Nhận diện thủ đoạn mạo danh cán bộ Quân đội trên không gian mạng

Không chỉ gây thiệt hại về tài sản cho người dân, doanh nghiệp, các vụ việc này còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của lực lượng vũ trang, làm nhiễu loạn dư luận xã hội và tiềm ẩn nguy cơ bị các đối tượng xấu lợi dụng để xuyên tạc, kích động.

Trước tình hình đó, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM thông tin về các chiêu thức hoạt động của các đối tượng mạo danh cán bộ Quân đội, giúp người dân nâng cao cảnh giác, chủ động phòng ngừa, phát hiện để xử lý kịp thời các hành vi giả danh Quân đội để lừa đảo.

Gọi điện tự xưng cán bộ Quân đội, sử dụng Deepfake để lừa đảo

Một trong những thủ đoạn phổ biến là giả mạo cán bộ, chỉ huy hoặc người có chức vụ trong Quân đội để tiếp cận người dân, doanh nghiệp. Từ việc thu thập thông tin cá nhân, hình ảnh, thậm chí cả mối quan hệ gia đình của quân nhân trên mạng xã hội, các đối tượng dàn dựng nên kịch bản lừa đảo.

Cụ thể, các đối tượng giả vờ là chỉ huy, quản lý chiến sĩ đang công tác tại đơn vị, gọi điện thông báo người thân của chiến sĩ trong quân ngũ đang vi phạm kỷ luật, bị yêu cầu nộp tiền để khắc phục hậu quả. Lợi dụng tâm lý hoang mang, lo sợ, nhiều gia đình đã chuyển tiền theo hướng dẫn mà không hề biết mình đang bị lừa.

Một thủ đoạn khác được sử dụng là lấy tài khoản Zalo có đăng tải hình ảnh quân nhân mặc quân phục để liên hệ các nhà hàng, cửa hàng trang thiết bị, cơ sở mua bán cây giống và đặt mua các loại rượu, sâm quý làm quà biếu, hoặc các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Đáng chú ý, các đối tượng đặt mua những mặt hàng không phổ biến, để khi nhà hàng, cơ sở cây giống không tìm được nguồn hàng theo yêu cầu, đối tượng hướng dẫn liên lạc qua đầu mối khác cũng nằm trong nhóm lừa đảo, đợi sau khi nhận được tiền cọc mua hàng thì cắt liên lạc.

Ngoài ra, nhiều trang, nhóm trên mạng xã hội được các đối tượng xấu lập ra để sao chép, đăng tải các nội dung liên quan đến Quân đội, giả danh hậu phương chiến sĩ để kêu gọi quyên góp, hỗ trợ, chiêu mộ tuyển sinh, tuyển quân, tuyển dụng, hoặc đăng tải các thông tin không chính thống nhằm mục đích xuyên tạc, bôi nhọ hình ảnh.

Không chỉ vậy, nhiều đối tượng còn đặt mua quân phục, quân hàm, biển tên, làm giấy tờ giả, dùng nhiều hình ảnh mặc quân phục giả, tự xưng là cán bộ Quân đội có mối quan hệ rộng, có khả năng can thiệp, tác động đến nhiều lĩnh vực hay chạy chức, chạy quyền, chạy tuyển dụng… để thực hiện hành vi trục lợi bất chính, lừa gạt tình cảm hoặc đơn thuần là thể hiện bản thân.

Đáng chú ý, sự phát triển của công nghệ đã khiến các hình thức giả mạo ngày càng tinh vi và phức tạp. Nhiều đối tượng đã sử dụng công nghệ Deepfake để chỉnh sửa giọng nói, khuôn mặt, thậm chí tạo ra video giả mạo cán bộ Quân đội đang giao tiếp trực tiếp qua mạng. Những hình ảnh này được dàn dựng khéo léo, có quân phục, quân hàm, phong thái nghiêm túc, khiến người xem rất khó phân biệt thật - giả.

Lưu chứng cứ ngay khi nghi ngờ trường hợp lừa đảo

Khi phát hiện dấu hiệu mạo danh, người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, mật khẩu, mã OTP hay chuyển tiền cho bất kỳ ai; không nhấn vào đường link, file lạ không rõ nguồn gốc. Đồng thời, xác minh, đối chiếu ngay qua các kênh thông tin chính thức; lưu chứng cứ, chụp màn hình, ghi lại số điện thoại, email nghi ngờ giả mạo và báo cáo kịp thời cho cơ quan Bảo vệ an ninh hoặc đơn vị công an, quân sự gần nhất để được xác minh, xử lý.

Để phòng ngừa, người dân không cung cấp, đăng tải hình ảnh, thông tin cá nhân của cán bộ Quân đội cho bất kì ai qua điện thoại, tin nhắn hoặc mạng xã hội nếu không xác thực được danh tính người nhận. Nếu nhận được cuộc gọi từ người tự xưng là cán bộ Quân đội, hãy gọi đến số điện thoại chính thức của cơ quan đó hoặc liên hệ qua các kênh chính thức để xác minh thông tin.

Không cung cấp số tài khoản ngân hàng, mã OTP, mật khẩu cho người ngoài, không chuyển tiền hoặc thực hiện giao dịch tài chính theo yêu cầu của người lạ, kể cả khi bị đe dọa hoặc được hứa hẹn lợi ích. Luôn cảnh giác với các đường link và ứng dụng lạ, không cài đặt ứng dụng hay nhấn vào các đường link không rõ nguồn gốc được gửi qua tin nhắn hoặc mạng xã hội.

Cần lưu ý, các đơn vị Quân đội không giao dịch qua tài khoản cá nhân, chỉ thanh toán qua tài khoản Kho bạc Nhà nước hoặc qua tài khoản của chính đơn vị, cũng như không gọi điện cho người dân, doanh nghiệp đề nghị mua hộ, mua giúp hàng hóa.

Điều cần làm là chủ động tuyên truyền, phổ biến cho gia đình, địa phương, các trang, nhóm nội bộ về các phương thức, thủ đoạn giả danh, mạo danh quân nhân, đơn vị Quân đội, để người thân và cộng đồng tránh rơi vào bẫy của các đối tượng xấu.