Căn bệnh khiến sản phụ bị bóc tách động mạch chủ cấp tính nguy hiểm

Tái khám sau hơn 1 tháng điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy, chị S.K xúc động chia sẻ: “Khi nghe tin mình mắc bệnh nguy hiểm trong lúc mang thai, bản thân đã vô cùng hoang mang và gần như tuyệt vọng. May mắn thay, nhờ sự can thiệp kịp thời và chăm sóc tận tình của đội ngũ y bác sĩ, điều dưỡng khoa Hồi sức Phẫu thuật tim, Bệnh viện Chợ Rẫy”.

Hiện, sức khỏe của chị S.K đã hồi phục tốt bên cạnh niềm vui lớn nhất là được nhìn thấy con trai khỏe mạnh, phát triển bình thường sau hành trình vượt cạn đầy thử thách.

BS.CKII Nguyễn Thái An, Trưởng khoa Hồi sức Phẫu thuật tim, Bệnh viện Chợ Rẫy, cho biết: “Giữa tháng 10, thai phụ S.K đang mang thai 38 tuần (lần 3) - được chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy trong tình trạng đau ngực dữ dội, nghi ngờ bị bóc tách động mạch chủ cấp tính. Các bác sĩ tuyến trước đã nhanh chóng chuyển bệnh nhân lên Bệnh viện Chợ Rẫy trong thời gian sớm nhất, giúp đảm bảo “thời gian vàng” trong xử trí ca bệnh”.

Tại khoa Hồi sức phẫu thuật tim, Bệnh viện Chợ Rẫy, kết quả thăm khám và chẩn đoán xác định sản phụ mang hội chứng Marfan bị bóc tách động mạch chủ cấp tính loại A và phình gốc động mạch chủ - tình trạng tim mạch cực kỳ nguy kịch, đe dọa tính mạng của cả người mẹ và thai nhi.

Ê-kíp điều trị nhận định, nguyên nhân khiến biến chứng này xảy ra là do sự gia tăng lưu lượng tuần hoàn và áp lực huyết động sinh lý ở giai đoạn cuối của thai kỳ.

Theo BS.CKII Nguyễn Thái An - Trưởng khoa Hồi sức Phẫu thuật tim bệnh viện Chợ Rẫy, bóc tách động mạch chủ cấp tính loại A là trường hợp cấp cứu tim mạch có tỷ lệ tử vong rất cao và cần được can thiệp càng sớm càng tốt, đặc biệt trong vòng 48 giờ đầu, khiến các bác sĩ đối mặt với một bài toán sinh tử: làm sao để cùng lúc đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi này.

“Thách thức trong việc giải quyết bệnh nền của người mẹ chính là vấn đề chảy máu sau phẫu thuật. Một phụ nữ sau khi mổ lấy thai có thể bị chảy máu tử cung, điều này đặc biệt nguy hiểm và có thể ảnh hưởng đến tính mạng của thai phụ. Do đó, chúng tôi phải cân nhắc can thiệp bệnh nền (lóc động mạch chủ) vào thời điểm thật sự thích hợp.” - Trưởng khoa Hồi sức Phẫu thuật tim bệnh viện Chợ Rẫy chia sẻ.

Ngay lập tức, ê-kíp khoa Hồi sức phẫu thuật tim bệnh viện Chợ Rẫy đã hội chẩn khẩn cấp cùng các bác sĩ sản khoa bệnh viện Hùng Vương. Sau khi cân nhắc kỹ, cả 2 ê-kíp thống nhất tiến hành mổ lấy thai cấp cứu.

Ca phẫu thuật được thực hiện thành công và bé trai khỏe mạnh đã chào đời an toàn. Đồng thời, ekip bác sĩ sản khoa cũng thực hiện các kỹ thuật nhằm giảm thiểu nguy cơ băng huyết sau sinh cho sản phụ.

Sau phẫu thuật lấy thai khoảng 24 - 36 giờ, bệnh nhân tiếp tục được được ê-kíp khoa Hồi sức Phẫu thuật tim xử lý tình trạng bóc tách động mạch chủ.

“Đây là ca phẫu thuật khó vì ngoài thương tổn lan tỏa do hội chứng Marfan, gốc động mạch chủ của bệnh nhân bị phình rất lớn, kèm hở van động mạch chủ nặng”, Trưởng khoa Hồi sức Phẫu thuật tim bệnh viện Chợ Rẫy nhấn mạnh.

Trước thách thức đó, ê-kíp đã lựa chọn phương pháp thay toàn bộ gốc và đoạn động mạch chủ lên bằng mạch máu nhân tạo, đồng thời bảo tồn van động mạch chủ tự nhiên. Với kỹ thuật này, ca phẫu thuật kéo dài khoảng 8 tiếng đã giúp người bệnh không phải thay van cơ học, tránh việc sử dụng thuốc kháng đông suốt đời và cải thiện đáng kể chất lượng sống sau này.

Chính vì vậy, các chuyên gia y tế khuyến cáo, những người mắc hội chứng Marfan cần được theo dõi định kỳ để phát hiện sớm tình trạng phình gốc động mạch chủ và có kế hoạch phẫu thuật chủ động khi cần thiết.

Đặc biệt, nếu có ý định mang thai, người phụ nữ nên đi khám tim mạch và siêu âm động mạch chủ trước khi thụ thai để đánh giá nguy cơ. Ngoài ra, người thân trong gia đình bệnh nhân bị Marfan cũng cần được tầm soát di truyền, vì đây là bệnh có tính chất di truyền gene.

Trưởng khoa Hồi sức Phẫu thuật tim Bệnh viện Chợ Rẫy nhấn mạnh: “Phụ nữ trước khi mang thai nên kiểm tra sức khỏe tim mạch, vì trong giai đoạn thai kỳ, hệ tuần hoàn hoạt động mạnh hơn rất nhiều, có thể khiến những bệnh lý tiềm ẩn trở nên trầm trọng hơn. Nếu được phát hiện sớm, y học hiện nay có thể can thiệp để bảo vệ được cho cả mẹ và con.”

“

Hội chứng Marfan là bệnh lý di truyền tương đối phổ biến, tỷ lệ 1/3000 - 1/5000 nhưng không phải người bệnh nào cũng gặp biến chứng nặng như phình hoặc bóc tách động mạch chủ khi mang thai.
Trong nhiều năm qua, Bệnh viện Chợ Rẫy ghi nhận khoảng 5 trường hợp sản phụ có tổn thương động mạch chủ trong thai kỳ và tất cả đều được cứu sống thành công. Tuy nhiên, đây là bệnh nhân đầu tiên có tổn thương động mạch chủ trong thai kỳ liên quan đến hội chứng Marfan.

BS.CKII Nguyễn Thái An - Trưởng khoa Hồi sức Phẫu thuật tim, Bệnh viện Chợ Rẫy