TP.HCM: Kiến tạo động lực phát triển văn hóa, thể thao bền vững

Trong năm qua, Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM đã chủ động tham mưu nhiều nghị quyết chuyên đề quan trọng, tạo nền tảng thúc đẩy sự phát triển bền vững của Thành phố trong lĩnh vực văn hóa và thể thao.

Chiều 29/12, Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026 của ngành văn hóa, thể thao.

Tham dự có ông Nguyễn Văn Hùng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; bà Văn Thị Bạch Tuyết, Phó Bí thư Thành ủy TP.HCM; ông Huỳnh Thanh Nhân, Phó Chủ tịch HĐND Thành phố; bà Trần Thị Diệu Thúy, Phó Chủ tịch UBND Thành phố; ông Trần Thế Thuận, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố.

Lan tỏa tinh thần yêu nước trong từng hoạt động

Tại hội nghị, ông Võ Trọng Nam, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM đã trình bày báo cáo tổng kết toàn diện, đánh giá những kết quả nổi bật của ngành trong năm qua.

Bối cảnh TP.HCM thực hiện mở rộng địa giới hành chính đã đưa thành phố trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa và thể thao có quy mô lớn của cả nước. Trong năm qua, Sở Văn hóa và Thể thao đã chủ động tham mưu nhiều cơ chế, chính sách quan trọng, góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý, nâng cao hiệu quả quản lý và thích ứng với quy mô phát triển mới của Thành phố.

Các hoạt động văn hóa, lễ hội và thể thao lớn được tổ chức đồng bộ, để lại dấu ấn sâu đậm, đặc biệt là đại lễ kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước với Lễ diễu binh, diễu hành và các hoạt động hướng tới kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tại triển lãm thành tựu của đất nước "80 năm hành trình độc lập, tự do, hạnh phúc”, lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước và niềm tự hào dân tộc. Bên cạnh đó, cuộc vận động sáng tác, quảng bá tác phẩm nghệ thuật với chủ đề "TP.HCM - 50 năm tự hào bản ca" thu hút sự tham gia sôi nổi của đông đảo văn nghệ sĩ.

Năm 2025 cũng ghi nhận nhiều thành tựu nổi bật của TP.HCM trên lĩnh vực văn hóa, khi thành phố được UNESCO công nhận là Thành phố sáng tạo trong lĩnh vực điện ảnh, khẳng định vị thế và sức sáng tạo trên bản đồ văn hóa quốc tế. Công tác bảo tồn di sản tiếp tục được chú trọng với số lượng di tích được kiểm kê, xếp hạng tăng mạnh, góp phần gìn giữ các giá trị lịch sử - văn hóa trong quá trình đô thị hóa nhanh.

Trong lĩnh vực thể thao, phong trào rèn luyện thể dục thể thao quần chúng tiếp tục phát triển, trong khi thể thao thành tích cao đạt nhiều kết quả ấn tượng tại các giải quốc gia và quốc tế. Đặc biệt, tại SEA Games 33, vận động viên TP.HCM đóng góp hơn một phần tư tổng số huy chương của Đoàn Thể thao Việt Nam, với 22 huy chương vàng, 22 huy chương bạc, 21 huy chương đồng, khẳng định vai trò đầu tàu của thể thao thành phố.

Công tác đào tạo vận động viên thành tích cao Thành phố ổn định và phát triển với 49 môn. Thành tích của đội ngũ vận động viên Thành phố đạt tại các giải quốc gia: 2106 huy chương vàng, 1758 huy chương bạc, 2140 huy chương đồng (tăng 46% so với năm 2024) và tại các giải quốc tế: 213 huy chương vàng, 149 huy chương bạc, 154 huy chương đồng (tăng 16% so với năm 2024).

