Bệnh viện Chợ Rẫy: Quyết không để bệnh nhân nghèo chịu thiệt

16 năm đi tìm nhà hảo tâm cho bệnh nhân nghèo

Chiều một ngày đầu năm 2023, một thiếu nữ ngụ Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu bị một người đi xe máy va chạm dẫn đến bị chấn thương sọ não. Hoàn cảnh gia đình rất khó khăn, phải vay mượn tiền để có thể di chuyển từ đảo về đất liền cấp cứu.

Tiếp nhận thông tin, được sự chỉ đạo của Thầy thuốc ưu tú TS.BS CK2 Nguyễn Tri Thức - Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, Phòng Công tác xã hội đã lập tức khảo sát và hướng dẫn thân nhân bệnh nhân làm các thủ tục để hoàn lại số tiền tạm ứng mà gia đình bệnh nhân đã đóng. Trong quá trình điều trị tại bệnh viện sau đó, các chi phí phát sinh cũng được miễn phí hoàn toàn.

Ca bệnh trên chỉ là một trong hàng nghìn trường hợp bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn cần được giúp đỡ mà Phòng Công tác xã hội Bệnh viện Chợ Rẫy được Ban giám đốc chỉ đạo thực hiện trong suốt 16 năm qua.

Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy - Nguyễn Tri Thức người hết mực quan tâm đến các bệnh nhân nghèo

Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, Đơn vị Y Xã hội được thành lập vào năm 2007, thuộc phòng Kế hoạch tổng hợp. Năm 2008, Đơn vị Y Xã hội thuộc phòng Kế hoạch tổng hợp được tách thành Đơn vị Y Xã hội chịu sự quản lý trực tiếp của giám đốc bệnh viện.

Đơn vị này ra đời với nhiệm vụ lập kế hoạch, tổ chức thực hiện công tác y xã hội của bệnh viện; phối hợp với hệ thống đoàn thể trong bệnh viện thực hiện các quy định về y xã hội; xây dựng mối quan hệ với các Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo, Hội Từ thiện và các đơn vị tài trợ khác để tạo nguồn kinh phí hỗ trợ cho người bệnh có hoàn cảnh khó khăn đang điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Chính sự phối hợp nhịp nhàng của đơn vị với các khoa lâm sàng đã kịp thời phát hiện và giúp đỡ nhiều bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn trang trải gánh nặng viện phí.

Các thế hệ lãnh đạo của Bệnh viện Chợ Rẫy luôn hết lòng ủng hộ các hoạt động công tác xã hội, hỗ trợ bệnh nhân nghèo. Một lãnh đạo tiền nhiệm của Bệnh viện Chợ Rẫy từng chỉ đạo quyết liệt: “Bệnh nhân có bế tắc về tài chính nhưng không bế tắc về y khoa thì Đơn vị Y Xã hội lo”. Câu nói ấy đến nay vẫn còn nguyên chân giá trị, và hoạt động chăm lo, giúp đỡ bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn trở thành một trong những nét truyền thống quý báu của Bệnh viện Chợ Rẫy.

Năm 2015, Bệnh viện Chợ Rẫy kiện toàn tổ chức Đơn vị Y Xã hội, thành lập Phòng Công tác xã hội. Các chương trình hoạt động mới đã được phòng triển khai liên tục hàng năm, năm sau nhiều hơn năm trước, như: Chỉnh trang khu đón tiếp và giúp đỡ người bệnh tại khoa Khám bệnh; nâng cấp khu vực phát suất ăn miễn phí cho thân nhân người bệnh; khai trương Bếp Yêu Thương, phát 4.500 suất ăn miễn phí mỗi ngày vào các khung giờ: 5 giờ, 6 giờ, 8 giờ, 14 giờ, 16 giờ, đảm bảo 365 ngày/năm; triển khai chương trình ”Chủ nhật chia sẻ yêu thương”, phục vụ văn nghệ xen kẽ cắt tóc – gội đầu miễn phí và bữa trưa thân mật cho người bệnh; triển khai các chương trình đồng hành cùng người bệnh ung thư, giúp người bệnh có tinh thần vui tươi, lạc quan để chiến đấu với bệnh tật; triển khai các hoạt động mới tại khoa Hoá trị (Trung tâm Ung bướu) như: nhạc nhẹ hòa tấu giúp người bệnh thư giãn trong quá trình truyền thuốc, kệ báo, LCD chiếu phim giải trí, phục vụ người bệnh nước uống, bánh và trái cây miễn phí…

