hành sắp xếp các đơn vị cấp huyện, cấp xã trên địa bàn thành phố cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, để vừa đúng các chủ trương của Trung ương, vừa phù hợp thực tế TPHCM. Mục tiêu chung là hướng tới bộ máy hành chính tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, nhưng không gây xáo trộn lớn, tạo động lực phát triển thành phố.

TP.HCM đã thực hiện giai đoạn sắp xếp 3 quận, gồm: Quận 2, Quận 9, Thủ Đức. Cũng như thành lập TP Thủ Đức; sắp xếp 19 phường thành 9 phường. Kết quả cho thấy, việc các đơn vị hành chính được sắp xếp cơ bản hoạt động ổn định. Qua đó, thành phố đã giảm 170 cán bộ, công chức cấp huyện; 100 cán bộ, công chức và 124 người hoạt động không chuyên trách cấp xã.

Dù vậy, qua giai đoạn sáp nhập - sắp xếp, thành phố cũng nhận ra không ít khó khăn, bất cập, từ vấn đề quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, sắp xếp đội ngũ cán bộ cũng như cơ sở vật chất. Việc sắp xếp phải vừa đảm bảo theo quy định nhưng không cơ học và nhất quán với tất cả 22 đơn vị hành chính cấp huyện, 312 đơn vị hành chính cấp xã, không hề đơn giản.

Theo tỷ lệ quy định, TP.HCM có 11/22 đơn vị hành chính cấp huyện và 217/312 cấp xã chưa đạt 50% tiêu chuẩn về diện tích nhưng có đến 21 huyện và 223 xã vượt 100% tiêu chuẩn về dân số. Do đó, để vừa tinh gọn bộ máy mà không suy giảm chất lượng phục vụ công sẽ cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi thực hiện.

Đồng thời, quá trình sắp xếp phải gắn sát với lập quy hoạch chung của thành phố và việc triển khai Đề án xây dựng nền công vụ thành phố hiệu lực, hiệu quả. Công tác này có thể sẽ phát sinh ra vướng mắc, bất cập ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của doanh nghiệp, người dân. Do đó, thành phố sẽ phải xây dựng các giải pháp ứng phó toàn diện, nhất là ở cấp cơ sở và cả kết nối liên tịch để hạn chế tới mức thấp nhất những tác động tiêu cực lên đời sống xã hội.

Lộ trình sắp xếp cũng cần tính tới việc tái cân bằng với 5 huyện ngoại thành giữa quy mô dân số và hạ tầng, dịch vụ, trong đó cần tính toán kỹ lưỡng nhưng không để “treo” định hướng chuyển huyện thành quận hoặc lên thành phố trực thuộc TP.HCM.