Nghị quyết 68-NQ/TW tạo đà phát triển cho ngành công nghiệp ô tô tại Việt Nam

Vào ngày 4/5/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW, đem lại một bước tiến quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế Việt Nam. Nghị quyết này khẳng định rằng kinh tế tư nhân sẽ trở thành động lực chính để thúc đẩy sự phát triển quốc gia. Điều này tạo cơ hội lớn cho các doanh nghiệp tư nhân, giúp họ có thể đóng góp tích cực trong việc biến Việt Nam thành một quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Ngành công nghiệp ô tô nổi bật giữa nhiều lĩnh vực kinh tế, không chỉ vì vai trò quan trọng đối với năng suất cao và tăng trưởng GDP, mà còn do khả năng thu hút vốn đầu tư, công nghệ sản xuất tiên tiến và tạo ra hàng trăm nghìn việc làm cho lao động có tay nghề cao. Hiện nay, ngành ô tô ở Việt Nam chủ yếu do các doanh nghiệp tư nhân trong nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chi phối. Các tập đoàn như VinGroup, Trường Hải và Thành Công đã đầu tư mạnh tay vào sản xuất và lắp ráp ô tô, hợp tác với các thương hiệu quốc tế để mang đến những sản phẩm chất lượng cao, phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước và bước đầu khai thác thị trường xuất khẩu.

Dù có nhiều tiến bộ, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Hiện tại, các doanh nghiệp Việt chủ yếu nhập khẩu linh kiện để lắp ráp, dẫn đến việc thiếu hụt nhà cung cấp nội địa và năng lực sản xuất còn hạn chế, chỉ đủ khả năng sản xuất một số linh kiện đơn giản với giá trị thấp. Những vấn đề này khiến cho việc xây dựng chuỗi cung ứng và hệ sinh thái công nghiệp như mong muốn trở thành thách thức lớn.

Trên thực tế, một số trung tâm công nghiệp ô tô đã bắt đầu hình thành nhờ sự đầu tư từ doanh nghiệp tư nhân. Công ty Trường Hải đã xây dựng một khu phức hợp tại Chu Lai (Quảng Nam) với công suất sản xuất lên tới 100.000 xe/năm và hiện đã đạt tỷ lệ nội địa hóa từ 25-40%. Họ đặt mục tiêu nâng tỷ lệ nội địa hóa đối với các mẫu xe du lịch lên 45% bằng cách tập trung vào những linh kiện mà Việt Nam có lợi thế sản xuất.

Trong khi đó, Tập đoàn Thành Công đã hợp tác cùng Hyundai từ Hàn Quốc để thành lập khu công nghiệp ô tô tại Gia Viễn (Ninh Bình) với công suất gần 200.000 xe/năm. Gần đây, họ cũng đã đưa Nhà máy ô tô Việt Hưng tại Quảng Ninh vào hoạt động, có công suất 120.000 xe/năm, đồng thời phát triển các khu công nghiệp hỗ trợ đi kèm.

Theo các chuyên gia kinh tế, việc hỗ trợ cho những doanh nghiệp hàng đầu như Trường Hải và Thành Công là rất cần thiết để họ dẫn dắt ngành công nghiệp ô tô. Nghị quyết 68 không chỉ tạo ra môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân phát triển, mà còn yêu cầu cần có một hệ thống chính sách rõ ràng và bền vững để phát triển ngành công nghiệp ô tô lâu dài. Chính phủ phải tích cực thúc đẩy các giải pháp hỗ trợ hiệu quả.

Một trường hợp tiêu biểu cho sự đổi mới và hội nhập của Việt Nam vào ngành công nghiệp ô tô là Công ty VinFast. VinFast đã xây dựng hai trung tâm công nghiệp ô tô lớn tại Hải Phòng và Hà Tĩnh. Nhà máy tại Hải Phòng hiện có công suất 250.000 xe/năm, và có khả năng nâng lên tới 900.000 xe/năm. Công ty đang từng bước xây dựng một cụm công nghiệp hỗ trợ với sự tham gia của nhiều nhà cung cấp linh kiện. Tại Hà Tĩnh, công ty cũng đã khởi công một nhà máy mới với công suất 300.000 xe/năm, dự kiến có thể nâng lên 600.000 xe/năm trong tương lai gần.

VinFast còn đưa ra lộ trình nâng tỷ lệ nội địa hóa lên 80% vào năm 2026, đồng thời mở rộng hệ thống nhà cung cấp để đáp ứng nhu cầu sản xuất tới 1 triệu xe mỗi năm cho cả thị trường nội địa và xuất khẩu. Công ty dự định ký kết hợp đồng trực tiếp với các doanh nghiệp trong nước có khả năng kỹ thuật và công nghệ để tham gia vào chuỗi cung ứng. Đối với các doanh nghiệp còn yếu về kỹ thuật hoặc tài chính, VinFast sẵn sàng kết nối với các nhà đầu tư nước ngoài nhằm hình thành liên danh hợp tác, hỗ trợ chuyển giao công nghệ và kỹ thuật.

Nghị quyết 68-NQ/TW không chỉ mở ra những cơ hội lớn cho sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô mà còn dẫn dắt kinh tế tư nhân đi lên. Các công ty tư nhân đã và đang khẳng định vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực sản xuất và tạo ra giá trị gia tăng cho nền kinh tế.'

Tuy nhiên, để thực hiện những mục tiêu trong Nghị quyết, cần có sự cam kết mạnh mẽ từ cả chính phủ và doanh nghiệp. Việc xây dựng chuỗi cung ứng nội địa vững chắc, phát triển hệ sinh thái công nghiệp hoàn chỉnh và nâng cao năng lực cạnh tranh là rất cần thiết. Với sự hỗ trợ kịp thời và những định hướng chiến lược rõ ràng, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam không chỉ có khả năng tự chủ mà còn có thể vươn mình ra thị trường toàn cầu, khẳng định vị thế trên bản đồ công nghiệp thế giới.