Đặc biệt, số tiền vận động hỗ trợ chi phí điều trị cho bệnh nhân nghèo tăng rõ rệt qua các năm, tạo niềm tin nơi người bệnh khi đến bệnh viện. Từ năm 2011 đến năm 2020, tổng số tiền Phòng Công tác xã hội Bệnh viện Chợ Rẫy vận động được là 116,8 tỉ đồng và gần 10.000 phần quà, hỗ trợ được cho hơn 24.000 bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn. Bên cạnh đó là nhiều hoạt động giàu ý nghĩa khác như vận động hỗ trợ gia đình bệnh nhân hiến tạng có hoàn cảnh khó khăn, hỗ trợ sữa cho người bệnh phẫu thuật cần dinh dưỡng đặc hiệu, hỗ trợ bệnh nhân các thủ tục bảo hiểm y tế, hỗ trợ tinh thần cho bệnh nhân qua các hoạt động thăm và tặng quà dịp Tết Nguyên đán, Tết Trung thu, Quốc tế thiếu nhi...

Có thể nói, dù không khoác lên mình chiếc áo blouse trắng, không trực tiếp điều trị cho bệnh nhân, nhưng qua việc luôn lắng nghe và thấu hiểu những khó khăn về vật chất, luôn biết đồng cảm, sẻ chia với những nỗi đau về thể xác và tinh thần của người bệnh, những người công tác xã hội đã trở thành những người mang sứ mệnh gắn kết yêu thương, là điểm tựa vững chắc cho các bệnh nhân nghèo tại Bệnh viện Chợ Rẫy.

Quả ngọt từ những lời tri ân

Chị Nguyễn Thị Thúy Hằng, con gái của bệnh nhân Nguyễn Thị Gái (ngụ tỉnh Bình Phước) được giúp đỡ tận tình từ nhân viên Phòng Công tác xã hội và các bác sĩ, đã bày tỏ tấm lòng mình trong thư cảm ơn gửi phòng Công tác xã hội và khoa Nội Tim mạch của bệnh viện. Chia sẻ những bỡ ngỡ khi lần đầu bước chân đến Thành phố Hồ Chí Minh cũng là khi đưa mẹ đi cấp cứu, Thúy Hằng cho biết, khi xuống xe, trước mắt chị là nhiều chiếc xe cấp cứu và những người thân đang đưa người bệnh vào cấp cứu giống mẹ tôi, khác một chỗ là khoa cấp cứu này hoạt động liên tục. Số lượng bệnh nhân ở đây lúc nào cũng đông và nặng lắm. Chị nghĩ có lẽ đây là bệnh viện tuyến cuối của người bệnh. Là niềm hy vọng sống sót của người bệnh lẫn người thân.

Nhân viên phòng công tác xã hội bế một bệnh nhân lớn tuổi lên xe khi cụ bà xuất viện

“Khác với suy nghĩ ban đầu, tại đây, tôi có cảm giác giống nhà mình. Mọi người, đặc biệt là các anh chị nhóm công tác xã hội đã giúp chúng tôi mọi thứ, khiến chúng tôi như hòa cùng với anh chị một niềm tin chiến thắng bệnh tật, mọi người có lẽ đặt mình trong tình cảnh chúng tôi nên thấu hiểu và đồng cảm cho nhau hơn. Khi ấy mẹ tôi dường như cơ hội sống rất mong manh 10% cơ hội nhưng các anh chị và bác sĩ nơi đây đã động viên và điều trị tận tình giúp mẹ tôi khỏe hơn một cách thần kỳ. Sau khi sơ cứu, bác sĩ kết luận mẹ tôi là bệnh nhân nhiễm trùng máu, suy tim, suy thận, suy gan, tràn dịch màng phổi. Căn bệnh này tôi biết phải mất rất nhiều tiền nhưng nhờ sự giúp đỡ của cách anh chị y xã hội và các bác sĩ đã không từ bỏ, ngày đêm miệt mài chữa trị nên đã cứu được mẹ tôi. Tôi cả đời mang ơn mọi người”.

Hay “Lá thư cảm ơn viết muộn” của mẹ bệnh nhân Lê Thiện Nhi gửi đến bệnh viện cũng tràn ngập cảm xúc bởi theo chị, trong những ngày tháng bé chiến đấu cùng bệnh tật, người mẹ có lúc đã cảm thấy đau đớn, tuyệt vọng trước tình trạng của con. Đôi lúc không ngăn được nỗi lo sợ, chị nhiều lần làm phiền các cô - các bác bằng nước mắt và bằng những suy đoán, những câu hỏi không đâu vô đâu"...  Nhưng rồi, hằng ngày chứng kiến việc nhân viên y tế chăm sóc con mình, mẹ của Lê Thiện Nhi đã vỡ òa cảm xúc.