9 nhiệm vụ hướng đến siêu đô thị hiện đại, sáng tạo, nhân văn

Năm 2026 có ý nghĩa bản lề, là năm đầu tiên thực hiện kế hoạch triển khai kinh tế xã hội 5 năm giai đoạn 2026 - 2030, tập trung triển khai các nghị quyết trụ cột, đột phá của Trung ương và thành phố. Với tinh thần đó, ông Võ Trọng Nam, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM, nêu một số nhiệm vụ trọng tâm như sau:

Tập trung kiện toàn sắp xếp tổ chức bộ máy Sở Văn hóa và Thể thao tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, hoàn thành tốt các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ công tác năm 2026 của Thành phố.

Nâng cao năng lực quản lý, quản trị ngành theo hướng thông minh, đẩy mạnh phát triển hạ tầng chiến lược toàn diện cả về phần cứng và hạ tầng mềm, hạ tầng kết nối, đặc biệt hạ tầng số trên cơ sở dữ liệu trí tuệ nhân tạo, ứng dụng công nghệ số, đẩy mạnh cải cách hành chính nhằm tối ưu hóa quá trình quản lý, vận hành, mở ra nhiều cơ hội mới để phát triển ngành.

Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cả đội ngũ quản lý và lực lượng trực tiếp sáng tạo văn hóa. Đổi mới mạnh mẽ công tác lãnh đạo, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, thay đổi tư duy “làm văn hóa” sang “quản lý nhà nước về văn hóa”, có chính sách giữ chân nhân tài, kiên quyết bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới sáng tạo vì lợi ích chung.

Xây dựng phát triển lan tỏa các chương trình, sự kiện, lễ hội văn hóa và thể thao hướng về cơ sở để phục vụ nhân dân, đẩy mạnh phát triển phong trào văn hóa và thể thao cơ sở, lan tỏa giá trị văn hóa địa phương, gắn kết cộng đồng dân cư sau sáp nhập, hướng đến hình ảnh một siêu đô thị hiện đại, sáng tạo, nhân văn, hội nhập.

Tập trung khai thác, sử dụng, phát huy hiệu quả cơ sở vật chất, các thiết chế văn hóa thể thao hiện có để phát triển thành các khu vực vệ tinh có tính kết nối liên thông, đồng bộ giữa các địa phương trên toàn thành phố. Qua đó góp phần nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao hiệu quả đầu tư và tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của ngành văn hóa thể thao.

Hoàn thiện cơ chế chính sách, sửa đổi bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến ngành, xây dựng cơ chế chính sách hỗ trợ nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên và các tổ chức hoạt động trong lĩnh vực.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thông tin dư luận trên không gian mạng, nâng cao công tác đánh giá dự báo phân tích tình hình dư luận xã hội để dự báo được chiều hướng thông tin, chủ động ứng phó.

Tăng cường công tác kiểm tra - giám sát về quản lý, khai thác và sử dụng hiệu quả các thiết chế văn hóa thể thao đảm bảo việc vận hành đúng chức năng, đúng quy định, phát huy tối đa hiệu quả phục vụ nhân dân, theo dõi sát sao tiến độ, kịp thời phát hiện chấn chỉnh các hạn chế, đảm bảo thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của các cấp lãnh đạo.

Tăng cường tập huấn, bồi dưỡng, nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng thực tiễn cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức văn hóa và thể thao ở cơ sở theo từng lĩnh vực. Xây dựng không gian văn hóa Hồ Chí Minh, công tác quản lý di sản văn hóa, thông tin tuyên truyền xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, tổ chức sự kiện thể thao quần chúng, ứng dụng chuyển đổi số.

Để văn hóa - thể thao phát triển bền vững

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng chúc mừng những thành tựu mà Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM đạt được trong năm qua, khép lại một nhiệm kỳ nhiều dấu ấn. Từ công tác xây dựng hoàn thiện thể chế ở phạm vi thành phố, Sở đã tích cực, chủ động tham mưu, báo cáo UBND Thành phố để trình HĐND Thành phố nhiều nghị quyết chuyên đề, những quyết sách để đầu tư, giúp Thành phố phát triển một cách bền vững trong lĩnh vực văn hóa và thể thao.

