Ngày Môi trường thế giới: Trái đất đang ‘đau bệnh’ trong vùng nguy hiểm

Thông tin đã được nhóm 40 nhà khoa học quốc tế từ Ủy ban trái đất xuất bản trên tạp chí Nature mới đây.

Khi đọc đến công bố một trong những "điểm nóng" được nhấn mạnh trong nghiên cứu, gồm có Đông Nam Á, nơi Việt Nam tồn tại, tôi lập tức nghĩ về người nông dân. Đó là những người nằm ở "tuyến đầu" của các thay đổi khí hậu bất thường và ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc sống mưu sinh hằng ngày của họ.

Ngày Môi trường thế giới 5/6 năm nay đến với một thông điệp đầy cảnh báo: Trái đất đang "thực sự đau bệnh" và đang ở vùng nguy hiểm!

Trên báo chí hàng ngày, ta có thể đọc thấy về những trận lụt lội vượt đỉnh lũ xuất hiện nhiều hơn, những cánh đồng mất trắng sau một cơn mưa, ngập úng qua đầu.

Hoặc những đợt xâm nhập mặn ngấm ngầm nhắm vào thân rễ của vườn cây ăn trái, nhất là các loại trái cây năng suất lớn, các cánh đồng lúa đang đợi mùa trổ bông.

Những khái niệm mơ hồ như "giới hạn an toàn" hay "thực sự đau bệnh" trở nên rõ ràng và hiển hiện trước mắt mỗi người trẻ. Chưa bao giờ tôi cảm thấy nhiệm vụ bảo vệ môi trường quan trọng và bức thiết như bây giờ!

Có lẽ thế hệ của tôi đã muộn, như nhiều người bi quan từng nói. Chúng tôi lớn lên khi tài nguyên toàn cầu đã kiệt quệ, và năng lượng hóa thạch giờ là tiêu chuẩn sống không thể chối cãi của các quốc gia giàu có. Những đất nước đang phát triển như Việt Nam, liệu sẽ làm gì khi nước biển dâng, thiên tai xảy ra nhiều hơn, nhiệt độ cực đoan hơn trong mùa hè?

Tôi tin rằng chúng ta vẫn có thể hành động, có thể không thay đổi được bất kỳ sự vận động vĩ mô nào đang diễn ra, như kiềm hãm nhiệt độ trái đất không thể tăng quá 1,5 độ C. Nhưng mỗi hành động sống có ý chí và ý thức ngày hôm nay, sẽ giúp ta thay đổi điều kiện sống của chính bản thân mình và gia đình thân yêu.

Nếu bạn ngừng vứt rác lung tung bên ngoài, bạn góp phần giúp việc thu gom rác dễ dàng hơn, thì nơi bạn sinh sống sẽ sạch sẽ, vệ sinh và tất nhiên, điều này tốt cho sức khỏe hơn.

Nếu bạn suy nghĩ mỗi khi sử dụng nước, điện, mỗi lần đổ xăng, tìm cách thay đổi "quán tính" tiêu dùng như thể tài nguyên sẽ còn mãi đó, thì bạn sẽ cùng với hàng triệu người khác, đang tìm cách giảm "hút máu" tài nguyên nước, đất, nhiên liệu hóa thạch đang dần cạn kiệt.

Nếu bạn nghĩ về những loại trái cây, rau quả đúng mùa trồng ở tỉnh gần nhà, hay trong chính tỉnh, huyện địa phương bạn ở, thì bạn đã giúp người nông dân gần bên bạn có thể bán được hàng, thay vì vật vã cạnh tranh với các loại quả cây đắt tiền nhập khẩu (một kiểu tạo ra khí thải carbon từ vận chuyển xuyên biên giới). Chỉ đơn giản như vậy, bạn đã đang giúp những nạn nhân trực tiếp của biến đổi khí hậu có thể kiếm sống được, thay vì mất trắng mùa do cây trái rẻ mạt và mùa màng thường xuyên mất mát.

Ở tuổi 18-19 của các bạn trẻ hôm nay, có thể ở lứa tuổi này khó có thể để thay đổi ngay lập tức tình trạng "đau bệnh" của trái đất. Nhưng không bao giờ là quá muộn để hành động như những người có suy nghĩ và lương tri, để bảo vệ môi trường sống gần nhất bên mình, và từ đó góp bàn tay nhỏ của mình vào xây dựng và tạo ra những thay đổi thiên niên kỷ quan trọng mà cả thế giới đang tìm kiếm.

Và cuối cùng, ở lứa tuổi còn gắn với nhà trường, giờ đây bạn có thể tìm kiếm, học tập và hiểu biết về hệ sinh thái, về môi trường, về cách con người sản xuất, làm giàu, làm tổn thương môi trường, để từ đó tìm ra cách sống mới, có tri thức, đạt đến sự thịnh vượng, nhưng không quên cần tôn trọng các loài sống quanh ta hơn.