“Trước tiên, mẹ xin lỗi các bác, các cô thật nhiều và mẹ xin gửi lời cảm ơn sâu sắc và chân thành đến Phòng Công tác xã hội, đến tập thể các cô các bác vì đã tận tình điều trị, quan tâm chăm sóc và dùng mọi cách tốt nhất để điều trị cho bé. Những ngày tháng bé trong phòng Hồi sức đặc biệt là khi mẹ được vô chăm bé, nhìn cách các bác, các cô chăm sóc, vỗ về hỏi han lo lắng cho các bé, mẹ biết các cô yêu tụi nhỏ bằng cả tấm lòng bằng tình thương của một người mẹ chứ không đơn thuần là trách nhiệm công việc. Những lúc mẹ tuyệt vọng suy sụp, các cô các bác đã động viên an ủi mẹ rất nhiều…”

Và còn nữa hàng chục nghìn lá thư khác đã được bệnh nhân và thân nhân trao gửi tận tay các tập thể, cá nhân y bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy, nhưng nhiều nhất vẫn chính là “ơn giúp đỡ không thua gì ơn cứu mạng” của hàng nghìn bệnh nhân đã được Phòng Công tác xã hội của bệnh viện giúp đỡ.

Đó là dòng chữ chân thành của cô bé nghèo bán vé số không có tiền mổ bướu, là lời tri ân của một bệnh nhân nghèo không có người thân ở Bình Thuận, là đoạn thoại trong nước mắt của một cụ bà quê ở Tiền Giang. Nói như Ths Lê Minh Hiển, Trưởng phòng Công tác xã hội của bệnh viện: “Đếm làm sao hết những lời tri ân bởi nhiệm vụ chính của chúng tôi là chỉ biết làm, làm hết cách để vơi đi phần nào nỗi nhọc nhăn khổ đau của người bệnh”.

Tiếp tục là cầu nối giữ đơn vị điều trị với bệnh nhân và phải chuyên nghiệp hơn

Tại hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện đề án công tác xã hội ngành y tế tổ chức tại Bệnh viện Chợ Rẫy, GS.TS Nguyễn Trường Sơn, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, nguyên Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy người đã xây dựng công tác y xã hội tại bệnh viện nhấn mạnh công tác xã hội là nghề có quá trình hình thành lâu đời tại nhiều quốc gia và hoạt động công tác xã hội chính thức được xem là nghề tại Việt Nam từ năm 2010. Giáo sư Sơn cho rằng, các bệnh viện cần nhận thức rõ hơn nữa vị trí, vai trò, nghĩa vụ của ngành công tác xã hội trong bệnh viện, để tiếp tục triển khai phòng công tác xã hội sao cho ngày càng được nâng cao về số lượng và chất lượng. Theo đó, 100% bệnh viện tuyến Trung ương, 90% bệnh viện thành phố và 80% bệnh viện tuyến huyện có Phòng Công tác xã hội. Các nhân viên công tác xã hội bệnh viện đã thực hiện tốt vai trò hỗ trợ, giúp đỡ bệnh nhân và thân nhân bệnh nhân trong quá trình khám chữa bệnh.

Nguyên Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn cũng đề nghị các đơn vị tập trung hoàn thiện, bổ sung hệ thống hành lang pháp lý cho nghề công tác xã hội trong bệnh viện. Các đơn vị cần tăng cường công tác truyền thông để thay đổi nhận thức của từ cấp lãnh đạo, nhân viên y tế cho đến bệnh nhân, thân nhân bệnh nhân để biết được vai trò, nhiệm vụ của ngành công tác xã hội là giúp đỡ cho người bệnh, là cầu nối giữa các đơn vị điều trị và bệnh nhân, giúp giải tỏa được những vướng mắc, băn khoăn của các bệnh nhân tỉnh nghèo tham gia điều trị tại các bệnh viện lớn.

Nguyên Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn nhìn nhận, vẫn còn một số bệnh viện chưa thực sự đánh giá đúng vai trò của đội ngũ công tác xã hội. Vẫn còn tình trạng "cắt gọn", kiêm nhiệm hoặc thậm chí có những đơn vị y tế không có lực lượng công tác xã hội. Các đơn vị cần tập trung hoàn thiện, bổ sung hệ thống hành lang pháp lý cho nghề công tác xã hội trong bệnh viện. Bên cạnh đó, các đơn vị cần tăng cường công tác truyền thông để thay đổi nhận thức của các cấp lãnh đạo, nhân viên y tế đến bệnh nhân, thân nhân để biết được vai trò, nhiệm vụ của ngành công tác xã hội là giúp đỡ cho người bệnh, là cầu nối giữa các đơn vị điều trị và bệnh nhân, giúp giải tỏa được những vướng mắc, băn khoăn của các bệnh nhân tỉnh nghèo tham gia điều trị tại các bệnh viện lớn.

Cắt tóc miễn phí cho bệnh nhân là một trong những hoạt động thường xuyên tại Bệnh viện Chợ Rẫy