Sở đã kịp thời triển khai các nghị quyết quan trọng được xác định là “bộ tứ chiến lược” của Bộ Chính trị ban hành. Với cách làm thận trọng, vững chắc, bắt đầu áp dụng số hóa trong các thiết chế văn hóa, làm từng bước và xác định những vấn đề tồn đọng để giải quyết.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, khiêm tốn nhưng cũng phải tự hào khẳng định những gì đã làm được, đồng thời thẳng thắn xem xét lại để kiểm điểm lại những việc đã làm, xác định những khó khăn, điểm nghẽn để cùng nhau vượt qua trong thời gian tới.

Từ đó, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa ra ba vấn đề cần đội ngũ cán bộ ngành văn hóa Thành phố tập trung giải quyết trong năm 2026.

Đầu tiên xác định đầu tư cho văn hóa là đầu tư cho tương lai và sự phát triển bền vững. Dù TP.HCM đã có nhiều chủ trương, cơ chế cởi mở hơn, áp dụng hình thức hợp tác công - tư (PPP), nhưng việc hiện thực hóa các chính sách này vẫn chưa đạt kỳ vọng, vẫn còn dư địa trong thực hiện.

Cân nhắc kỹ trong bài toán sắp xếp, tinh gọn bộ máy và bảo tồn những giá trị văn hóa mang tính đặc thù. Đồng thời lựa chọn những cán bộ văn hóa thật sự là “người gieo mầm văn hóa”, hiểu văn hóa, biết làm văn hóa, được đào tạo cơ bản về văn hóa.

Cuối cùng, định vị và nhận diện không gian phát triển mới trên lĩnh vực văn hóa và thể thao của Thành phố. TP.HCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu không còn là những địa danh đứng cạnh nhau trên bản đồ, mà đã trở thành một chỉnh thể thống nhất mang tên TP.HCM, hội tụ yếu tố sáng tạo, mang tầm vóc quốc gia, hướng tới quốc tế.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng cho rằng nhận diện đúng sự hòa quyện của ba vùng đất tạo nên sự đa dạng, phong phú trong văn hóa của Thành phố, là cơ sở quan trọng để kiến tạo bản sắc mới và động lực phát triển trong thời gian tới.

“Ba vùng đất, ba mảnh hồn văn hóa khi hội tụ lại sẽ tạo ra một không gian văn hóa mới mang tính hiện đại nhưng giàu chiều sâu và bản sắc của văn hóa Nam Bộ của Việt Nam. Nhiệm vụ của chúng ta là viết tiếp những câu chuyện này, làm sâu sắc nội dung này trong từng quyết sách, trong từng hành động để đạt được yêu cầu đề ra”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng chia sẻ.

Không để "vùng trống" trong hưởng thụ văn hóa

Phát biểu tại hội nghị, bà Trần Thị Diệu Thúy, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng của tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động ngành văn hóa và thể thao trong năm 2025. Trong bối cảnh khối lượng công việc lớn, yêu cầu cao, ngành văn hóa và thể thao đã nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ chuyên môn, đồng thời chủ động sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, bảo đảm hoạt động ổn định, thông suốt. Thành phố đang đứng trước cơ hội và thách thức đan xen để xây dựng và phát triển toàn diện văn hóa con người TP.HCM, hướng đến chân - thiện - mỹ.

Phó Chủ tịch UBND Thành phố đề nghị ngành cần rút ngắn sự chênh lệch trong khả năng tiếp cận và hưởng thụ văn hóa, thể thao giữa các khu vực, tập trung cụ thể hóa các mục tiêu văn hóa gắn với mô hình chính quyền địa phương hai cấp, ưu tiên đầu tư thiết chế văn hóa, thể thao tại cơ sở, nhất là các khu vực xa trung tâm, không để “vùng trống” về không gian sinh hoạt văn hóa của người dân.

Hoàng Quỳnh - Ngọc Duy