Bệnh nhi suy đa cơ quan do sốt xuất huyết nặng có hội chứng thực bào máu
Hội chứng thực bào máu liên quan sốt xuất huyết tuy ít gặp nhưng có thể diễn tiến nặng gây suy gan, thận, rối loạn đông máu dẫn tới tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Gần đây, khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện Nhi đồng 1, liên tục tiếp nhận nhiều bệnh nhi sốc sốt xuất huyết Dengue (SXHD) có suy đa cơ quan. Đặc biệt, mới đây, một bệnh nhi 7 tuổi bị sốt SXHD nặng có hội chứng thực bào máu gây suy gan, suy thận.
PGS.TS.BS Phạm Văn Quang, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện Nhi đồng 1, cảnh báo, hội chứng thực bào máu liên quan SXHD tuy ít gặp nhưng có thể diễn tiến nặng gây suy gan, thận, rối loạn đông máu dẫn tới tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Bệnh nhi nam L. T. D. (7 tuổi, ngụ tại An Giang) trước khi nhập viện, đã sốt cao liên tục 5 ngày kèm nôn ói và đau bụng. Bệnh nhân nhập vào Bệnh viện Nhi đồng 1 với chẩn đoán sốt xuất huyết Dengue cảnh báo ngày 5 kèm tình trạng dư cân béo phì.
Bệnh nhi được điều trị tại khoa Sốt xuất huyết bằng truyền dịch và theo dõi sát. Tuy nhiên bệnh nhi vẫn sốt cao liên tục, đau bụng kèm tăng men gan rất nhanh nên được chẩn đoán là SXHD nặng, tổn thương gan nặng và chuyển khoa Hồi sức tích cực - Chống độc.
“Tại đây, bệnh nhi sốt cao liên tục, tổn thương gan tiếp tục tăng kèm hôn mê gan, tổn thương thận cấp nên được đặt nội khí quản thở máy, điều trị suy gan thận bằng lọc máu liên tục, thay huyết tương, truyền thuốc, chống phù não, truyền các chế phẩm máu”, PGS.TS.BS Phạm Văn Quang cho biết.
Theo PGS.TS.BS Phạm Văn Quang, bệnh nhi vẫn sốt cao liên tục, kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhi có hội chứng thực bào máu với phản ứng viêm tăng rất cao, đặc biệt ferritin tăng gần 80.000 µg/L (trong khi chỉ cần ferritin > 500 µg/L là có thể thỏa tiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng thực bào máu).
Ngay lập tức các bác sĩ Hồi sức và Huyết học hội chẩn và quyết định dùng thuốc chống viêm, điều trị hội chứng thực bào máu.
Sau 24 giờ, bệnh nhi bớt sốt và tổn thương gan tạm ổn định. Sau gần 3 tuần hồi sức tích cực với thở máy, lọc máu, thay huyết tương, điều hòa miễn dịch, bệnh nhi đã ổn định tình trạng hô hấp, huyết động học, chức năng gan, thận, đông máu về bình thường. Hiện tại bệnh nhi tỉnh táo, ăn uống được và dự kiến có thể xuất viện trong vài ngày tới.
Theo các chuyên gia y tế, bệnh nhi sốt xuất huyết Dengue nặng nếu sốt cao liên tục trên 7 ngày kèm tổn thương gan, thận, huyết học… cần nghĩ tới hội chứng thực bào máu để điều trị kịp thời. Đây là một rối loạn chức năng miễn dịch khiến làm sai lệch các nhiệm vụ trong tiêu diệt mục tiêu đích và kiểm soát ức chế các tế bào giết tự nhiên (NK) và các tế bào T gây độc. Từ đó dẫn đến tăng sinh cytokine gây phản ứng viêm quá mức. Hội chứng thực bào máu diễn biến nhanh, nặng và đe dọa tính mạng nếu không được điều trị
“Qua trường hợp này chúng tôi nhắn nhủ đến các bậc phụ huynh cần chú ý bệnh SXHD đang tăng trong thời gian vừa qua. Đây là bệnh lý thường gặp vào mùa mưa, có thể dẫn đến tình trạng trụy tim mạch, xuất huyết nặng, suy hô hấp gây tử vong. Vì vậy cần được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.
Đối với các bệnh nhi bị sốt từ 2-3 ngày trở lên, nhất là khi có kèm các dấu hiệu xuất huyết (chảy máu mũi, máu răng, chấm xuất huyết...), đau bụng, nôn ói nhiều, phải nghĩ đến bệnh sốt xuất huyết. Thân nhân cần đưa bệnh nhi đến khám ngay tại các cơ sở y tế để được xác định chẩn đoán và điều trị thích hợp”, PGS.TS.BS Quang khuyến nghị.
Từ đầu năm đến giữa tháng 10/2025, TP.HCM ghi nhận hơn 40.694 ca mắc sốt xuất huyết. Tính đến cuối tháng 9/2025, 17 trường hợp tử vong vì căn bệnh này.