Ban hành Kế hoạch thực hiện các khu vực TOD dọc tuyến Metro số 1, Metro số 2, tuyến Vành đai 3

Kế hoạch nhằm tổ chức thực hiện khai thác các quỹ đất có điều kiện chỉnh trang, phát triển thuộc khu vực xung quanh nhà ga tuyến Metro số 1, Metro số 2, nút giao thông dọc tuyến đường Vành đai 3 thuộc địa phận TP.HCM thông qua quá trình đánh giá hiện trạng và quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch, thu hồi đất, thực hiện tái định cư, tạo quỹ đất để triển khai thí điểm thực hiện các dự án cải tạo chỉnh trang, đầu tư phát triển đô thị, thương mại, dịch vụ… theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD) theo Nghị quyết 98/2023/QH15 làm cơ sở để triển khai thí điểm mô hình phát triển đô thị.

TOD (Transit Oriented Development) là mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng.

Phạm vi áp dụng là các vị trí, khu vực xung quanh các nhà ga thuộc tuyến đường sắt đô thị số 1 Bến Thành - Suối Tiên, tuyến đường sắt đô thị số 2 Bến Thành - Tham Lương, các nút giao thông dọc tuyến đường Vành đai 3 thuộc địa phận TP.HCM, có điều kiện phù hợp triển khai theo Nghị quyết 98/2023/QH15.

Các khu vực được chia thành 02 nhóm trên cơ sở đánh giá hiện trạng sử dụng đất, nguồn gốc pháp lý đất, điều kiện và động lực phát triển…; cụ thể bao gồm:

Nhóm đầu tư mới: Hiện trạng khu vực là đất trống, hoặc dân cư thưa thớt, hoặc có nhà máy/xí nghiệp dự kiến di dời… thuận lợi để thu hồi, giải phóng mặt bằng và đầu tư xây dựng mới. Khu vực có phần lớn diện tích đất do Nhà nước trực tiếp quản lý (trụ sở cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp được giao thuê có thời hạn, có thể di dời …).

Nhóm cải tạo, chỉnh trang khu vực hiện hữu: Khu vực đã hình thành dân cư hiện hữu, có điều kiện đô thị xuống cấp/cần cải tạo chỉnh trang phát triển đô thị. Khu vực có một phần diện tích đất do Nhà nước trực tiếp quản lý (trụ sở cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp được giao thuê có thời hạn, có thể di dời…).

Về nguyên tắc, tiêu chí (để lựa chọn khu vực TOD), UBND các quận-huyện tiến hành đánh giá ưu tiên lựa chọn các khu vực TOD đề xuất thực hiện trong giai đoạn 2024-2025 và giai đoạn 2026-2028 dựa trên các nguyên tắc, tiêu chí ưu tiên như sau: Dễ triển khai (nhiều thuận lợi trong việc thu hồi, giải phóng mặt bằng); sớm thực hiện; hiệu quả cao.

Về mô hình và các chức năng cơ bản cho các khu vực TOD: Nghiên cứu 03 mô hình TOD theo định hướng như sau:

Một là mô hình TOD tại vùng lõi nhà ga (trong phạm vi bán kính từ 400 đến 500m): Phát triển đô thị mật độ cao tối ưu; đất sử dụng hỗn hợp, đa chức năng, thương mại-dịch vụ kết hợp ở; đi bộ là hình thức đi lại chủ yếu trong khu vực TOD; giao thông đối ngoại chủ yếu bằng đường sắt đô thị.

Hai là mô hình TOD tại vùng chuyển tiếp nhà ga (ngoài phạm vi bán kính 400÷500m và thuộc bán kính 800 ÷ 1000m): Phát triển đô thị mật độ cao; sử dụng đất hỗn hợp với nhà ở và công trình dịch vụ xã hội; giao thông nội khu chủ yếu đi bộ và xe đạp; kết nối giao thông với nhà ga bằng xe buýt hoặc xe cá nhân nhẹ (xe đạp, xe điện…); giao thông đối ngoại chủ yếu vẫn là đường sắt đô thị.

Ba là mô hình đô thị tập trung tại vùng phụ cận các nút giao thông của đường Vành đai 3: Là mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD) được xác định tại Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.

Đối với mô hình này, phát triển đô thị tại vùng phụ cận các nút giao thông đối với các khu vực có kết nối giao thông thuận lợi với đường Vành đai 3 hoặc tuyến nhánh rẽ (ra hoặc vào) của đường Vành đai 3; theo hướng hình thành các khu dân cư tập trung, khu chức năng đô thị, các khu công nghiệp, logistics… phát huy tối đa năng lực khai thác giao thông và hạ tầng kỹ thuật của đường Vành đai 3 và các trục giao thông chính kết nối với đường Vành đai 3.

Phát triển đô thị trung-cao tầng quanh lõi trung tâm, sử dụng đất hỗn hợp khu ở và dịch vụ xã hội; giao thông nội khu chủ yếu xe đạp, xe điện; giao thông đối ngoại chủ yếu kết nối đường nhánh và giao thông công cộng.

Các khu vực dự kiến thực hiện TOD dọc các tuyến đường sắt đô thị trên địa bàn toàn Thành phố sẽ thực hiện theo Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM theo Kết luận số 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị.