Xây dựng Trung tâm Công nghệ cao đa mục tiêu để Thành phố phát triển bền vững, phát triển "xanh và số"

Tại hội thảo, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cho biết, nhiều chuyên gia kinh tế nhận định nền kinh tế thành phố đang có dấu hiệu chạm ngưỡng tăng trưởng ở một số ngành trọng điểm. Nếu không có những động lực mới, TP.HCM có nguy cơ rơi vào trạng thái bão hòa.

"Hiện nay các khu công nghiệp, cụm công nghiệp đã lấp đầy, các khu công nghiệp mới chỉ dừng lại ở quy hoạch, chưa đủ điều kiện để khai thác cho nên vẫn cần tạo đột phá cho lĩnh vực công nghiệp của Thành phố", ông Nguyễn Văn Được nói.

Theo ông Nguyễn Văn Được, TP.HCM cần tận dụng lợi thế về kinh tế số, chuyển đổi số và kinh tế tri thức để tạo ra các động lực tăng trưởng mới. Đây là những lĩnh vực có tiềm năng lớn, đặc biệt khi thành phố sở hữu nguồn nhân lực chất lượng cao và hệ sinh thái doanh nghiệp đang dần hình thành.

Để phát triển bền vững Thành phố thời gian tới, tạo đột phá mới thì theo ông Nguyễn Văn Được, một trong những giải pháp hàng đầu là đẩy mạnh đầu tư công. Trong đó, hạ tầng giao thông là động lực chính của đầu tư công. Từ đầu tư giao thông, Thành phố sẽ có được các quỹ đất, dư địa để thúc đẩy các dự án công nghiệp, dịch vụ.

Đối với Khu Công nghệ cao TP.HCM, ông Nguyễn Văn Được cho rằng cần mở rộng đủ lớn để tích hợp 4 mục tiêu, gồm: Trung tâm Đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp; Tích hợp trung tâm nghiên cứu trí tuệ nhân tạo; Tiếp nhận các tập đoàn trong và ngoài nước để xây dựng trung tâm dữ liệu lớn; Công nghệ chip bán dẫn.

Theo Chủ tịch UBND TP.HCM, 4 mục tiêu này tuy khái niệm khác nhau nhưng đều chung nền tảng là nền tảng số, có mối quan hệ hữu cơ với nhau. Vì vậy, Thành phố mong muốn nhận được sự đóng góp ý tưởng của các chuyên gia về vị trí trọn vẹn, tích hợp "4 trong 1" với cơ sở thực tiễn, khoa học, tính khả thi để tạo động lực mới cho Thành phố phát triển bền vững, phát triển "xanh và số", tạo ra bước nhảy vượt qua bẫy thu nhập trung bình".

Về sự cần thiết hình thành khu công nghệ cao đa mục tiêu, Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM Lâm Đình Thắng cho biết các nghị quyết của Trung ương cũng như chương trình hành động của Thành ủy và UBND TP.HCM đều khẳng định cần có khu công nghệ thông tin tập trung hoặc khu công nghệ cao tập trung tại TP.HCM.

Theo ông Lâm Đình Thắng, hiện các chuyên gia đã góp ý nhiều định hướng khác nhau về địa điểm đặt khu này ở các địa phương khác nhau như Củ Chi, Thủ Đức, Nhà Bè...

Mặt khác, hiện Thành phố có 3 khu công nghệ cao tập trung quy mô lớn là Khu Công nghệ phần mềm Quang Trung, Khu Công nghệ cao TP.HCM và Trung tâm Công nghệ sinh học. Ngoài ra, Thành phố còn một hệ sinh thái lớn nhưng nhỏ lẻ ở nhiều đơn vị gồm các khu công nghiệp, khu chế xuất, các trung tâm tại các trường đại học… Qua đó tạo nên một hệ sinh thái lớn về công nghệ của thành phố.

Về hạ tầng công nghệ cao, TP.HCM đã đầu tư mạnh và sâu cho hạ tầng về viễn thông, hạ tầng dữ liệu dùng chung của các cơ quan nhà nước có thể chia sẻ cho xã hội và doanh nghiệp khai thác. Cùng với đó là kho dữ liệu nền tảng GIS cũng đã hình thành nhưng chưa được sử dụng và phát huy tối đa.

Theo ông Lâm Đình Thắng, hiện trên nền GIS đã có 200 lớp từ địa chính, địa hình, quy hoạch, điện nước, giao thông. Nếu tích hợp thêm dữ liệu về kinh tế-xã hội thì sau này, có thể vận hành và quản lý Thành phố trên nền dữ liệu GIS.

Ông Nguyễn Kỳ Phùng - Trưởng Ban Quản lý Khu Công nghệ cao TP.HCM, đề xuất thành phố phát triển Trung tâm Công nghệ cao đa mục tiêu theo hướng hệ sinh thái mở, đa chức năng, kết hợp công nghệ, dịch vụ và đô thị hiện đại để cạnh tranh với các trung tâm công nghệ khu vực.

Ông Vũ Chí Kiên - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, đề xuất hai hướng phát triển Trung tâm Công nghệ cao đa mục tiêu: Mở rộng và nâng cấp Khu Công nghệ cao hiện hữu hoặc quy hoạch một trung tâm mới tại TP Thủ Đức theo mô hình đất hỗn hợp, kết nối với các khu đô thị sáng tạo.

Dù lựa chọn phương án nào, TP.HCM cũng cần đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế về hạ tầng, quy hoạch và quản trị, đồng thời đối mặt với thách thức như cạnh tranh khu vực, thiếu cơ chế chính sách đặc thù và nguồn vốn đầu tư lớn.

Trong khi đó, ông Ngô Vi Đồng, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần dịch vụ công nghệ tin học HPT cho rằng, trung tâm cần tích hợp các lĩnh vực công nghệ mũi nhọn, tạo điều kiện thuận lợi cho R&D, thu hút doanh nghiệp khởi nghiệp, đồng thời gắn kết đô thị thông minh để đảm bảo tính bền vững.

Theo ông Ngô Vi Đồng, tại TP.HCM, SHTP có nhiều cơ sở cũng như tiềm năng để xây dựng thành Trung tâm Công nghệ cao đa mục tiêu. Hiện nay trên thế giới, có thể thấy Silicon Valley (Hoa Kỳ) là Trung tâm Công nghệ cao hàng đầu với sự hội tụ của các công ty công nghệ như Google, Apple, Meta...

Còn Zhongguancun lại được mệnh danh là "Thung lũng Silicon" của Trung Quốc, tập trung nhiều doanh nghiệp và viện nghiên cứu công nghệ cao… Đó là những mô hình mà TP.HCM có thể học tập.